ILPP1/443-189/11-2/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2011 r. (data wpływu 3 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłaconego odszkodowania z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy dzierżawy - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłaconego odszkodowania z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy dzierżawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Spółki jest prowadzenie robót budowlanych oraz remontowych, jak również działalność związana z rynkiem nieruchomości.

Spółka jako wydzierżawiający, na podstawie umowy, udostępniała kontrahentowi grunt, na którym ten kontrahent prowadził działalność gospodarczą w postaci stacji benzynowej. Umowa dzierżawy była zawarta na 25 lat i nie zawierała postanowień dotyczących trybu jej przedterminowego rozwiązania. Strony postanowiły zakończyć wiążący je stosunek prawny przed upływem powyższego terminu.

Na podstawie porozumienia, dalej "Porozumienie", zawartego z kontrahentem, Spółka uzyskała, za zapłatą określonej kwoty pieniężnej, kompetencję do rozwiązania powyższej umowy dzierżawy.

W Porozumieniu znalazły się następujące zapisy:

" § 1: Na podstawie niniejszej umowy Dzierżawca udziela odpłatnie Wydzierżawiającemu prawa do jednostronnego rozwiązania Umowy Dzierżawy za 6-cio miesięcznym wypowiedzeniem. Skuteczność wypowiedzenia i rozwiązania umowy zależy od zapłaty najpóźniej w dniu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu przez Wydzierżawiającego kwoty (...) PLN (...), oraz najpóźniej na 30 (trzydzieści) dni przed upływem 6-cio miesięcznego okresu wypowiedzenia, kwoty (...) PLN (...).

§ 2: Kwota określona w § 1 zostanie przez Wydzierżawiającego wpłacona na rachunek Dzierżawcy i stanowić będzie zaspokojenie wszelkich roszczeń Dzierżawcy z tytułu wcześniejszego rozwiązania Urnowy Dzierżawy. (...)".

Spółka dokonała oceny prawnej świadczenia pieniężnego objętego Porozumieniem na podstawie opinii sporządzonej przez kancelarię prawną, w której stwierdzono, że kwota pieniężna wypłacona przez Spółkę, a uzyskana przez kontrahenta stanowi odszkodowanie w rozumieniu przepisów prawa, mające na celu naprawienie ewentualnej szkody dzierżawcy w związku z rozwiązaniem umowy dzierżawy w połowie okresu jej obowiązywania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacane przez Spółkę, na podstawie Porozumienia, odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, iż odszkodowanie wypłacone kontrahentowi przez Spółkę nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy oparte jest na szeregu argumentów, wynikających z przepisów prawa:

1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast, jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powyższa definicja świadczenia usług jest bardzo szeroka, co stanowi wyraz realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT. Z przedmiotowej definicji można wyodrębnić podstawowe cechy, jakie musi spełnić czynność, aby zostać uznaną za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o VAT:

* wypłacone kwoty pieniężne powinny stanowi wynagrodzenia za świadczenie wzajemne, tzw. (ekwiwalentność),

* istnieje bezpośredni związek pomiędzy zapłatą a czynnością, która ma być opodatkowana,

* odpłatność.

W związku z powyższym, czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, powinny charakteryzować się określonymi cechami, tj. świadczenie usług musi mieć charakter odpłatny oraz musi zaistnieć bezpośredni związek pomiędzy przedmiotową czynnością a zapłatą otrzymaną od bezpośredniego konsumenta/odbiorcy świadczenia - powyższe potwierdził w swoim orzecznictwie Europejski Trybunał Sprawiedliwości, (dalej ETS) - Świadczenie usług realizowane jest "za wynagrodzeniem" w rozumieniu artykułu 2 (1) VI Dyrektywy i stąd podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

2.

Spółka stoi na stanowisku, że opisane w stanie faktycznym świadczenie na rzecz kontrahenta, stanowi odszkodowanie. Powyższa ocena prawna została dokonana na podstawie opinii prawnej sporządzonej przez kancelarię prawną, w której stwierdzono, że powyższe świadczenie stanowi odszkodowanie. W związku z powyższym, nie można uznać, że kontrahent świadczy na rzecz wydzierżawiającego jakąkolwiek usługę. Odszkodowanie jest bowiem świadczeniem, które ma wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego w związku z poniesioną szkodą nie stanowi zaś wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie. Skoro po stronie kontrahenta nie było żadnego świadczenia wzajemnego, to należy stwierdzić, że kontrahent nie świadczy na rzecz Spółki żadnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Reasumując, zdaniem Spółki, kwota odszkodowania wypłacona na mocy Porozumienia nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Spółka podkreśla, że powyżej opisane stanowisko zostało potwierdzone w następujących interpretacjach prawa podatkowego, wydanych przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 23 września 2009 r., sygn. IPPP3/443-657/09-2/MM;

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 1 czerwca 2009 r., sygn. IPPP2/443-302/09-2/AZ, w której organ potwierdził stanowiska podatnika jako prawidłowe: " (...) nie każda płatność otrzymana przez dany podmiot stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu. Aby określona czynność była uznana za świadczenie usług, musi bowiem istnieć świadczenie (działanie lub zaniechanie) ze strony danego podmiotu, oraz (...) otrzymana rekompensata z tytułu niewykonania umowy w zakresie umożliwiającym Spółce osiągnięcie określonego dochodu nie stanowi wynagrodzenia (należności) z tytułu wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu, wymienionej w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, jest natomiast formą zrekompensowania utraconych przez Spółkę korzyści w związku z zachowaniem się kontrahenta. Kwota rekompensaty w omawianym przypadku nie jest zatem obrotem w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT, dlatego też nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 21 maja 2008 r., sygn. ILPP2/443-181/08-4/EWW, w której organ stwierdził: " (...) odszkodowanie umowne wypłacane przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta, nie stanowi wynagrodzenia z tytułu, dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, ani też świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy, jak również innej czynności wymienionej w art. 5 ust. 1 ustawy. Zatem należy, stwierdzić, że nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl powołanego art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Ponadto podkreślić należy, iż w rozumieniu ustawy zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, uznać należy za świadczenie usług odbywające się w ramach stosunków obligacyjnych.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z opisu sprawy wynika, iż Spółka jako wydzierżawiający, na podstawie umowy, udostępniała kontrahentowi grunt, na którym ten kontrahent prowadził działalność gospodarczą w postaci stacji benzynowej. Umowa dzierżawy była zawarta na 25 lat i nie zawierała postanowień dotyczących trybu jej przedterminowego rozwiązania. Strony postanowiły zakończyć wiążący je stosunek prawny przed upływem powyższego terminu. Na podstawie Porozumienia, zawartego z kontrahentem, Spółka uzyskała, za zapłatą określonej kwoty pieniężnej, kompetencję do rozwiązania powyższej umowy dzierżawy.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, w ocenie tut. Organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Spółka jako wydzierżawiający wypłaciła Dzierżawcy, na podstawie Porozumienia, określoną kwotę w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy dzierżawy. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy (korzyść po stronie Wydzierżawiającego), Dzierżawca otrzymał określone świadczenie pieniężne.

Zatem wcześniejsze rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

Zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy dzierżawy) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, kwota pieniężna wypłacona kontrahentowi - Dzierżawcy przez Wydzierżawiającego z tytułu rekompensaty za wcześniejsze rozwiązanie umowy dzierżawy stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę, która zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.