ILPP1/443-1145/09-4/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2009 r. (data wpływu 21 września 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 30 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy wspólnota mieszkaniowa może być traktowana jako samodzielny podatnik podatku od towarów i usług w związku z zakupem i dostarczaniem ciepła do innej wspólnoty mieszkaniowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy wspólnota mieszkaniowa może być traktowana jako samodzielny podatnik podatku od towarów i usług w związku z zakupem i dostarczaniem ciepła do innej wspólnoty mieszkaniowej. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 października 2009 r. o informacje dotyczące przedstawionego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Wspólnota Mieszkaniowa... (dalej: Wspólnota) powstała z mocy prawa po wyodrębnieniu lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym. Deweloper zaprojektował i zrealizował inwestycję mieszkaniową składającą się z budynków mieszkalnych, realizując jako część wspólną kotłownię zasilającą w ciepło 2 budynki mieszkalne w ramach jednego kompleksu mieszkalnego, tj. budynku zlokalizowanego przy ul. K. 37-41 (miejsce usytuowania kotłowni) i budynku przy ul. K. 29-35. Jednocześnie nie dokonał sprzedaży udziałów w kotłowni jako wydzielonym samodzielnym lokalu technicznym, wszystkim właścicielom lokali w obu budynkach mieszkalnych przy ul. K. pozostawiając kotłownię jako niewydzieloną część wspólną kompleksu mieszkalnego (osiedla).

Po sprzedaży lokali powstały dwie niezależne wspólnoty mieszkaniowe na wydzielonych działkach, każda z założoną KW. Zasada sprawiedliwości społecznej wymaga by za eksploatację części wspólnej (kotłowni), z której działania czerpią pożytek wszyscy właściciele lokali w przedmiotowych budynkach mieszkalnych, ponieśli koszty wspólne na jednakowych zasadach, określonych w przyjętych uchwałach wspólnoty mieszkaniowej. w oparciu o obowiązujące w przedmiotowym zakresie przepisy, wspólnotę mieszkaniową stanowi ogół właścicieli lokali mieszkalnych znajdujących się na określonej nieruchomości. Ustanowienie dwóch wspólnot mieszkaniowych na terenie jednego kompleksu mieszkaniowego nie wpływa na zmianę stanu technicznego infrastruktury kompleksu mieszkaniowego i nie może rodzić z tego tytułu obciążeń podatkowych dla części właścicieli lokali mieszkalnych.

Podstawą prawną działania wspólnoty, jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Określa ona prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną.

Zgodnie z przepisami każdy właściciel jest zobowiązany ponosić wydatki związane z utrzymaniem wydzielonego lokalu mieszkalnego oraz partycypować w kosztach utrzymania części wspólnych. Część wspólna to także część budynku i urządzenia nie służące wyłącznie właścicielom lokali w danym budynku mieszkalnym.

Odniesienie do struktury kosztów jako części wspólnej nieruchomości stanowi art. 14 cytowanej ustawy o własności lokali, który wskazuje, że na koszty składają się m.in. wydatki na remonty i konserwację urządzeń oraz opłaty za dostawę energii elektrycznej, cieplnej, gazu i wody. i taka sytuacja ma faktycznie miejsce w przypadku wspólnot mieszkaniowych przy ul. K.

W piśmie z dnia 28 października 2009 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku Wnioskodawca wskazał co następuje:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wspólnota Mieszkaniowa może być traktowana jako samodzielny podatnik podatku od towarów i usług VAT w związku z zakupem i dostarczaniem ciepła do innej wspólnoty mieszkaniowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wspólnota w zakresie zarządu nieruchomością wspólną, w tym w szczególności prowadzenia zakupu mediów do samodzielnych lokali mieszkalnych właścicieli - członków wspólnoty mieszkaniowej oraz zakupu i dostarczania mediów do innej wspólnoty mieszkaniowej na terenie kompleksu mieszkaniowego oraz pobierania pieniędzy na utrzymanie części wspólnych kompleksu mieszkalnego, nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Wprawdzie zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. dostawa i odpłatne świadczenie usług, jednak w skojarzeniu z obowiązującą interpretacją prawną do PKWiU usługą jest wyłącznie czynność skierowana na zewnątrz dla innego podmiotu. Biorąc pod uwagę zakres działania wspólnoty mieszkaniowej nie można mówić o usłudze w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. a to oznacza, że w przedstawionym przypadku nie mamy do czynienia z obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług VAT. Wspólnota Mieszkaniowa nie jest i nie powinna być w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...), natomiast przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii l nr 347 str. 1 z późn. zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Definicja usługi zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma szerszy zakres od definicji usługi zawartej w klasyfikacjach statystycznych. Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. w myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu. Świadczenie usług powinno wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego oraz powinien występować bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść majątkową. Spod pojęcia świadczenia usług jest natomiast wyłączone świadczenie, którego treścią jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy art. 15 ust. 2 cyt. ustawy obejmuje:

* wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy;

* czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa powstała z mocy prawa po wyodrębnieniu lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym. Deweloper zaprojektował i zrealizował inwestycję mieszkaniową składającą się z budynków mieszkalnych, realizując jako część wspólną kotłownię zasilającą w ciepło 2 budynki mieszkalne w ramach jednego kompleksu mieszkalnego, tj. budynku Wnioskodawcy (miejsce usytuowania kotłowni) i budynku przy ul. K. 29-35. Jednocześnie nie dokonał sprzedaży udziałów w kotłowni jako wydzielonym samodzielnym lokalu technicznym, wszystkim właścicielom lokali w obu budynkach mieszkalnych przy ul. K. pozostawiając kotłownię jako niewydzieloną część wspólną kompleksu mieszkalnego (osiedla). Po sprzedaży lokali powstały dwie niezależne wspólnoty mieszkaniowe na wydzielonych działkach, każda z założoną KW. w oparciu o obowiązujące w przedmiotowym zakresie przepisy, wspólnotę mieszkaniową stanowi ogół właścicieli lokali mieszkalnych znajdujących się na określonej nieruchomości. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, każdy właściciel jest zobowiązany ponosić wydatki związane z utrzymaniem wydzielonego lokalu mieszkalnego oraz partycypować w kosztach utrzymania części wspólnych. Część wspólna to także część budynku i urządzenia nie służące wyłącznie właścicielom lokali w danym budynku mieszkalnym. Odniesienie do struktury kosztów jako część wspólnej nieruchomości stanowi art. 14 ww. ustawy o własności lokali, który wskazuje, że na koszty składają się m.in. wydatki na remonty i konserwację urządzeń oraz opłaty za dostawę energii elektrycznej, cieplnej, gazu i wody. Taka sytuacja ma faktycznie miejsce w przypadku wspólnot mieszkaniowych przy ul. K.

Urządzenia kotłowni znajdują się w pomieszczeniu technicznym stanowiącym część wspólną nieruchomości mieszkalnej Wnioskodawcy, podobnie jak klatka schodowa. Jednak urządzenia kotłowni nie stanowią samodzielnej własności Wnioskodawcy. Urządzenia kotłowni wraz z ciepłociągiem stanowią część wspólną obu wspólnot mieszkaniowych korzystających z wytworzonego ciepła i zobowiązanych do ponoszenia kosztów serwisowania, napraw i remontów, itp. K. jest urządzeniem bezobsługowym a Wnioskodawca nie prowadzi jakichkolwiek czynności związanych z wytworzeniem i dostawami ciepła. Jedynym działaniem Wnioskodawcy jest podział kosztów powstałych przy funkcjonowaniu kotłowni na wszystkich mieszkańców na zasadach określonych w umowie. Czynności te wynikają z faktu technicznego ulokowania zbiorczych liczników wody i gazu oraz prądu elektrycznego na nieruchomości Wnioskodawcy. z tego powodu jest on stroną dla dostawców mediów zobowiązaną do przyjęcia faktur kosztowych za wodę, gaz i prąd, rozliczanych następnie z sąsiednią wspólnotą mieszkaniową na zasadach określonych w umowie. Rozliczanie kosztów eksploatacyjnych kotłowni nie zawiera jakichkolwiek narzutów i dodatków, a nade wszystko nie zawiera kosztów pośrednich produkowania ciepła.

