ILPP1/443-300/11-2/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2011 r. (data wpływu 21 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych pomiędzy Spółką i osobą fizyczną - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności dokonywanych pomiędzy Spółką i osobą fizyczną.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Profil działalności Spółki to między innymi produkcja betonu. Spółka powstała w 2009 r. W kwietniu 2010 r. Spółka jako podmiot gospodarczy podpisała umowę najmu terenu, na którym prowadzi działalność. Wynajmujący to osoba fizyczna, nie będąca podatnikiem VAT. Pomiędzy stronami nie ma żadnych powiązań o charakterze rodzinnym, kapitałowym czy majątkowym. Teren wynajmującego to 3,5 ha, natomiast najemca wykorzystuje tylko 0,5 ha. Czynsz najmu nie jest płacony wynajmującemu, gdyż zgodnie z zapisami umowy: "wynajmujący nie będzie obciążał najemcy kosztami za udostępniony teren w zamian za pilnowanie całego terenu, a także dostarczanie masy betonowej do remontu i konserwacji obiektu". Spółka nie płaci czynszu najmu, w zamian za to pilnuje terenu i dostarcza beton dla potrzeb remontu obiektu (obiekt zabytkowy).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka powinna naliczać podatek należny VAT z tytułu nieodpłatnych świadczeń i odprowadzać VAT należny do Urzędu Skarbowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka nie powinna odprowadzać podatku należnego od przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń, gdyż Spółka nie ma podatku naliczonego, który mogłaby w związku z tym przychodem odliczyć (osoba fizyczna nie wystawia faktur VAT). Poprzez brak prawa do obniżenia podatku należnego o naliczony, w tej sytuacji VAT należny jest dla Spółki ciężarem i kosztem ekonomicznym. Zgodnie z cechą neutralności podatku VAT podatek należny nie powinien obciążać podatników uczestniczących w obrocie towarami i usługami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Co do zasady, usługa podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy ma charakter odpłatny. Jednakże ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów i świadczenia usług wykonane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów i odpłatnym świadczeniem usług. Ustawa o podatku od towarów i usług nie wskazuje na formę odpłatności, jak również nie definiuje tego pojęcia.

Regulacja powyższa nie narzuca, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług winna mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatę stanowić może inny towar lub usługa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną wystarczające jest by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego, stanowiącego wynagrodzenie za tą czynność.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że kwotę należną (zapłatę), stanowi korzyść majątkowa, jaką podatnik uzyska lub ma uzyskać, w związku z wykonaniem czynności opodatkowanej. Jeżeli w obrocie gospodarczym następuje zamiana towaru na towar, towaru na usługę, a także zamiana usługi na usługę mamy do czynienia z transakcjami barterowymi. "Barter" oznacza wymianę bezpośrednią bez udziału pieniądza.

Prawną istotę umowy zamiany regulują przepisy prawa cywilnego, a zwłaszcza art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W rozumieniu Kodeksu cywilnego umowa zamiany jest umową konsensualną, wzajemną i zobowiązującą, a art. 603 k.c. stanowi, że przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie do przeniesienia własności innej rzeczy.

Natomiast z treści art. 604 k.c. wynika, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju oznacza wykonanie tych czynności za wynagrodzeniem. Przepisy podatkowe nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty. Wynagrodzenie (zapłata) nie musi nastąpić w formie świadczenia pieniężnego. Może to być również świadczenie rzeczowe. Taki sposób rozliczania wzajemnych należności przedsiębiorców nie stanowi naruszenia dyspozycji zawartej w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), który zastrzega jedynie, że bezpośrednie przepływy pieniężne powinny odbywać się w formie bezgotówkowej. Inne sposoby wykonania zobowiązań skutkujące zapłatą nie zostały wyłączone.

