ILPP1/443-1552/09-4/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2009 r. (data wpływu 15 grudnia 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 lutego 2010 r. (data wpływu 23 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży nieruchomości gruntowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży nieruchomości gruntowej. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 19 lutego 2010 r. (data wpływu 23 lutego 2010 r.) o brakujące pełnomocnictwo.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - Spółdzielnia - wraz z drugą spółdzielnią są właścicielami sąsiadujących ze sobą działek. Budynek mieszkalny należący do jednej z nich wykracza poza teren działki, na której jest posadowiony - częścią mieszkalną, znajdującą się nad bramą przejazdową, łączy się z budynkiem drugiej spółdzielni.

Taki układ uniemożliwia oznaczenie przedmiotu odrębnej własności lokali położonych w obu sąsiadujących ze sobą nieruchomościach budynkowych. Aby dwie spółdzielnie mogły zrealizować wnioski swoich członków i ustanowić na ich rzecz prawa odrębnej własności, konieczne jest, aby Zainteresowany przekazał drugiej spółdzielni część swojego terenu, w zamian za ustanowienie na jej rzecz służebności gruntowej, umożliwiającej dostęp do należącego do niej budynku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nieodpłatne przekazanie nieruchomości gruntowej Wnioskodawcy, na rzecz drugiej spółdzielni i ustanowienie służebności przejazdu i przechodu, dokonywane pomiędzy dwoma spółdzielniami mieszkaniowymi w celu realizacji przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, dotyczących ustanawiania prawa odrębnej własności lokali na rzecz osób, które posiadają tytuł prawny do lokalu, zwolniona jest od podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność ta podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W treści powołanego wyżej art. 7 ust. 1 ustawy, mowa jest o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zawartego w przytoczonym przepisie wyrażenia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" nie należy utożsamiać z prawem własności, lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym, należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów, której nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. "Dostawa towarów" nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący Spółdzielnią Mieszkaniową wraz z drugą spółdzielnią są właścicielami sąsiadujących ze sobą działek. Budynek mieszkalny należący do jednej z nich wykracza poza teren działki na której jest posadowiony, częścią mieszkalną znajdującą się nad bramą przejazdową łączy się z budynkiem drugiej spółdzielni.

Taki układ uniemożliwia oznaczenie przedmiotu odrębnej własności lokali położonych w obu sąsiadujących ze sobą nieruchomościach budynkowych. Zainteresowany przekaże drugiej spółdzielni część swojego terenu w zamian za ustanowienie na jej rzecz służebności gruntowej umożliwiającej dostęp do należącego do niej budynku.

Zgodnie z art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Do czynności stanowiących świadczenie usług z tytułu zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji można zaliczyć m.in. służebności gruntowe bierne i czynne, które mogą powstać np. w wyniku umowy, orzeczenia sądu, zasiedzenia lub orzeczenia administracyjnego. Ustanowienie służebności czynnej (zobowiązanie do tolerowania czynności lub sytuacji) lub biernej (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności) za wynagrodzeniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli świadczący usługę posiada status podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega tylko takie powstrzymanie się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, które wynika z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego, istnieje konkretny podmiot będący bezpośrednim konsumentem tego zobowiązania, a zobowiązanie to jest odpłatne. W przypadku gdy którykolwiek z wymienionych warunków nie zostanie spełniony, przedmiotowe zobowiązanie nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Z przytoczonych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową jako zapłata w innym towarze lub usłudze, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, aby istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

W myśl art. 603 ustawy - Kodeks cywilny, przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem, w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując zarówno w charakterze dostawcy, jak i w charakterze nabywcy. Przepis art. 604 Kodeksu cywilnego daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.

W związku z powyższym, w sprawie będącej przedmiotem pytania stwierdzić należy, iż ustanowienie służebności przejazdu i przechodu spełni definicję wynikającą z art. 8 ust. 1 ustawy i jako odpłatna usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zostanie bowiem ona ustanowiona w zamian za przekazanie na rzecz spółdzielni jej ustanawiającej, nieruchomości gruntowej.

Zatem, przekazanie przez Zainteresowanego nieruchomości gruntowej, w zamian za ustanowienie służebności przejazdu i przechodu, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy.

W opisanej sprawie nie dojdzie do nieodpłatnego przekazania nieruchomości gruntowej, bowiem jak wskazano, przekazanie odbędzie się w zamian za ustanowienie służebności przejazdu i przechodu, które na gruncie ustawy będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem jako świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 9 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokona dostawy terenu zabudowanego.

Reasumując, planowane przez Zainteresowanego przekazanie nieruchomości gruntowej w zamian za ustanowienie na jego rzecz służebności przejazdu i przechodu będzie zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 22%, stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy.

Tut. Organ wyjaśnia, iż powołany przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku art. 43 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy, w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania. Bowiem przepis ten stanowi o zwolnieniu od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, a przedmiotem niniejszej interpretacji jest dostawa nieruchomości gruntowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.