ILPP1/443-1264/09-4/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko w upadłości, przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2009 r. (data wpływu: 13 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 grudnia 2009 r. (data wpływu: 10 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku naliczonego w związku z nieuregulowanymi wierzytelnościami - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku naliczonego w związku z nieuregulowanymi wierzytelnościami. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 7 grudnia 2009 r. (data wpływu: 10 grudnia 2009 r.) o doprecyzowanie stanu faktycznego, własne stanowisko w sprawie oraz dokument potwierdzający wyznaczenie syndyka.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest od 24 kwietnia 2009 r. w upadłości. Wierzyciel zawiadomił Wnioskodawcę (po ogłoszeniu upadłości) o zamiarze dokonania korekty podatku VAT za okres od stycznia 2007 r. do września 2008 r. oraz wezwał do uregulowania zobowiązania w terminie 14 dni.

W stosunku do nieściągniętej wierzytelności zapadły dwa wyroki Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej - z dnia 8 stycznia 2009 r. i z dnia 2 lutego 2009 r. Wyroki te są prawomocne, a zasądzone kwoty zawierają również podatek VAT.

Wierzyciel w dniu 8 czerwca zgłosił w trybie art. 236-240 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 z późn. zm.) swoją wierzytelność, uzasadniając ją prawomocnymi wyrokami sądu.

Tryb zaspokajania wierzytelności w postępowaniu upadłościowym odbywa się przez podział funduszy masy upadłości i podlega ścisłym rygorom ww. ustawy co do ich kolejności zaspokajania. Wierzyciel w postępowaniu upadłościowym domaga się zaspokojenia swojego długu w kat. III, jednocześnie wzywa upadłego dłużnika do zapłaty długu w terminie 14 dni. Żądanie wierzyciela w postępowaniu upadłościowym nie może zostać zaspokojone.

W świetle art. 366 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), dalej: K.p.c. (powaga rzeczy osądzonej), wierzycielowi przysługuje możliwość zaspokojenia długu tylko z tytułu prawomocnych wyroków sądowych, które zawierają również podatek VAT. Ponadto powyższy artykuł uregulowany został kodeksowo, co daje mu pierwszeństwo przed uregulowaniami ustawowymi, jakim jest podatek od towarów i usług.

W dniu 10 grudnia 2009 r. Wnioskodawca złożył pismo uzupełniające, będące odpowiedzią na wezwanie Nr ILPP1/443-1264/09-2/BP z dnia 27 listopada 2009 r., w którym oświadczył, że spełnione są wszystkie warunki wymienione w punkcie a) ww. wezwania.

Oznacza to, że spełnione są warunki do skorzystania przez wierzyciela z prawa do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności nieściągalnych, określone w przepisach art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), tj.

Ponadto ze złożonego w dniu 10 grudnia 2009 r. pisma wynika, że wierzyciel złożył wierzytelność w postępowaniu upadłościowym w dniu 8 czerwca 2009 r., a wierzytelność była udokumentowana prawomocnymi wyrokami sądu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1

Wierzyciel nie może korzystać z korekty podatku VAT po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądu (art. 366 K.p.c.).

Ad.2

Datą powstania zobowiązania podatkowego będzie skorygowana deklaracja VAT za dany okres.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie brzmieniem art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Natomiast nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ustawy).

Możliwość skorzystania z tzw. "ulgi za złe długi" powstaje wówczas, gdy spełnione są warunki dotyczące zarówno samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i dłużnika i wierzyciela, określone w art. 89a ust. 2 ustawy, tj.:

Aby podatnik mógł skorygować rozliczenie podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności, warunki określone w art. 89a ust. 2 ustawy muszą być spełnione łącznie. Podkreślenia wymaga fakt, że warunek, aby nabywca (dłużnik) nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji należy odnieść wyłącznie do daty dostawy towaru lub świadczenia usługi stosownie do wyżej cyt. art. 89a ust. 2 pkt 1, natomiast w chwili dokonania korekty dłużnik oraz wierzyciel muszą być zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni stosownie do wyżej cyt. art. 89a ust. 2 pkt 3.

Ponadto, wierzyciel musi zawiadomić dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 89a ust. 1. Jeżeli dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia ureguluje należności, korekty nie dokonuje się. w sytuacji, gdy dłużnik w powyższym terminie ureguluje tylko część należności korekty nie dokonuje się w odniesieniu do tej części.

