ILPP1/443-1054/11-4/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 lipca 2011 r. (data wpływu 1 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 października 2011 r. (data wpływu 10 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez agencję reklamową - jest prawidłowe.

W dniu 1 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez agencję reklamową. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 5 października 2011 r. o informacje doprecyzowujące przedstawione zdarzenie przyszłe.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka świadczy usługi doradcze. Spółka przewiduje w przyszłości możliwość wprowadzania programu lojalnościowego dla swoich klientów. Istotą programu Iojalnościowego ma być zachęcenie klientów Spółki do korzystania z jej usług oraz podziękowanie za stałą współpracę. Program będzie prowadzony na zasadzie zbierania punktów otrzymywanych za skorzystanie z usług Spółki w określonym wymiarze, za których odpowiednią sumę będą przekazywane kontrahentom nagrody. Spółka zawrze w tym celu umowę z podmiotem zajmującym się kompleksową obsługą marketingową firm (agencją reklamową), w tym opracowaniem, wdrożeniem i realizacją programu, agencja będzie również bezpośrednio dokonywać zakupu nagród i przekazywać je kontrahentom Spółki. Agencja organizująca program lojalnościowy będzie wystawiać wnioskującej Spółce zbiorczą fakturę, na której nie będą wyróżniane odrębnie koszty poniesione przez Spółkę w związku z otrzymaną usługą i kupnem nagród. Wyliczenie kwoty należności będzie uwzględniać koszty zakupu nagród netto wraz z prowizją i kosztami obsługi w pozostałym zakresie, zgodnie z umową.

Ponadto, pismem z dnia 5 października 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek o następujące informacje:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z prowadzonym programem lojalnosciowym przysługuje Spółce prawo do odliczenia podatku VAT z faktur wystawianych przez agencję reklamową.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przysługuje jemu prawo do odliczenia podatku VAT z faktur wystawianych przez agencję reklamową za usługi polegające na organizacji i realizacji programu lojalnościowego, polegającego na przekazywaniu kontrahentom Spółki nagród w zamian za zgromadzone przez nich punkty.

Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kompleksowa usługa świadczona przez agencję reklamową, obejmująca organizację programu lojalnościowego oraz jego przeprowadzenie, w tym przekazywanie nagród kontrahentom Spółki, którzy zbiorą wymaganą ilość punktów, będą mieć ścisły związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Program lojaInościowy ma bowiem na celu promocję usług świadczonych przez Spółkę, silniejsze związanie kontrahentów ze Spółką. a co za tym idzie zwiększenie jej obrotów. Tym samym nabywana usługa pozostawać będzie w związku ze sprzedażą opodatkowaną w rozumieniu art. 86 ustawy o VAT.

Zdaniem Spółki zasadne jest przy tym traktowanie ogółu czynności wykonywanych przez agencję reklamową (organizacja programu lojalnościowego, komunikacja z kontrahentami, nabywanie nagród i przekazywanie ich kontrahentom zgodnie z warunkami programu, itp.) jako jednego kompleksowego świadczenia, stanowiącego jedną zbiorczą pozycję na fakturze, wystawianej przez agencję.

Podejście takie ma swoje uzasadnienie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu Aktiebolaget NN vs. Skatteverket C-111/05 z dnia 29 marca 2007 r. Trybunał orzekł, że w przypadku gdy transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana w celu określenia, po pierwsze, czy chodzi o dwa lub więcej świadczenia odrębne czy też o świadczenia jednolite, a po drugie czy w tym ostatnim przypadku owo jednolite świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako dostawa towarów, czy jako świadczenie usług.

Podobny pogląd, bazując na orzecznictwie Trybunału, wyraża J. Zubrzycki. W: Leksykon VAT 2011 tom I, Wrocław 2011, wskazano: "Mając na uwadze dwie okoliczności, a mianowicie, że po pierwsze z art. 2 ust. 1 VI Dyrektywy wynika, iż każda transakcja powinna być zwykle uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji celem określenia, czy podatnik zapewnia klientowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jedno świadczenie."

Nie ma wątpliwości, że świadczenie realizowane przez agencję reklamową ma z punktu widzenia Spółki postać jednej kompleksowej usługi o charakterze marketingowo-promocyjnym, której zasadniczym celem jest zachęcenie kontrahentów do nabywania usług Spółki, której jakiekolwiek rozdzielanie miałoby charakter sztuczny.

Podsumowując, Spółka jest zdania, iż nabywając od agencji reklamowej jednolitą usługę organizacji programu lojalnościowego, obejmującego przekazywanie kontrahentom Spółki nagrody w zamian za gromadzone punkty, będzie ona uprawniona do odliczania całości VAT naliczonego z faktur wystawianych przez agencję tytułem świadczonej kompleksowej usługi marketingowo-promocyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Podatnikami, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

I tak, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast, stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Z treści cytowanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. takimi, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli takich, z wykonaniem których związany jest należny do zapłaty podatek.

Należy zauważyć, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży - towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy, bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika obrotami. Aby jednak można było wskazać, iż określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością przedsiębiorstwa, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.

O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez przedsiębiorstwo obrotów. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego, obsługi prawnej.

Ponadto wskazać należy, iż w przypadkach gdy podatnik wykonuje czynności uprawniające do odliczenia VAT i nieuprawniające do tego odliczenia i nie ma możliwości przyporządkowania ponoszonych kosztów do czynności opodatkowanych lub nieopodatkowanych, zastosowanie znajduje przepis art. 90 ustawy, który ma na celu określenie wartości podatku naliczonego, służącego wyłącznie czynnościom opodatkowanym, z pominięciem tej części podatku naliczonego, w jakiej nabyte towary i usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności zwolnionych od podatku.

