ILPP1/443-276/11-2/AW - Opłaty za media a podatek VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2011 r. (data wpływu 16 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT za media - jest prawidłowe.

W dniu 16 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT za media.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

X Spółka z o.o. jest jednoosobową spółką Gminy.

Przedsiębiorstwo realizuje zadania Gminy z zakresu gospodarki komunalnej w szczególności z zakresu wynajmowania lokali mieszkalnych. Gmina jest właścicielką komunalnych zasobów mieszkaniowych.

Zasoby mieszkaniowe Gminy położone są głównie w budynkach, w których funkcjonują wspólnoty mieszkaniowe, a Gmina jest jednocześnie członkiem tych wspólnot, na podstawie art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.).

Lokale mieszkalne usytuowane w budynkach wspólnot mieszkaniowych są przez Gminę wynajmowane na podstawie umów najmu. Wnioskodawca wykonujący zadania Gminy z zakresu gospodarki komunalnej, zawiera umowy najmu z najemcami. Stosunki najmu z najemcami mieszkaniowych zasobów komunalnych, regulują przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 36, poz. 266 z późn. zm.).

Z umów najmu z najemcami zasobów mieszkaniowych Gminy, wynika obowiązek najemcy zapłaty czynszu oraz opłat za media. Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów cytowanej wyżej, w stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela. Do tych opłat należą opłaty za media. Umowy na dostawę mediów do budynków wspólnot mieszkaniowych, w tym do lokali mieszkalnych, wynajmowanych przez Zainteresowanego (Gminę) są zawierane przez wspólnoty mieszkaniowe.

Dostawcy mediów wystawiają faktury VAT na wspólnoty. Kosztami mediów obciążani są następnie właściciele lokali, w tym Gmina - X Sp. z o.o.

Wspólnoty mieszkaniowe, które nie są podatnikami podatku VAT, zawiadamiają Zainteresowanego o przypadających kosztach za media, w części dotyczącej gminnych lokali mieszkalnych.

Wnioskodawca, na podstawie umów najmu lokali mieszkalnych, oprócz obciążania najemców czynszem, dokonuje obciążeń najemców kwotami dodatkowymi - zaliczkami za media zgodnie z zawiadomieniami wspólnot.

Wnioskodawca, zawarty w zaliczkach na media podatek VAT, odprowadza na konto Urzędu Skarbowego, nie mając prawa do jego odliczenia, co generuje comiesięcznie duże koszty.

W żadnej fazie podziału wydatków na media, opłacanych na podstawie faktury VAT przez wspólnoty mieszkaniowe dostawcom mediów, nie jest doliczana marża i nie jest doliczany podatek VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle wyżej opisanego stanu faktycznego, Wnioskodawca postępuje prawidłowo, odprowadzając podatek VAT będący częścią zaliczek za media, pobieranych na podstawie umów najmu od najemców lokali mieszkalnych z zasobów Gminy - członka wspólnoty mieszkaniowej, w sytuacji kiedy wspólnoty mieszkaniowe, niebędące podatnikami podatku VAT, zawierające umowy z dostawcami mediów i otrzymujące od dostawców mediów faktury VAT, płacące należności tymi fakturami objęte, dokonują następnie podziału tych kosztów na członków wspólnoty, w tym na Gminę (X Sp. z o.o.), zawiadamiając członków na piśmie o przypadającym na każdego członka wydatku na media, a X Sp. z o.o. (Gmina) dokonuje następnie rozliczenia kosztów mediów pomiędzy najemców lokali mieszkalnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, odprowadzanie podatku VAT będącego częścią wpłacanych przez lokatorów zaliczek na media jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wydatki związane z mediami wskazane w pisemnych zawiadomieniach, otrzymywanych od wspólnot mieszkaniowych są świadczeniami należnymi z tytułu najmu lokali mieszkalnych, a nie z tytułu odsprzedaży mediów, czy przeniesienia na najemców kosztów ich dostawy. Wydatki na media w sytuacji kiedy korzystający z lokalu mieszkalnego nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów, wg Wnioskodawcy, stanowią wraz z czynszem obrót, w rozumieniu art. 29 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy, z tytułu świadczenia usług najmu na rzecz lokatorów - najemców lokali mieszkalnych.

Usługi te są opodatkowane według zasad właściwych dla świadczonych usług najmu lokali mieszkalnych, a więc zastosowanie znajduje tutaj zwolnienie od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W świetle obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Od dnia 1 stycznia 2011 r. na potrzeby podatku od towarów i usług stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, iż Zainteresowany zawarł umowy najmu lokali mieszkalnych.

Kwestię zawierania umów reguluje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zasada swobody umów zapisana jest w art. 353 ¹ Kodeksu cywilnego, w świetle którego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Strony mogą dowolnie ustalać stosunki cywilnoprawne, jednakże postanowienia umów nie mogą pozostawać w sprzeczności z innymi przepisami prawa, do stosowania których strony są zobowiązane.

Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki. Jak wynika z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

W konsekwencji, najem lokali mieszkalnych stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stosownie do art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.), w stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, a w wypadku innych tytułów prawnych uprawniających do używania lokalu, oprócz opłat za używanie lokalu, właściciel może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, z zastrzeżeniem ust. 6. Natomiast w myśl art. 9 ust. 6 ww. ustawy opłaty niezależne od właściciela mogą być pobierane przez właściciela tylko w wypadkach, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów lub dostawcą usług.

