ILPP1/443-1407/09-2/BP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 4 listopada 2009 r. (data wpływu 13 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (ZDM) jest jednostką budżetową Miasta (dalej: Miasto) - gminną jednostką organizacyjną, nieposiadającą osobowości prawnej.

Działalność jego polega na realizowaniu wybranych zadań gospodarki komunalnej w imieniu Miasta - m.in. w zakresie kanalizacji deszczowej. Został on utworzony przez Miasto, aby wykonywać część ciążących na nim zadań własnych, określonych przez ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, zaś zgodnie z art. 9 ust. 1 wskazanej ustawy, w celu wykonywania swoich zadań Gmina może tworzyć jednostki organizacyjne.

Zainteresowany wykonuje w imieniu i na rzecz Gminy działalność w postaci gospodarki komunalnej. Gospodarka komunalna, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn. zm.), dotyczy w szczególności zadań o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Natomiast, w myśl art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej, gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach: zakładu budżetowego, jednostki budżetowej lub spółek prawa handlowego.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) Wnioskodawca wchodzi w skład sektora finansów publicznych.

Artykuł 20 ust. 1 ww. ustawy normuje, iż co do zasady, jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo budżetu państwa.

W myśl art. 21 ust. 2 analizowanej ustawy, organ założycielski jednostki (Miasto), tworząc jednostkę, był zobowiązany do określenia mienia przekazywanego jednostce w zarząd, przy czym własność mienia dalej pozostaje prawem należącym do jednostki założycielskiej (Miasto).

Zainteresowany realizuje zadania własne Miasta w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, na odcinku dotyczącym m.in.: kanalizacji, w tym kanalizacji deszczowej (służącej w szczególności do gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi; art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.).

Miasto jest właścicielem infrastruktury kanalizacyjnej - sieci kanalizacji deszczowej, używanej do realizacji ww. zadań (dalej: "infrastruktura"). Aby umożliwić Wnioskodawcy wykonywanie zadań, Miasto dokonało oddania mu powyższych obiektów do użytkowania i zarządzania, zaś część infrastruktury używana jest w oparciu o reżim prawny trwałego zarządu (infrastruktura stanowi w takich przypadkach część składową nieruchomości, którą włada on na podstawie trwałego zarządu - ZDM dysponuje formą prawną trwałego zarządu do pasów drogowych dróg publicznych), w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.). w rezultacie, takie władanie infrastrukturą Gminy, dokonywane jest przez niego w zastępstwie Gminy. Brak osobowości prawnej Zainteresowanego uniemożliwia mu gospodarowanie tymże mieniem na własny rachunek. Zastosowanie znajdzie tu art. 47 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym kierownicy jednostek organizacyjnych gminy, nieposiadających osobowości prawnej, działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta.

Konsekwentnie, Wnioskodawca będzie władał powierzoną infrastrukturą Miasta w jego imieniu, będąc do stosunków zewnętrznych legitymowanym pełnomocnictwem od Prezydenta Miasta.

Celem wykonania powierzonych zadań Gminy, działalność ZDM polega na eksploatacji istniejącej infrastruktury, oraz na budowie nowych sieci kanalizacji deszczowej. Zainteresowany podkreślił, iż do jego obowiązków, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o gospodarce komunalnej należy: dokonywanie remontów, ulepszeń, napraw, modernizacji itp. na infrastrukturze. Tym samym poniósł i ponosi on nakłady na infrastrukturę.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. w związku z poniesionymi kosztami budowy i konserwacji infrastruktury nie korzystał on z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. z takiego prawa nie korzystała również Gmina. Ponadto, w związku z przedmiotową infrastrukturą, ani Zainteresowany ani Miasto nie ponieśli wydatków na prace, w stosunku do których przysługiwałoby im prawo do odliczenia podatku.

Od dnia 1 lipca 2009 r. ZDM pobiera opłaty w zakresie odprowadzania ścieków opadowych i roztopowych, wedle stawek określonych uchwałą Rady Miasta. w związku z wprowadzeniem opłat, ma on zamiar rozpocząć korzystanie z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od kolejnych inwestycji realizowanych od dnia 1 lipca 2009 r. Prawdopodobne jest, iż przeniesienie zwrotne nastąpi zatem w momencie, w którym Wnioskodawca skorzysta już z prawa do odliczenia VAT od części wydatków związanych z infrastrukturą.