Na mocy art. 90 ust. 1 ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jednocześnie, według ust. 2 tegoż artykułu, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W myśl przepisu art. 90 ust. 3 ustawy, proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W świetle art. 90 ust. 4 ustawy, proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. W art. 90 ust. 5-8 wskazano szczegółowe zasady ustalania proporcji.

Stosownie natomiast do zapisu art. 90 ust. 10 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., wprowadzonym ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

Kwota podatku naliczonego do odliczenia ustalona na podstawie proporcji wyliczonej przy zastosowaniu powyższych zasad, nie jest jednak ostateczna. Zgodnie bowiem z art. 91 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., wprowadzonym ww. ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Natomiast w świetle art. 8 powołanej wyżej ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach, przepis art. 91 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 (tj. ustawy o podatku od towarów i usług), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się począwszy od korekt dokonywanych za rok 2011.

W związku z powyższym rozliczenie następuje dwuetapowo, to jest w chwili nabycia towaru lub usługi podatek rozliczany jest wstępnie w oparciu o współczynnik obliczony na podstawie obrotów osiągniętych w ubiegłym roku podatkowym, natomiast po zakończeniu roku, w którym dokonywane były zakupy, dokonywana jest korekta rozliczana, w oparciu o faktyczną proporcję sprzedaży, jaką uzyskano w roku, w którym te zakupy były dokonywane.

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy (art. 91 ust. 3 ustawy).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Zainteresowany, będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, świadczy usługi doradcze. Spółka przewiduje w przyszłości możliwość wprowadzania programu lojalnościowego dla swoich klientów. Istotą programu Iojalnościowego ma być zachęcenie klientów Spółki do korzystania z jej usług oraz podziękowanie za stałą współpracę. Program będzie prowadzony na zasadzie zbierania punktów otrzymywanych za skorzystanie z usług Spółki w określonym wymiarze, za których odpowiednią sumę będą przekazywane kontrahentom nagrody. Spółka zawrze w tym celu umowę z podmiotem zajmującym się kompleksową obsługą marketingową firm (agencją reklamową), w tym opracowaniem, wdrożeniem i realizacją programu, agencja będzie również bezpośrednio dokonywać zakupu nagród i przekazywać je kontrahentom Spółki. Agencja organizująca program lojalnościowy będzie wystawiać wnioskującej Spółce zbiorczą fakturę, na której nie będą wyróżniane odrębnie koszty poniesione przez Spółkę w związku z otrzymaną usługą i kupnem nagród. Wyliczenia kwoty należności będzie uwzględniać koszty zakupu nagród netto wraz z prowizją i kosztami obsługi w pozostałym zakresie, zgodnie z umową.

Wnioskodawca wykonuje czynności zarówno opodatkowane (w przeważającej części powyżej 98% obrotu), jak i zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Efekty przeprowadzenia przedmiotowego programu lojalnościowego będą służyły przede wszystkim czynnościom opodatkowanym wykonywanym przez Wnioskodawcę. Program lojalnościowy skierowany będzie do klientów Wnioskodawcy, a nie przypisany do poszczególnych czynności dla niego wykonywanych. O tym czy dana czynność będzie opodatkowana lub zwolniona od podatku od towaru i usług świadczyć będzie każdorazowo jej charakter. W bardzo sporadycznych przypadkach może się okazać, że program lojalnościowy będzie dotyczył czynności zwolnionych.

W przedmiotowej sprawie, mając na uwadze okoliczność, iż Wnioskodawca wykonuje czynności zarówno opodatkowane, jak i czynności zwolnione od podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że jeśli Zainteresowany będzie w stanie wyodrębnić taką część podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakup przedmiotowych usług marketingowo-promocyjnych, którą można przypisać czynnościom opodatkowanym, to w stosunku do tej części Spółka będzie mogła dokonać odliczenia podatku.

W przypadku natomiast, gdy Zainteresowany nie jest w stanie wyodrębnić całości lub części kwot, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, to ma on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z proporcją obliczoną według zasad określonych przepisami art. 90 ustawy, z uwzględnieniem obowiązku dokonania korekty tak obliczonego podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 ustawy.

Zatem w sytuacji, gdy efekty przeprowadzenia przedmiotowego programu lojalnościowego dla klientów będą służyły - jak wskazał Wnioskodawca - zarówno sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej, prawo do odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości będzie przysługiwało Spółce w sytuacji, gdy:

* proporcja sprzedaży ustalona na podstawie art. 90 ust. 2-8 ustawy przekroczy 98%,

* kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, będzie mniejsza niż 500 zł i

* w okresie wskazanym w art. 91 ust. 1 ustawy nie wystąpią okoliczności nakazujące dokonanie korekty odliczonego wcześniej podatku.

Reasumując, Wnioskodawcy, w związku z wprowadzeniem programu lojalnościowego, będzie przysługiwało prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego, wynikającego z faktur wystawionych przez agencję reklamową, dokumentujących zakup usług marketingowo-promocyjnych. Powyższe odliczenie będzie dotyczyło całego podatku naliczonego z ww. faktur, pod warunkiem, że - jak wynika z wniosku - udział obrotu osiągniętego z tytułu czynności opodatkowanych, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności opodatkowanych i zwolnionych w roku poprzedzającym rok podatkowy, przekroczy 98% oraz jeżeli kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania powyższej proporcji, w skali roku, będzie mniejsza niż 500 zł.

Wskazać ponadto należy, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w zdarzeniu przyszłym, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii opodatkowania usług świadczonych przez agencję reklamową oraz ustalenia, czy świadczona na rzecz Wnioskodawcy usługa marketingowo-promocyjna stanowi jedną kompleksową usługę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.