Prawne ramy funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych zostały określone w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Na mocy art. 6 ww. ustawy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwaną. Przepis ten nie daje wspólnocie przymiotu osoby prawnej, lecz przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Jednostka powstała w oparciu o powyższy przepis art. 6 ustawy, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości.

W celu reprezentacji interesów wspólnoty, zobowiązana jest ona w trybie przepisów ustawy o własności lokali ustanowić zarząd, który może być sprawowany bezpośrednio przez członków wspólnoty lub pośrednio przez podmiot z zewnątrz.

Ponadto na gruncie ustawy o własności lokali należy rozróżnić pojęcia zarządu i zarządcy. o zarządzie mówimy w przypadku, gdy mamy na myśli organ wspólnoty (art. 20 ustawy), a o zarządcy w przypadku gdy zarządzanie (administrowanie) nieruchomością wspólną zostało powierzone osobie fizycznej lub prawnej w formie odrębnej umowy (art. 18 ust. 1 ustawy). Mając na uwadze powyższe należy jednoznacznie stwierdzić, że wspólnota mieszkaniowa stanowi wspólnotę interesów właścicieli lokali, zorganizowanych w formie i na zasadach określonych w powołanej wyżej ustawie o własności lokali.

W celu należytego utrzymania lokali, ich właściciele zobowiązani są do ponoszenia wydatków na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością. Koszty te można podzielić na koszty zarządu częściami wspólnymi nieruchomości i koszty związane z utrzymaniem poszczególnych wyodrębnionych lokali. z ww. tytułów na rzecz wspólnoty właściciele zobowiązani są do uiszczania zaliczek w celu pokrycia kosztów utrzymania poszczególnych lokali i części wspólnych.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że przyjęty sposób rozliczania kosztów zarządu nieruchomością nie daje podstaw do postawienia tezy, że zaliczki (kwoty) wpłacane przez członków wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, jak i poszczególnych wyodrębnionych lokali, stanowią wynagrodzenie za czynności wykonywane przez Wspólnotę na rzecz jej członków. Zaliczki te stanowią jedynie partycypację w kosztach jednostki organizacyjnej - wspólnoty mieszkaniowej - przez jej członków. Przenosząc powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wspólnotę na rzecz jej członków nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wspólnota w zakresie czynności zarządzania nieruchomością wspólną i pobierania zaliczek od członków wspólnoty z tytułu dostawy mediów do poszczególnych lokali nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle przepisów ustawy o VAT, wspólnoty mieszkaniowe tworzone na podstawie ustawy o własności lokali mogą być traktowane jako samodzielni podatnicy tego podatku jedynie w przypadku, gdy wspólnota dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu na rzecz osób trzecich, tj. nie wchodzących w skład wspólnoty.

Z dniem 1 grudnia 2008 r. do ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzono przepis art. 30 ust. 3, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Zapis ten jest zgodny z art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym w przypadku, kiedy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot nabywający daną usługę we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inny podmiot, nie może być zatem potraktowane w żaden inny sposób niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Mając na uwadze analizę powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca - w zakresie dostarczania/rozliczania ciepła dla innej wspólnoty - nabywa media (niezbędne do funkcjonowania kotłowni) we własnym imieniu ale na rzecz innego podmiotu, tj. sąsiedniej wspólnoty mieszkaniowej - osoby trzeciej.

Tym samym w analizowanej sprawie spełnione zostają warunki, wskazane w cyt. wyżej art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, a to oznacza, że Wnioskodawca świadczy na rzecz sąsiedniej wspólnoty usługi, zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. w konsekwencji powyższego, w zakresie dostarczania/rozliczania ciepła na rzecz innej wspólnoty, Wnioskodawca - Wspólnota Mieszkaniowa, działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę na zapis art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Jak stanowi art. 113 ust. 2 ww. ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Odnosząc cyt, wyżej przepis do sprawy będącej przedmiotem zapytania należy podkreślić, że jeżeli wartość sprzedaży z tytułu świadczonych przez Wnioskodawcę usług dostarczania/rozliczania ciepła na rzecz innej wspólnoty nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. to Wspólnota może korzystać ze zwolnienie podmiotowego od podatku.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem zapytania należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). w związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.