Obecnie, Miasto rozważa zmianę formy prowadzenia gospodarki komunalnej w opisanym zakresie. Planuje ono utworzenie spółki prawa handlowego, która zajęłaby się wykonywaniem wskazanych zadań, które obecnie należą do kompetencji Zainteresowanego. Miasto doszło bowiem do przekonania, iż taka forma wykonywania zadań własnych będzie dalece efektywniejsza i umożliwi pełniejsze i sprawniejsze realizowanie potrzeb zbiorowych mieszkańców Miasta. w tym celu planuje ono: utworzenie spółki, przekazanie jej, w drodze aportu, opisanej powyżej infrastruktury w zamian za 100% udziałów spółki.

Realizacja powyższego planu doprowadzi do wygaśnięcia użytkowania i zarządzania infrastrukturą przez Wnioskodawcę. w rezultacie, będzie on zobowiązany do przeniesienia zwrotnego tejże infrastruktury na rzecz właściciela - Miasta, do bezpośredniego władania.

W sytuacji, gdy majątek, w który była wyposażona jednostka wraca do Miasta, nie występuje wynagrodzenie, bowiem Miasto jako właściciel nie może zaciągać zobowiązań w stosunku do swojej jednostki organizacyjnej, jaką jest jednostka budżetowa.

Zainteresowany, jak wskazano powyżej, jest czynnym podatnikiem podatku VAT, posiadającym własny, odrębny od Miasta, numer NIP.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przeniesienie zwrotne przez Wnioskodawcę infrastruktury wraz z poniesionymi nakładami na rzecz Miasta, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT, nie obligując jednocześnie Zainteresowanego do dokonania korekty odliczonego przez niego podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, że przeniesienie zwrotne przez niego infrastruktury wraz z poniesionymi nakładami na rzecz Miasta, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT, nie obligując go jednocześnie do dokonania korekty odliczonego przez niego podatku VAT.

1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Na mocy art. 8 ust. 2 ustawy VAT, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanego należy ocenić, czy przeniesienie zwrotne infrastruktury oraz nakładów przez niego na rzecz Miasta stanowić będzie dostawę towarów lub też świadczenie usług. Jedynie bowiem wykazanie, iż dojdzie w analizowanym przypadku do wykonania jednej z tych czynności uzasadnić może twierdzenie o konieczności opodatkowania przeniesienia tymże podatkiem.

2.

W ocenie Wnioskodawcy, nie można uznać przeniesienia zwrotnego za dostawę towarów ani świadczenie usług, w rozumieniu przepisów ustawy VAT.

Elementem konstytutywnym czynności dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Aby móc dokonać dostawy towarów na rzecz Miasta, musiałby on uprzednio sam dysponować prawem do rozporządzania towarami jak właściciel, aby następnie przenieść je na Gminę.

Tymczasem, nie posiada on prawa do dysponowania towarami jak właściciel, albowiem użytkowana infrastruktura została mu przeniesiona do sprawowania zarządu i użytkowania, bądź też jest wykorzystywana w oparciu o reżim prawny trwałego zarządu. Innymi słowy, skoro pierwotne przeniesienie infrastruktury przez Miasto nie było dostawą towarów, to również zwrotne przeniesienie na rzecz Gminy nie będzie stanowiło dostawy towarów.

Poniżej Zainteresowany przedstawia argumenty, potwierdzające tezę o braku opodatkowania jako dostawa towarów przeniesienia pierwotnego.

Infrastruktura oddana została ZDM przez Miasto w zarząd. Działa on w oparciu o nadany statut. Część infrastruktury znajduje się w jego dyspozycji celem sprawowania zarządu i użytkowania, część zaś stanowi część nieruchomości oddanej mu w trwały zarząd i do jej wykorzystywania stosuje się reżim prawny, właściwy dla nieruchomości, znajdujących się w trwałym zarządzie.