Świadczenia rzeczowe mogą również zostać uznane za transakcje barterowe. Barter w polskim prawie uważa się za jeden z rodzajów umowy zamiany. Celem umów barterowych jest niedokonywanie dodatkowych rozliczeń pieniężnych pomiędzy kontrahentami, a w konsekwencji maksymalne uproszczenie obrotu gospodarczego, w tym oczywiście rozliczeń podatkowych. Należy podkreślić, że barter polega nie tylko na równoważącej się wartościowo transakcji towar za towar, lecz również: usługa za usługę, towar za usługę, lub usługa za towar. Podstawowym założeniem i istotą umów barteru jest brak konieczności ponoszenia dodatkowych świadczeń, a to, czy strony umówią się na wymianę towaru za towar, usługi za usługę, czy też towaru za usługę nie ma istotnego znaczenia.

Barter jest więc pojęciem szerszym, obejmującym swoim zakresem zamianę usług, zamianę towaru na usługę i usługi na towar. Z punktu widzenia polskiego prawa cywilnego barter jest rodzajem umowy zamiany, polegającej na równoważącej się wartościowo wymianie towaru na towar lub usługi na usługę (ewentualnie usługi na towar lub towaru na usługę), gdzie nie wchodzą w grę dodatkowe rozliczenia pieniężne między kontrahentami.

W przypadku transakcji barterowych, w tym również zamiany usług, świadczenie usługi stanowi zapłatę jeśli zostały spełnione następujące warunki:

* istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wymiennie czynnościami, czyli pomiędzy czynnością opodatkowaną a otrzymaną za nią zapłatą,

* istnieje możliwość określenia wartości świadczonych usług w pieniądzu.

Jak wynika z powyższego realizowane w oparciu o umowę zamiany przeniesienie własności towaru lub usługi stanowi zatem czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem jest niczym innym jak dwiema odpłatnymi dostawami towarów lub dwoma odpłatnymi świadczeniami usług.

Dla potrzeb podatku od towarów i usług wielokrotne dostawy towarów lub świadczenie usług w ramach umowy barterowej podlegają opodatkowaniu jako czynności faktycznie dokonane (dokonana dostawa towarów i świadczenie usługi). Czynności te zgodnie z ogólnymi zasadami winny być udokumentowane fakturami VAT.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w ramach umowy najmu terenu właściciel wynajął w kwietniu 2010 r. Wnioskodawcy działkę, z czego 3,5 ha to teren wynajmującego, natomiast najemca wykorzystuje tylko 0,5 ha terenu. Pomiędzy stronami nie ma żadnych powiązań o charakterze rodzinnym, kapitałowym czy majątkowym. Zgodnie z umową, Najemca nie jest obciążany kosztami najmu w zamian za pilnowanie całego terenu i dostarczanie masy betonowej do remontu i konserwacji obiektu znajdującego się na tym terenie.

W rezultacie podjęte przez obie strony umowy działania mają charakter świadczenia wzajemnych usług. Między działaniami Wnioskodawcy i Właściciela działki występuje bezpośredni związek prawny, a tym samym ekwiwalentność i wzajemność świadczeń.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że pilnowanie całego terenu, dostarczanie masy betonowej oraz konserwacji obiektu dla Właściciela działki i otrzymanie w zamian za to możliwości korzystania z części terenu jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Forma odpłatności w przedmiotowej sprawie (usługa za usługę i towar) wskazuje, że mamy tu do czynienia z transakcjami barterowymi.

Przesłanką opodatkowania, według art. 5 ust. 1 ustawy, jest odpłatność dostawy towarów lub świadczenia usług. W odniesieniu do okoliczności opisanych we wniosku spełniony jest ten warunek, gdyż w przypadku transakcji barterowych występuje bezpośredni związek między czynnością polegającą na pilnowaniu terenu, dostarczaniu masy betonowej oraz konserwacji obiektu, a otrzymanym w zamian wynagrodzeniem w postaci prawa do korzystania z części terenu. Nie dochodzi tu więc do nieodpłatnego świadczenia usług przez Wnioskodawcę, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy.

Tym samym, Spółka powinna odprowadzić podatek należny z tytułu świadczenia usług w świetle regulacji ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.