ILPP1/443-234/13-2/JSK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2013 r. (data wpływu 22 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia - jest prawidłowe.

W dniu 22 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 12 listopada 2012 r., sygn. akt (...), nabyła przez zasiedzenie w dniu 1 października 2005 r. prawo własności części nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, to jest działkę numer 21, arkusz mapy 1, obręb K. o powierzchni 2.188 m² w P.

Postanowienie Sądu z dnia 12 listopada 2012 r. uprawomocniło się w dniu 24 stycznia 2013 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nieodpłatne przysporzenie majątkowe, jakie Spółdzielnia nabyła przez zasiedzenie nieruchomości w dniu 1 października 2005 r. wywołuje skutki podatkowe z tytułu podatku VAT, a jeśli tak, to czy należy zapłacić podatek VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przysporzenie majątkowe, jakie Zainteresowany nabył w związku z zasiedzeniem nieruchomości w dniu 1 października 2005 r. nie wywołuje żadnych skutków podatkowych, a tym samym podatnik, tj. nabywca nieodpłatnego przysporzenia majątkowego nie jest uprawniony do odliczenia podatku VAT.

Wnioskodawca uważa, że wynika to z art. 88 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy o VAT, a także z faktu, że opisywane w niniejszym przypadku przysporzenie majątkowe, które nastąpiło w dniu 1 października 2005 r. nie jest udokumentowane fakturą VAT. Stąd Zainteresowany nie posiada żadnego dokumentu, który mógłby być podstawą do odliczenia podatku.

Wnioskodawca co najwyżej może wystawić wewnętrzną fakturę, której nabywca nieodpłatnego przysporzenia majątkowego nie otrzymał.

Zainteresowany także uważa, że gdyby nieodpłatne przysporzenie majątkowe wywoływałoby skutki podatkowe, to w związku z tym, iż nastąpiło ono w dniu 1 października 2005 r., zgodnie z Ordynacją podatkową przedawniło się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 5 ust. 2 ustawy, czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z cyt. powyżej przepisu wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, co rozumieć należy przede wszystkim jako możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna występuje w sytuacji, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. "Dostawa towarów" nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Należy zatem uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Oderwanie pojęcia "dostawa towarów" od skutków cywilnoprawnych powstających na gruncie prawa prywatnego od ekonomicznych aspektów transakcji pozwala także na opodatkowanie czynności mających za przedmiot przeniesienie towarów, które to czynności byłyby nieważne (przede wszystkim z uwagi na zachowanie niewłaściwej formy), czy też nieskuteczne na gruncie prawa cywilnego.

Z wniosku wynika, że postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 12 listopada 2012 r. Wnioskodawca nabył przez zasiedzenie w dniu 1 października 2005 r. prawo własności części nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, to jest działkę o powierzchni 2.188 m².

Odnosząc się do powyższego należy wyjaśnić, że termin "zasiedzenie" omówiony został w Księdze drugiej Własność i inne prawa rzeczowe w dziale III Nabycie i utrata własności w rozdziale II Zasiedzenie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Z art. 172 Kodeksu cywilnego wynika, że posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).

Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego.

Można zasiedzieć każdą nieruchomość, zarówno gruntową, budynkową, jak i lokalową. Przy czym nieruchomość budynkową można zasiedzieć tylko z prawem głównym, tj. z użytkowaniem wieczystym.

Ze sformułowania art. 172 k.c. wynika, że do nabycia w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego posiadania oraz upływu czasu dwudziestu lub trzydziestu lat. Natomiast dobra wiara posiadacza nie jest samodzielną przesłanką nabycia własności nieruchomości tą drogą. Ma tylko takie znaczenie, że skraca termin zasiedzenia z trzydziestu do dwudziestu lat.

Osoba, która nabyła własność w drodze zasiedzenia, może żądać, by sąd stwierdził to swoim orzeczeniem. Wydane w postępowaniu nieprocesowym postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia ma charakter deklaratoryjny, jest dowodem nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie i stanowi podstawę wpisu prawa własności do księgi wieczystej.

Nabycie własności nieruchomości w trybie zasiedzenia następuje bez ekwiwalentu (bez świadczeń wzajemnych ze strony beneficjenta instytucji zasiedzenia). Zatem, w przypadku nabycia nieruchomości przez zasiedzenie na podstawie postanowienia sądu dochodzi jedynie do zmiany formy prawnej prawa do nieruchomości. W związku z powyższym, w takim przypadku nie wystąpi odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy.

Reasumując, nieodpłatne przysporzenie majątkowe, jakie Spółdzielnia nabyła przez zasiedzenie nieruchomości w dniu 1 października 2005 r., nie stanowi odpłatnej dostawy ani odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy z ww. tytułu. Zatem czynność nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia nie wywołuje dla Zainteresowanego żadnych skutków podatkowych w podatku od towarów i usług.

Wskazać ponadto należy, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie podniesione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to przede wszystkim kwestii prawa do odliczenia podatku oraz sposobu dokumentowania nieodpłatnego przysporzenia majątkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.