W stosunku do infrastruktury oddanej mu przez Miasto w zarząd i użytkowanie, użytkuje on i zarządza mieniem Miasta w zakresie niezbędnym dla realizacji celów statutowych. Dotyczy to również infrastruktury używanej do realizacji zadania, opisanego w stanie faktycznym. Użytkowanie i zarząd mieniem Miasta dokonywany jest przez Wnioskodawcę w zastępstwie Gminy. Brak osobowości prawnej uniemożliwia mu gospodarowanie mieniem na własny rachunek. Na taką konstrukcję prawną wskazują również przepisy, w szczególności ustawy o samorządzie gminnym. Zainteresowany przypomina, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne. w katalogu tych jednostek mieści się również Wnioskodawca, jako nieposiadająca osobowości prawnej gminna jednostka organizacyjna, prowadzona w formie jednostki budżetowej sektora finansów publicznych, której kierownik działa jedynie na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Prezydenta Miasta. Konsekwentnie, będzie on użytkował i zarządzał mieniem Miasta w jego imieniu, będąc do stosunków zewnętrznych legitymowanym pełnomocnictwem.

Mając na uwadze powyższe Zainteresowany stwierdza, iż przy czynności oddania mu infrastruktury w zarząd i użytkowanie, nie doszło do przejścia na niego prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. w konsekwencji, nie może on takiego prawa zwrotnie przenieść na Miasto, w myśl zasady nemo plus iuris ad alium transfere potest quam ipse habet (nie można przenieść na drugiego więcej prawa, niż samemu się posiada). Został on jedynie upoważniony do zarządu majątkiem Miasta oraz do jego użytkowania. Pojęcie "zarządu" nie posiada swojej definicji legalnej, lecz doktryna prawa wskazuje, iż można tym pojęciem objąć dokonywanie wszelkich, licznych czynności o charakterze faktycznym, prawnym i procesowym (urzędowym), dotyczących rzeczy w zakresie jej utrzymania, gospodarowania, rozporządzania (tak E. Gniewek "Komentarz do art. 199 Kodeksu cywilnego" (w:) E. Gniewek "Kodeks cywilny Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz", Zakamycze 2001).

W analizowanym przypadku, w ocenie Wnioskodawcy, mamy do czynienia z zarządem wynikającym z udzielonego przez Prezydenta Miasta pełnomocnictwa. z kolei, termin "użytkowanie" nie powinien być utożsamiany z ograniczonym prawem rzeczowym, regulowanym przez Kodeks cywilny, albowiem ZDM nie posiada zdolności prawnej ani zdolności do czynności prawnych, lecz jako faktyczne używanie rzeczy i pobieranie z niej pożytków, rozliczane na podstawie przepisów ustawy o finansach publicznych.

Z kolei, przy czynności oddania mu infrastruktury, do której stosuje się reżim prawny trwałego zarządu, nie doszło do przejścia na niego prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. w konsekwencji, analogicznie nie może on takiego prawa zwrotnie przenieść na Miasto. Trwały zarząd jest instytucją prawną, uregulowaną przez przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W myśl art. 43 ustawy o gospodarce nieruchomościami, trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. Co do zasady, jednostka w ramach trwałego zarządu ma prawo do: korzystania z nieruchomości (w tym i znajdującej się na jej terenie infrastruktury) w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania, zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, lub remontu obiektu (za zgodą organu nadzorującego), oddania nieruchomości w najem lub w dzierżawę (za zgodą albo zawiadomieniem organu nadzorującego). Katalog uprawnień jednostki organizacyjnej wobec nieruchomości pozwala stwierdzić, iż nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Po pierwsze, ustawa wyczerpująco wymienia kilka zaledwie uprawnień jednostki organizacyjnej w stosunku do nieruchomości. Po wtóre, na dokonanie większości z tych czynności wymagana jest zgoda albo zawiadomienie właściciela rzeczy (podmiot dysponujący towarem jak właściciel nie byłby skrępowany takimi ograniczeniami). Wreszcie, i w tym przypadku uprawnienie do dokonywania czynności prawnych obejmujących przedmiot trwałego zarządu (w tym i infrastrukturę, jako część składową nieruchomości), wynika jedynie z upoważnienia, którego udziela właściciel - Miasto (poprzez udzielenie pełnomocnictwa). w rezultacie należy uznać, iż oddanie obiektów (w tym i infrastruktury) w trwały zarząd, nie stanowi dostawy towarów, brak bowiem elementu przeniesienia na Wnioskodawcę prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Reasumując, przeniesienie zwrotne przez Zainteresowanego infrastruktury, zarówno użytkowanej i zarządzanej przez niego, jak i wykorzystywanej w oparciu o reżim prawny trwałego zarządu, nie będzie stanowiło nieodpłatnej dostawy towarów w rozumieniu ustawy VAT.