Oznacza to, że właściciel może pobierać opłaty niezależne jedynie za te elementy, które zostały wskazane w definicji opłat niezależnych w art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy o ochronie lokatorów (...). Z przepisu tego wynika, iż przez opłaty niezależne od właściciela należy rozumieć opłaty za dostawy do lokali energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy wprowadzonego art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578 z późn. zm.) oraz zmienionego art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zagadnienie zwolnień od podatku uregulowane zostało w art. 43 ustawy. Należy tu zauważyć, że z dniem 1 stycznia 2011 r. uchylony został przepis art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, który wskazywał usługi zwolnione od podatku, odsyłając do załącznika nr 4 do ustawy. W załączniku tym wymienione były usługi zwolnione od podatku VAT, identyfikowane na podstawie klasyfikacji statystycznej (PKWiU).

Obecnie w związku z implementacją przepisów prawa wspólnotowego do polskiego porządku prawnego dla zwolnień wymienionych w art. 43 ust. 1 ustawy nie przyjęto klasyfikacji statystycznej jako podstawy zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W myśl obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Na marginesie należy zauważyć, że stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy, tj. "usług związanych z zakwaterowaniem" - symbol PKWiU 55.

Załącznik nr 3 do ustawy stanowi "Wykaz towarów i usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 8%", wśród których wymienione zostały usługi zaklasyfikowane do grupowania PKWiU 55 "usługi związane z zakwaterowaniem".

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że ze zwolnienia od podatku VAT korzysta czynność najmu lokali o charakterze mieszkalnym, natomiast nie korzysta ze zwolnienia najem lokali użytkowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż X Spółka z o.o. jest jednoosobową spółką Gminy. Gmina jest właścicielką komunalnych zasobów mieszkaniowych. Zasoby mieszkaniowe Gminy położone są głównie w budynkach, w których funkcjonują wspólnoty mieszkaniowe, a Gmina jest jednocześnie członkiem tych wspólnot.

Lokale mieszkalne usytuowane w budynkach wspólnot mieszkaniowych są przez Gminę wynajmowane na podstawie umów najmu. Wnioskodawca wykonujący zadania Gminy z zakresu gospodarki komunalnej, zawiera umowy najmu z najemcami. Z umów najmu z najemcami zasobów mieszkaniowych Gminy, wynika obowiązek najemcy zapłaty czynszu oraz opłat za media.

W stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela. Do tych opłat należą opłaty za media. Umowy na dostawę mediów do budynków wspólnot mieszkaniowych, w tym do lokali mieszkalnych, wynajmowanych przez Zainteresowanego są zawierane przez wspólnoty mieszkaniowe.

Dostawcy mediów wystawiają faktury VAT na wspólnoty. Kosztami mediów obciążani są następnie właściciele lokali, w tym Gmina. Wspólnoty mieszkaniowe, które nie są podatnikami podatku VAT, zawiadamiają Zainteresowanego o przypadających kosztach za media, w części dotyczącej gminnych lokali mieszkalnych.

Wnioskodawca, na podstawie umów najmu lokali mieszkalnych, oprócz obciążania najemców czynszem, dokonuje obciążeń najemców kwotami dodatkowymi - zaliczkami za media zgodnie z zawiadomieniami wspólnot.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r., podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze - art. 29 ust. 2 ustawy.

Jeżeli transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich dokonywana jest rozpatrywana transakcja. Po pierwsze zatem, czy są to świadczenia odrębne, czy też jest to jedno świadczenie, a po drugie, czy w tym ostatnim przypadku to jedno świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako świadczenie usług.

Uwzględniając treść wskazanej wyżej regulacji art. 29 ust. 1 ustawy, stwierdzić należy, że w przypadku świadczonych usług za podstawę opodatkowania uznać należy kwotę obrotu wynikającą z całości świadczenia pieniężnego pobieranego przez wykonawcę od nabywcy, tj. łącznie z kosztami dodatkowymi. Oznacza to, że do podstawy opodatkowania w przypadku świadczenia usług należy zaliczyć pobierane przez wykonującego wynagrodzenie także w tym zakresie, w którym obejmuje ono zwrot kosztów dodatkowych.

Odnosząc się do przedstawionego wyżej stanu faktycznego, stwierdzić należy, że opłaty za usługi dodatkowe, tj. media, którymi Wnioskodawca obciąża najemców pozostają w bezpośrednim związku z usługami najmu lokali mieszkalnych. Czynności dodatkowe związane z dostarczaniem mediów, stanowią integralną część świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Pełnią funkcję pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jaką jest najem lokali mieszkalnych. Nie stanowią natomiast samodzielnego, odrębnego świadczenia na rzecz najemców. Mają na celu wykonanie usługi podstawowej, zatem ich koszty należy traktować jako element składowy usługi finalnej.

Tak więc koszty usług dodatkowych, niezależnie od tego, czy stanowią element kalkulacyjny wchodzący w skład umówionych przez strony należności za usługi podstawowe, tj. usługi najmu lokali mieszkalnych, czy też strony umów wyodrębniają koszty usług dodatkowych w oddzielnych kwotach, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy stanowią podstawę opodatkowania tym podatkiem. W konsekwencji, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, według stawki właściwej dla świadczonych usług najmu.

Zaznaczyć należy, iż czynność najmu lokali o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami.

Mając więc na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa, należy stwierdzić, iż pobrane zaliczki za media związane z najmem lokali mieszkalnych podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże korzystają ze zwolnienia od tego podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Reasumując, w związku z tym, iż pobrane zaliczki na media korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, Wnioskodawca nie ma obowiązku oprowadzać podatku do urzędu skarbowego.

Zaznacza się, iż stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. wprowadzonym ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.