ILPP1/443-128/10-4/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2010 r. (data wpływu 5 lutego 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 kwietnia 2010 r. (data wpływu 22 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania rozliczeń pomiędzy stronami konsorcjum - jest prawidłowe.

W dniu 5 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania rozliczeń pomiędzy stronami konsorcjum. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 22 kwietnia 2010 r. o własne stanowisko w sprawie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. w ramach prowadzonej działalności w sektorze budownictwa ogólnego, niejednokrotnie bierze udział w przetargach organizowanych na podstawie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. w przypadku przetargów na realizację robót znacznych rozmiarów, zazwyczaj bierze udział w przetargach w kooperacji z innymi podmiotami w celu zwiększenia szans na wygranie przetargu. Dlatego też, celem złożenia oferty, zawiera umowę konsorcjum z innymi podmiotami gospodarczymi.

Zainteresowany zawarł umowę "Konsorcjum", w której występuje w roli "Partnera", co oznacza, że nie będzie rozliczał się z wykonanych robót z inwestorem, a jedynie z "Liderem", którym została ustanowiona inna Spółka występująca w umowie konsorcjum.

Zawarta umowa konsorcjum nie jest umową spółki cywilnej, a utworzone konsorcjum nie jest osobą prawną i nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej.

W umowie konsorcjum ustalono stały podział procentowy w przychodach, kosztach, zyskach i stratach Konsorcjum. "Lider" będzie otrzymywał ponadto wynagrodzenie od pozostałych "Partnerów" w wysokości 1% wartości netto robót zafakturowanych przez "Partnerów" na rzecz "Lidera". w ramach tego wynagrodzenia "Liderowi" przydzielono wykonywanie obowiązków, do których należy m.in.: podpisywanie umów z podwykonawcami i dostawcami oraz reprezentowanie konsorcjum przed wszelkimi instytucjami. Umowa Konsorcjum określa ponadto, że prace Partnerów będą wykonywane wyłącznie siłami własnymi przy wykorzystaniu własnych pracowników.

Na podstawie protokołów odbioru prac "Lider" będzie wystawiał fakturę sprzedaży VAT dla Inwestora, a następnie "Partnerzy" wystawią faktury sprzedaży VAT na "Lidera" odpowiednio wg swojego udziału procentowego w Konsorcjum, niezależnie od wykonanego zakresu prac i bez protokołu odbioru robót budowlanych.

Koszty kontraktu ponoszone przez "Lidera" wynikające przede wszystkim z zawartych umów z podwykonawcami i dostawcami będą obciążać "Partnerów" odpowiednio wg udziału na podstawie not obciążeniowych bądź refaktur. Natomiast koszty Personelu "Partnerów" będą podlegały rozdzieleniu między "Partnerów" na podstawie noty obciążeniowej stosownie do Udziału w Konsorcjum.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, który w rzeczonej umowie konsorcjum występuje jako "Partner", powinien on wystawić fakturę VAT na zakres prac wykonanych siłami własnymi jako faktyczne wykonanie usługi, nie doliczając marży.

W opinii Zainteresowanego wartość z noty nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z uwagi na brak wykonania jakichkolwiek czynności, służy ona jedynie do rozdziału osiągniętych przychodów pomiędzy konsorcjantów. Faktycznie wykonane usługi byłoby potwierdzone przez faktury wystawione przez "Partnerów" oraz fakturę "Lidera" dla Inwestora.

Reasumując, opodatkowanie podatkiem od towarów i usług dotyczyłoby tylko prac rzeczywiście wykonanych przez "Partnerów" na rzecz Konsorcjum. Stanowisko Spółki oparte jest na interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, nr IBPP1/443-97/09/AS.

W złożonym w dniu 22 kwietnia 2010 r. uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany oświadczył, iż jego zdaniem:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zawarł wraz z innym podmiotem gospodarczym umowę konsorcjum.

Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy jednoczesnej solidarnej odpowiedzialności wykonawców (konsorcjantów) za wykonanie umowy - z zakresu prawa zamówień publicznych. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Poza obowiązkami nałożonymi przez ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) (np. konieczności ustanowienia pełnomocnika - art. 23 ust. 2, czy solidarnej odpowiedzialności - art. 141), ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 Kodeksu cywilnego, np.: zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach itp.

Jak wskazano, celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane.

Konsorcjum, jeśli wolą jego uczestników nie jest powołanie np. w formie spółki osobowej, nie jest żadnym z podmiotów wskazanych w ustawie. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest i nie może być natomiast samo konsorcjum.

Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze - umowy konsorcjum - nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. a zatem, przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku VAT.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów - art. 2 pkt 22 ustawy.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż od zapisów umowy zależy, czy członkowie konsorcjum świadczą usługi na rzecz Lidera i mają obowiązek wystawić faktury VAT, czy usług tych nie świadczą i nie mają prawa wystawić faktur. Zauważyć trzeba, że umowy należy oceniać nie według nazwy, a według zapisów, które regulują wzajemne prawa i obowiązki stron umowy.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę konsorcjum, w której jest on Partnerem. Zawarta umowa nie jest umową spółki cywilnej, a utworzone Konsorcjum nie jest osobą prawną i nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej. w umowie konsorcjum ustalono stały podział procentowy w przychodach, kosztach, zyskach i stratach Konsorcjum. Lider będzie otrzymywał ponadto wynagrodzenie od Partnerów w wysokości 1% wartości netto robót. Umowa konsorcjum określa również, iż prace Partnerów będą wykonywane wyłącznie siłami własnymi przy wykorzystaniu własnych pracowników.

Zainteresowany nie będzie rozliczał się z wykonanych robót z Inwestorem, a jedynie z Liderem. Na podstawie protokołów odbioru prac, Lider będzie wystawiał fakturę sprzedaży dla Inwestora, z kolei Partnerzy wystawią faktury sprzedaży na Lidera odpowiednio wg swojego udziału procentowego w Konsorcjum, niezależnie od wykonanego zakresu prac i bez protokołu odbioru robót budowlanych. Koszty kontraktu ponoszone przez Lidera wynikające z zawartych umów z podwykonawcami i dostawcami będą obciążać Partnerów odpowiednio wg udziału na podstawie not obciążeniowych, bądź refaktur. Natomiast, koszty personelu Partnerów będą podlegały rozdzieleniu między Partnerów na podstawie noty obciążeniowej stosownie do udziału w konsorcjum.

Reasumując, odnośnie wskazanej we wniosku kwestii związanej z dokumentowaniem przez Wnioskodawcę udziału w przychodach i kosztach wynikających z rozliczeń dokonywanych pomiędzy Partnerem a Liderem, biorąc pod uwagę unormowania art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy, stwierdzić należy, iż wzajemne rozliczenia finansowe nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. w konsekwencji czynność ta nie powinna być dokumentowana fakturą VAT, lecz innym dowodem księgowym np. notą księgową. Natomiast, w sytuacji, gdy Partner świadczy usługę na rzecz Lidera, wzajemne rozliczenie powinno nastąpić na podstawie faktury VAT.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania rozliczeń pomiędzy stronami konsorcjum. Kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w podatku od dochodowym od osób prawnych została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej z dnia 7 maja 2010 r., nr ILPB3/423-135/10-4/GC.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.