3

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, iż przeniesienie zwrotne nie stanowi również świadczenia usług. w jego opinii, nie można w przedmiotowej sytuacji mówić o jakimkolwiek świadczeniu z jego strony na rzecz Gminy. Zakończenie stosunków prawnych: użytkowania i zarządzania oraz trwałego zarządu obliguje go do zwrotu właścicielowi (Miastu) przedmiotów, będących jego własnością. Tym samym nie dokonuje on świadczenia na rzecz Miasta - zwraca jedynie wcześniej oddany mu przedmiot do władania.

Zarówno przepisy ustawy o finansach publicznych, ustawy o samorządzie gminnym, jak i ustawy o gospodarce nieruchomościami, przewidują odebranie jednostce budżetowej powierzonego mienia w wyniku działań gminy. Co więcej, takie odebranie mienia może się odbyć wbrew woli Zainteresowanego - podstawami prawnymi do przeniesienia zwrotnego będą bowiem odpowiednie akty władcze. Stąd należy uznać, że nie wykonuje on żadnego działania. Nie można też mówić ani o zaniechaniu ani o znoszeniu, bowiem żadne przepisy prawa nie upoważniają go do świadomego podjęcia decyzji o zaniechaniu działań wobec odebrania oddanego mienia. Nie będzie on również znosił działań Miasta wobec swojej sfery władania, bowiem nie przysługuje mu żadne prawo, którego ograniczenie musiałby on znosić, w wykonaniu wyraźnego przepisu prawa powszechnie obowiązującego.

4.

Niemniej jednak oprócz przeniesienia zwrotnego infrastruktury otrzymanej wcześniej, rozważenia wymaga kwestia przeniesienia nakładów, które w trakcie trwania użytkowania i trwałego zarządu ponosił ZDM, a w rezultacie których modernizowano, remontowano, czy ulepszano powierzoną infrastrukturę. Innymi słowy, Miasto, oprócz zwrotu powierzonej infrastruktury, otrzyma od Wnioskodawcy ulepszenia (nakłady).

W jego ocenie, przeniesienie nakładów na rzecz Miasta stanowić będzie czynność, która nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług, stąd nie wywołuje skutków prawnych na gruncie ustawy VAT.

Zawarte powyżej wywody na temat dostawy towarów - w opinii Zainteresowanego - znajdują zastosowanie w zakresie nakładów, stąd ich przeniesienie nie będzie stanowiło dostawy towarów. Od momentu ich wytworzenia weszły one bowiem w skład mienia komunalnego, należącego do Miasta.

Nakład, w rozumieniu prawa cywilnego, polega na dobrowolnym użyciu własnych środków lub przedmiotów majątkowych w interesie drugiej strony lub na jej rzecz. Przy czym, sam fakt poniesienia nakładów na cudzą rzecz sam z siebie, nie stanowi o przysporzeniu dokonanym u drugiej strony (korzyści ekonomicznej), a zatem o świadczeniu usług.

Podkreślić należy, iż nakłady mogą być, a nawet często są, ponoszone przez podmiot władający rzeczą (lecz nie będący właścicielem) w swoim własnym interesie (np. najemca przystosowujący lokal użytkowy do potrzeb prowadzenia własnej działalności gospodarczej). Takie działanie nie następuje z inicjatywy i woli właściciela rzeczy (czasem może zostać wręcz dokonane bez jego zgody), a i w rezultacie nakładów nie zawsze otrzyma on ekonomiczną korzyść (kontynuując wcześniejszy przykład, lokal zaadaptowany do działalności najemcy po wygaśnięciu umowy może być wynajmującemu zupełnie nieprzydatny dla potrzeb jego działalności gospodarczej).

