ILPP1/443-205/12-5/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2012 r. (data wpływu 2 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 maja 2012 r. (data wpływu 16 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z przeniesieniem własności gruntu przeznaczonego pod inwestycję drogową - jest prawidłowe.

W dniu 2 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z przeniesieniem własności gruntu przeznaczonego pod inwestycję drogową. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 11 maja 2012 r. o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego, o własne stanowisko w sprawie oraz dodatkową opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 15 października 2010 r. Wojewoda wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi ekspresowej, w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Skutkiem prawnym wydania ww. decyzji jest między innymi fakt, że nieruchomości przeznaczone pod inwestycje wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, objęte decyzją stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, za odszkodowaniem ustalonym w drodze odrębnej decyzji. Gminie w zamian za przejęte nieruchomości gruntowe niezabudowane, przeznaczone na realizację inwestycji drogowej, wypłacone zostało odszkodowanie, w wysokości ustalonej na poziomie wartości przedstawionej w operacie szacunkowym, sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego, tj. wartości netto (decyzje Wojewody Wielkopolskiego o ustaleniu odszkodowania z roku 2011).

W momencie, gdy działki przeszły z mocy prawa na własność Skarbu Państwa (tekst jedn.: w dniu gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się prawomocna), nie była ustalona i znana wysokość odszkodowania. Odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia, ustalane jest w drodze odrębnej decyzji administracyjnej, w terminie późniejszym niż ma miejsce dostawa towaru.

W uzupełnieniu z dnia 11 maja 2012 r. Wnioskodawca wskazał, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Z jaką chwilą powstaje obowiązek podatkowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy powstał, z chwilą otrzymania odszkodowana. Stanowisko, że należało zapłacić już w momencie dostawy towarów, byłoby krzywdzące dla Wnioskodawcy z powodu nieznania wysokości odszkodowania, a tym samym kwoty podatku do zapłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Przez towary - stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z przywołanego przepisu wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zatem, wynagrodzenie musi mieć konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

W wydanej w dniu 30 maja 2012 r. interpretacji nr ILPP1/443-205/12-4/AW tut. Organ stwierdził, że przeniesienie przez Gminę, będącą w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług, własności nieruchomości niezabudowanych w zamian za odszkodowanie, stanowi odpłatną dostawę i jest opodatkowane podatkiem VAT według stawki 23%, stosownie do przepisów art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, iż jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Natomiast w myśl § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż w dniu 15 października 2010 r. Wojewoda wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi ekspresowej, w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Skutkiem prawnym wydania ww. decyzji jest fakt, że nieruchomości przeznaczone pod inwestycje wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Gminie w zamian za przejęte nieruchomości gruntowe niezabudowane, wypłacone zostało odszkodowanie.

W momencie, gdy działki przeszły z mocy prawa na własność Skarbu Państwa (tekst jedn.: w dniu gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się prawomocna), nie była ustalona i znana wysokość odszkodowania. Odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia, ustalane jest w drodze odrębnej decyzji administracyjnej, w terminie późniejszym niż ma miejsce dostawa towaru.

Jak wskazano wyżej, przedmiotem opodatkowania jest odpłatna dostawa towarów, w tym przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia z tytułu tej dostawy. Zatem, wynagrodzenie musi mieć konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości, tj. z dniem uprawomocnienia się decyzji o wysokości odszkodowania.

Z treści wniosku wynika, iż wysokość odszkodowania na moment przejścia z mocy prawa na własność Skarbu Państwa nieruchomości gruntowych niezabudowanych (tekst jedn.: w dniu gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się prawomocna), nie była ustalona i znana, tak więc nie został spełniony wymóg odpłatności dostawy, wynikający z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy. Bowiem odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia, ustalone zostało w drodze odrębnej decyzji administracyjnej, w terminie późniejszym niż miała miejsce dostawa towaru.

Należy zaznaczyć, że w podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje równocześnie ze zobowiązaniem podatkowym, tj. skonkretyzowanym świadczeniem polegającym na zapłacie podatku.

W powyższym celu konieczna jest informacja, w jakiej wysokości zostało przyznane odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości. Możliwość określenia podstawy opodatkowania powstaje w analizowanej sytuacji dopiero po wydaniu decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, a następnie po zastosowaniu odpowiedniej stawki podatku, możliwość określenia wysokości zobowiązania podatkowego.

Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie regulacje prawne stwierdzić należy, że zastosowanie w sprawie znajdzie powołany wyżej przepis § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Tak więc w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy w związku z przeniesieniem z mocy prawa prawa własności opisanych we wniosku nieruchomości, w zamian za odszkodowanie, powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z przeniesieniem własności gruntu przeznaczonego pod inwestycję drogową. Natomiast, kwestia dotycząca stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania z tytułu przeniesienia własności gruntu przeznaczonego pod inwestycję drogową została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji z dnia 30 maja 2012 r., nr ILPP1/443-205/12-4/AW.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.