W myśl art. 89a ust. 3 ustawy, korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Stosownie do art. 89a ust. 4 ustawy, w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. w przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie, o której mowa w ust. 1, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego (art. 89a ust. 5 ustawy).

Podatnik w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego wymienionej w ust. 1 obowiązany jest również zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego (art. 89a ust. 6 ustawy).

Ponadto stosownie do art. 89b ust. 1 ustawy, w przypadku otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art. 89a ust. 2 pkt 6, i nieuregulowania należności w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, podatnik (dłużnik) jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia. Na podstawie ust. 5 ww. przepisu do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej o doręczeniach.

Zgodnie z art. 89b ust. 2 ustawy, w przypadku częściowego uregulowania należności przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającą na nieuregulowana część należności.

Należy podkreślić, że skorzystanie z "ulgi za złe długi" jest pewnym przywilejem podatkowym, kosztem nierzetelnych dłużników. Rozwiązania określone w przepisach art. 89a i 89b ustawy o podatku od towarów i usług, umożliwiając wierzycielowi odpowiednie pomniejszenie należności podatkowych przenoszą zobowiązanie podatkowe na dłużnika, a tym samym rozwiązanie to uwzględnia naczelną zasadę systemu podatku od towarów i usług, czyli zasadę neutralności.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest od 24 kwietnia 2009 r. w upadłości, natomiast wierzyciel zawiadomił Wnioskodawcę (po ogłoszeniu upadłości) o zamiarze dokonania korekty podatku VAT za okres od stycznia 2007 r. do września 2008 r. oraz wezwał do uregulowania zobowiązania w terminie 14 dni.

W stosunku do nieściągniętej wierzytelności zapadły dwa prawomocne wyroki sądowe - z dnia 8 stycznia 2009 r. i z dnia 2 lutego 2009 r., a zasądzone kwoty zawierają podatek VAT.

Wierzyciel w dniu 8 czerwca 2009 r. zgłosił w trybie art. 236-240 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze swoją wierzytelność, uzasadniając ją prawomocnymi wyrokami sądu.

Ponadto z pisma uzupełniającego z dnia 7 grudnia 2009 r. wynika, że spełnione są warunki do skorzystania przez wierzyciela z prawa do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności nieściągalnych, określone w przepisach art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Jak wskazano wyżej prawo do skorzystania z tzw. "ulgi za złe długi" powstaje w sytuacji, gdy spełniony jest łącznie szereg warunków dotyczących zarówno samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i osoby dłużnika i wierzyciela.

Zgodnie z powołanym wyżej art. 89a ust. 1 ustawy, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Natomiast nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Odnosząc się do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż powołane wyżej regulacje prawne nie dają podstaw do uznania, że w sytuacji, gdy w stosunku do nieściągniętej wierzytelności zapadły prawomocne wyroki sądowe, nie jest możliwe skorzystanie z uregulowań zawartych w art. 89a ustawy. Brak takiego prawa - zdaniem tut. Organu - mógłby wynikać jedynie w sytuacji gdyby prawomocny wyrok sądu uznał, iż roszczenie wierzyciela wobec Wnioskodawcy jest niezasadne.

Wobec powyższego, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki wymienione w art. 89a ust. 1a i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, wierzyciel Zainteresowanego ma prawo do dokonania korekty podatku należnego.

Ponadto, Wnioskodawca, w przypadku nieuregulowania należności w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku należnego przez wierzyciela, zobowiązany jest złożyć korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia podatku naliczonego z nieuregulowanych faktur wskazanych w zawiadomieniu.

W deklaracji tej należy odpowiednio pomniejszyć podatek naliczony podlegający odliczeniu lub w przypadku jego braku, odpowiednio powiększyć kwotę podatku należnego.

Tut. Organ informuje również, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Treść przepisu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Skutkiem powyższego tut. Organ nie legitymuje się prawem do analizy przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), a także ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej korekty podatku naliczonego w związku z nieuregulowanymi wierzytelnościami.

Natomiast postępowanie w zakresie oceny, czy art. 89a i 89b ustawy o podatku od towarów i usług nie stoi w sprzeczności z uregulowaniami wynikającymi z art. 342-344 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, tut. Organ zakończył postanowieniem Nr ILPP1/443-1264/09-5/BD z dnia 7 stycznia 2010 r. o odmowie wszczęcia postępowania

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.