W rezultacie, w oparciu o przepisy ustawy VAT i przepisy części ogólnej zobowiązań Kodeksu cywilnego, nie można uznać, iż dochodzi pomiędzy stronami do świadczenia. w ocenie Zainteresowanego, ustawodawca wprowadził zatem przepisy szczególne, które określonym podmiotom, nie będącym właścicielami, przyznają w określonych sytuacjach prawo do wynagrodzenia za poniesione (pomimo braku zlecenia ze strony właściciela rzeczy - istnienie zlecenia powoduje powstanie zobowiązania z tytułu umowy o świadczenie usług, umowy o dzieło czy umowy o roboty budowlane) na rzecz nakłady. Są to przepisy: art. 226 k.c. (w stosunku do posiadacza samoistnego), art. 676 k.c. (w stosunku do najemcy) oraz art. 676 w zw. z art. 694 k.c. (w stosunku do dzierżawcy).

Innymi słowy, tylko te przepisy szczególne kreują roszczenie władających rzeczą wobec właściciela za dokonane nakłady. Gdyby ustawodawca uznał, iż dla powstania roszczenia wystarczające są przepisy ogólne, istnienie przywołanych przepisów nie miałoby sensu - byłyby one zbędnym powtórzeniem. Ustawodawca jest jednak konsekwentny i nie tworzy przepisów, które są zbędne. Skoro zatem ustawodawca wprowadził takie przepisy szczególne, to pozostałe przypadki poniesienia nakładów nie powinny być uznawane za świadczenie. Tym samym nie mają one charakteru świadczenia usług, które powinno podlegać opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca nie jest żadnym z wyżej wymienionych podmiotów, a infrastruktura mu powierzona nie znajduje się w najmie ani dzierżawie, nie ma też do nich zastosowania art. 226 Kodeksu cywilnego. Zwracając Miastu obiekty, nie będzie miał on podstawy prawnej do żądania jakiejkolwiek zapłaty za poniesione przez niego nakłady - z cywilno-prawnego punktu widzenia nakłady zostały poniesione przez Miasto z miejskiego majątku, a wszystko, co zostało z ich użyciem wytworzone staje się w momencie wytworzenia częścią majątku Miasta z mocy samego prawa. Podstawa taka nie będzie mogła być wywiedziona także z przepisów o zleceniu lub prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia, gdyż nie może on być podmiotem stosunku cywilnoprawnego, a istniejący pomiędzy stronami stosunek nigdy nie mógłby być przekształcony w zlecenie.

Zainteresowany stoi na stanowisku, iż wywodzenie świadczenia usług i udowadnianie, iż użył on środków z własnego majątku celem świadczenia na rzecz Miasta, jest oczywiście sprzeczne z ustawą o samorządzie gminnym oraz ustawą o finansach publicznych. Przepisy Kodeksu cywilnego dotyczą sytuacji, w których występują dwa podmioty (np. wynajmujący - najemca), zaś każdy z nich ma odrębny majątek. Istotą poniesienia nakładów jest pewne przesunięcie pomiędzy tymi odrębnymi majątkami - korzyść ekonomiczna. w przypadku ZDM i Gminy mamy do czynienia z jednym majątkiem w sensie ekonomicznym - majątkiem Miasta, który dla sprawniejszej realizacji celów wyróżnia swoją jednostkę organizacyjną, nieposiadającą zdolności prawnej ani zdolności do czynności prawnych. Wnioskodawca - jednostka miejska, ponosi nakłady na miejskim majątku, za miejskie środki, aby rzecz ulepszoną Miastu z powrotem przenieść. z ekonomicznego punktu widzenia, to samo Miasto ponosiło nakłady na swoją własność. Jedynie celem usprawnienia dokonało tego przez jednostkę budżetową, która zresztą nie działała w swoim imieniu, lecz w imieniu i na rzecz Gminy.

Innymi słowy, dokonane na podstawie ustawy o finansach publicznych oraz innych ustaw wyodrębnienie jednostki budżetowej jest de facto "sztucznym" i technicznym sposobem procesu gospodarowania środkami i wykorzystaniem własności jednego i tego samego podmiotu.

5.

