ILPP1/443-149/09-2/BP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2009 r. (data wpływu: 6 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek udzielnych poza systemem bankowym - jest prawidłowe.

W dniu 6 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek udzielnych poza systemem bankowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług prowadzącym działalność handlową. w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawarł na czas określony umowę pożyczki z holenderskim podatnikiem podatku od wartości dodanej (dalej: Pożyczkobiorca), na mocy której udzielił Pożyczkobiorcy pożyczki pieniężnej. Przedmiotowa pożyczka została udzielona ze środków własnych Wnioskodawcy na potrzeby działalności Pożyczkobiorcy. Na podstawie zawartej umowy Wnioskodawca dokonał na rzecz Pożyczkobiorcy wypłaty środków finansowych. z kolei Pożyczkobiorca zobowiązał się zapłacić zgodnie z umową odsetki od pożyczki na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca obciążenie odsetkami udokumentował fakturą VAT. Na dzień złożenia wniosku kwota główna pożyczki wraz z należnymi odsetkami została już spłacona przez Pożyczkobiorcę.

Ponadto, Wnioskodawca nie wyklucza, że w ramach prowadzonej działalności w przyszłości będzie dokonywać sporadycznych czynności udzielania pożyczek pieniężnych na podstawie umowy/umów pożyczki, w tym pożyczki dla podmiotów z siedzibą za granicą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy czynność udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę stanowiła świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności jednorazowego lub sporadycznego udzielania pożyczek podlegają co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i stanowią świadczenie usług na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, udzielenie pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy stanowiło świadczenie usług.

Stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług w Polsce, rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. w wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Wobec powyższego, udzielenie pożyczki przez Wnioskodawcę spełniło niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. w analizowanej sytuacji można bowiem było zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez Wnioskodawcę, którym był Pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez Spółkę na określony czas. Jednocześnie Wnioskodawca był zobowiązany do udostępnienia kapitału. Ponadto, przedmiotowe świadczenie usług miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca pobrał wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału.

W świetle powyższego spełniony został warunek, że udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki miało charakter świadczenia wzajemnego, w którym w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron była bezpośrednim beneficjantem zobowiązania.

Udzielając pożyczki Wnioskodawca działał niewątpliwie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Należy podkreślić, że częstotliwość, na którą wskazuje art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług odnosi się do całości działalności podatnika, a nie jej rodzajów. Zważywszy, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w sposób częstotliwy, nie ulega wątpliwości, że poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach tej działalności (w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać podatkowi od towarów i usług, nawet jeżeli dany rodzaj czynności zostałby wykonany jednorazowo. Nie ma tu znaczenia sporadyczność czynności.

Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, że zgodnie z art. 90 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, że również czynności sporadyczne (w tym dokonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Gdyby czynności sporadyczne wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, że tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji podatku od towarów i usług.

Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, że wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo - na przykład sprzedaż wycofanego z użytkowania składnika majątku, czy też wykonanie usługi przez podmiot zajmujący się na co dzień dostawą towarów. w praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku od towarów i usług i zasad równej konkurencji (podatnik podatku od towarów i usług prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług transportu mógłby np. dokonać jednorazowej czynności sprzedaży mebli, nienaliczając w przypadku tej dostawy podatku od towarów i usług należnego, z uwagi na fakt, że czynność ta miała charakter sporadyczny).

Wnioskodawca podkreśla, że wyżej przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach reprezentowanych przez doktrynę prawa podatkowego, np. przez Janusza Zubrzyckiego w "Leksykonie VAT" (Wyd. Unimex, Wrocław 2008, str. 732-734). Ponadto w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 16 września 2008 r., znak ILPP1/443-601/08-3/HW przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdzono, że "udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług".

Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zatem dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w umowie Wnioskodawca w ramach jej zakresu przedmiotowego. Status podatnika podatku od towarów i usług jest bowiem kategorią obiektywną niezależną od tego, jak sformułowana jest umowa spółki.

W związku z powyższym zdaniem Wnioskodawcy nawet w przypadku jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy lub innego podmiotu, czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Zaprezentowane stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych, a także stanowisko doktryny prawa podatkowego.

Przykładowo, Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście w piśmie z dnia 26 czerwca 2007 r., znak PM/436-3/07/MS stwierdził, że "udzielanie pożyczek przez podmiot w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy do jego płaszczyzny zawodowej i rodzi obowiązek w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jego zakresie przedmiotowym".

Zaprezentowane stanowisko zostało potwierdzone przez:

Reasumując, Wnioskodawca uważa, że czynność udzielenia pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy stanowiła świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W niniejszej interpretacji indywidualnej został załatwiony wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek udzielanych poza systemem bankowym. Natomiast wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usługi polegającej na udzieleniu pożyczki poza systemem bankowym podmiotowi z siedzibą za granicą został załatwiony interpretacją indywidualną z dnia 14 kwietnia 2009 r., znak ILPP1/443-149/09-3/BP.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.