Niemniej jednak, nawet jeżeli uznać, iż przedmiotowe przeniesienie zwrotne infrastruktury wraz z nakładami, stanowi nieodpłatne świadczenie usług, w opinii Zainteresowanego, takie świadczenie usług nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, albowiem będzie ono związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy VAT, nieodpłatne świadczenie usług związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa nie jest traktowane na równi z odpłatnym świadczeniem usług i nie jest w konsekwencji opodatkowane VAT. Konsekwentnie, wykazanie związku zwrotnego przeniesienia infrastruktury z prowadzeniem przedsiębiorstwa ZDM, powodować będzie brak opodatkowania VAT takiej transakcji.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, celem działalności Zainteresowanego jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w zakresie: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji. Aby móc zrealizować cele swojej działalności, potrzebował on infrastruktury, bowiem bez jej posiadania nie był w stanie wykonywać założonych czynności. Ponieważ nie posiada osobowości prawnej, gminna infrastruktura nie mogła mu zostać oddana w najem czy dzierżawę. Jedyny sposób, w jaki mógł on uzyskać władztwo nad gminną infrastrukturą i realizować cele swojej działalności, to ustanowienie użytkowania i zarządzania oraz zastosowanie reżimu prawnego trwałego zarządu. Użytkowanie i zarządzanie oraz trwały zarząd mają ściśle ustalony, przez przepisy prawa, zakres zachowań obu stron stosunku. Nie jest możliwe rozszerzanie jego kompetencji względem infrastruktury, czy też ograniczanie kompetencji Gminy w tym zakresie. w rezultacie, przyjmując infrastrukturę zobowiązany był on zaakceptować warunki oddania. w skład tychże warunków wchodziło zobowiązanie do zarządzania infrastrukturą oraz wykonywanie prac - remontów, budowy, przebudowy, odbudowy itp. Jednocześnie, miał on świadomość, iż zgodnie z przepisami prawa, wszelkie rezultaty wykonanych prac i poniesionych nakładów stają się z mocy prawa własnością Miasta, stosownie do art. 44 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z przywołanym przepisem, nabycie mienia komunalnego następuje m.in. w drodze własnej działalności gospodarczej albo przez inne czynności prawne. Art. 43 ww. ustawy definiuje mienie komunalne jako własność i inne prawa majątkowe, należące m.in. do poszczególnych gmin. w konsekwencji, Miasto staje się właścicielem wytworzonych rzeczy lub dokonanych ulepszeń, jako że zaistniały one w ramach wykonywania działalności gospodarczej (gospodarki komunalnej) albo w drodze innych czynności prawnych.

Niemniej jednak, bez dokonywania powyższych prac, ponoszenia nakładów oraz konieczności przeniesienia zwrotnego infrastruktury w przyszłości, Zainteresowany w ogóle nie otrzymałby infrastruktury. Stąd nie byłby on w stanie prowadzić własnej działalności i własnego przedsiębiorstwa - bez akceptacji tych warunków nie uzyskiwałby on zatem również żadnych przychodów z tytułu działalności opodatkowanej, którą rozpoczął z dniem 1 lipca 2009 r.

Reasumując, przeniesienie zwrotne jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, gdyż jest trwale i w sposób nieodzowny wpisane w model prowadzenia działalności przez niego, a nadto wynika wprost z przepisów prawa, których zakresu zastosowania nie można zmienić poprzez wolę stron.

W konsekwencji, przeniesienie zwrotne infrastruktury przez Zainteresowanego na rzecz Miasta, nie stanowi nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz Gminy, zaś nawet jeżeli przyjąć, iż stanowi to nieodpłatne świadczenie usług, to nie będzie ono podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nastąpi na cele związane z prowadzonym przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwem.

6.

Podkreślić ponadto należy, iż zamiar dokonywania przez niego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z infrastrukturą, w związku z rozpoczęciem wykorzystywania infrastruktury dla celów czynności opodatkowanych VAT, nie będzie mieć wpływu na prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, które nie doznaje ograniczenia, a fakt dokonania zwrotnego przeniesienia nie będzie obligował go do dokonania korekty odliczonego podatku VAT. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jako że wydatki poniesione przez niego, opisane w zdarzeniu przyszłym, pozostawałyby w ścisłym związku z prowadzoną przez działalnością opodatkowaną i nie byłoby w ich przypadku wyłączone prawo do odliczenia VAT naliczonego, Wnioskodawca byłyby uprawniony do odliczenia podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Dla określenia, czy w danym przypadku dochodzi do czynności opodatkowanej w postaci dostawy towarów, istotna jest okoliczność, czy nabywca nabiera prawa do swobodnego dysponowania towarem. Należy stwierdzić, iż ustawodawca zawęził rozumienie zwrotu "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" do takich form przeniesienia władania rzeczami w sensie ekonomicznym, które pod względem jurydycznym są najbardziej zbliżone do prawa własności. Nie każde zatem przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel w ujęciu ekonomicznym można uznać za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, lecz jedynie takie, które z punktu widzenia prawa cywilnego przenosi na nabywcę prawo własności lub prawo umożliwiające nabywcy dysponowanie towarem jak właściciel.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE l Nr 347). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca realizuje zadania własne Miasta w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, na odcinku dotyczącym m.in.: kanalizacji, w tym kanalizacji deszczowej. Aby umożliwić mu wykonywanie zadań, Miasto oddało mu obiekty do użytkowania i zarządzania, zaś część infrastruktury używana jest w oparciu o reżim prawny trwałego zarządu. Infrastruktura stanowi w takich przypadkach część składową nieruchomości, którą włada na podstawie trwałego zarządu w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Obecnie, planowana jest zmiana formy prowadzenia gospodarki komunalnej, co spowoduje wygaśnięcie użytkowania i zarządzania infrastrukturą przez Wnioskodawcę. w rezultacie, będzie on zobowiązany do przeniesienia zwrotnego tejże infrastruktury, bez wynagrodzenia, na rzecz właściciela - Miasta, do bezpośredniego władania.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. w związku z poniesionymi kosztami budowy i konserwacji infrastruktury nie korzystał on z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Zainteresowany nie poniósł wydatków na prace, w stosunku do których przysługiwałoby mu prawo do odliczenia podatku w związku z przedmiotową infrastrukturą. Miał on jednak zamiar rozpocząć korzystanie z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od kolejnych inwestycji realizowanych od dnia 1 lipca 2009 r. Przeniesienie zwrotne nastąpi zatem w momencie, w którym Wnioskodawca skorzysta już z prawa do odliczenia VAT od części wydatków związanych z infrastrukturą.

W myśl art. 43 ustawy o Samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.

Artykuł 44 ww. ustawy stanowi, iż nabycie mienia komunalnego następuje:

W świetle przytoczonych przepisów należy stwierdzić, że przy zwrocie przez ZDM na rzecz Miasta infrastruktury wraz z poniesionymi nakładami nie dochodzi do przeniesienia własności, ponieważ przedmiotowe nieruchomości przez cały okres obowiązywania trwałego zarządu pozostają własnością Miasta. Natomiast nie powinno budzić wątpliwości, że Wnioskodawca, który poniósł nakłady na infrastrukturę, jest ich właścicielem w sensie ekonomicznym (nie prawnym). Nakłady przez niego poniesione na rzecz używaną w oparciu o reżim prawny trwałego zarządu należy uznać za świadczenie usług na rzecz Miasta. w związku z powyższym należy stwierdzić, że przekazanie przez ZDM na rzecz Miasta poniesionych nakładów stanowi świadczenie usług.

Z opisu sprawy wynika także, iż Zainteresowany zwróci miastu poniesione nakłady bez wynagrodzenia.

Zauważyć należy, że w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług niektóre usługi wykonane nieodpłatnie ustawodawca zrównał z odpłatnym świadczeniem usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego zapisu wynika, że nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów uznaje się za odpłatne świadczenie usług, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki wynikające z ww. przepisu:

* nieodpłatne świadczenie usług nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa oraz

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Przy czym niedopełnienie któregokolwiek z ww. warunków jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ocenie tut. Organu opodatkowaniu podlegają te usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów. Wnioskodawca przekazując na rzecz Miasta poniesione nakłady inwestycyjne wykonuje czynności, które nie są związane z prowadzeniem przez niego przedsiębiorstwa, ponieważ nie mają one żadnego wpływu na przyszłe obroty, zyski, wizerunek itp.

Reasumując, przeniesienie przez Zainteresowanego poniesionych nakładów na rzecz Miasta, w odniesieniu do których przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części, stanowi odpłatne świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie obligując go jednocześnie do dokonania korekty odliczonego przez niego podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.