ILPP1-3/4512-1-13/16-2/JN

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 9 września 2016 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP1-3/4512-1-13/16-2/JN

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2016 r. (data wpływu 15 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu darowizny składników majątkowych i niemajątkowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu darowizny składników majątkowych i niemajątkowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca prywatnie wynajmuje kilka nieruchomości. Najem ten jest rozliczany w formie ryczałtu.

Wnioskodawca wraz z małżonką planują zawiązanie spółki jawnej (dalej: spółka).Wspólnikami spółki będą wyłącznie Wnioskodawca oraz jego żona. Wnioskodawca wraz z żoną planują przekazanie umową darowizny do nowo powstałej spółki szeregu składników majątkowych - nieruchomości, należących do wspólnego majątku małżonków (współwłasność łączna), w oparciu o które żona Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu. Darowizna na rzecz spółki nie będzie obejmowała całego majątku, w oparciu o który żona Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą. Majątek, w oparciu o który żona Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą obejmuje także inne nieruchomości, które są wynajmowane innym podmiotom. Wszystkie składniki majątku, mającego zostać przedmiotem darowizny, są wpisane do ewidencji środków trwałych żony Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wykorzystuje składników majątku mających być przedmiotem darowizny w jakikolwiek sposób.

Należy wskazać, że przedmiotem darowizny będzie prawo własności 6 nieruchomości - lokali użytkowych, przy nabyciu których nie przysługiwało żonie Wnioskodawcy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy tych transakcjach. W stosunku do lokali nie poczyniono żadnych nakładów na ich ulepszenie, żona Wnioskodawcy nie ponosi też żadnych wydatków (wynagrodzenie dla zarządcy nieruchomości, media) związanych z lokalami. Wszystkie lokale są przez żonę Wnioskodawcy wynajmowane podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą (gastronomia, sklep spożywczy itp.). Jest to najem stały i długoterminowy. Zgodnie z umowami najmu, to wynajmujący są zobowiązani do regulowania czynszu na rzecz wspólnoty mieszkaniowej, do zawarcia i uiszczania opłat za media. Darowizna na rzecz spółki jawnej będzie obejmowała również prawa i obowiązki wynikające z umów najmu (po uprzednim uzyskaniu zgody od wynajmujących na przeniesienie tych obowiązków na spółkę), a także wszelką dokumentację, niezbędną dla prawidłowego rozliczania umów z najemcami oraz dokumentację związaną z samymi nieruchomościami.

Żona Wnioskodawcy do obsługi nieruchomości stanowiących przedmiot darowizny nie zatrudnia pracowników. Po darowiźnie nieruchomości do spółki, obsługą umów najmu zajmować się będą wspólnicy prowadzący sprawy spółki - Wnioskodawca oraz jego żona.

Żona Wnioskodawcy prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. W stosunku do nieruchomości, mających stanowić przedmiot darowizny nie jest prowadzony osobny bilans, ale istnieje możliwość precyzyjnego wyodrębnienia i określenia przychodów i kosztów związanych z nieruchomościami mającymi stanowić przedmiot darowizny.

Wyodrębnienie organizacyjne opisanego zespołu składników majątkowych dokonane jest natomiast w sposób faktyczny i realny poprzez możliwość przypisania określonych i konkretnych praw, umów, zdarzeń gospodarczych, dokumentacji oraz operacji do tej działalności. Wnioskodawca podkreśla, iż w przypadku przedsiębiorstw osób fizycznych nie istnieją przepisy prawa nakładające formalnoprawny obowiązek organizacyjnego wydzielenia takiego zespołu składników. Przenoszony darowizną zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie wystarczający do samodzielnego wykonywania w nowej spółce zadań, bez konieczności udziału pozostałych struktur funkcjonujących w ramach przedsiębiorstwa żony Wnioskodawcy. Nowa spółka będzie kontynuowała działalność w oparciu o składniki materialne i niematerialne, które nabędzie w drodze darowizny i nie będą potrzebne dodatkowe działania, których podjęcie byłoby niezbędne dla kontynuowania działalności w spółce.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy opisany powyżej zespół składników majątkowych i niemajątkowych, w oparciu o który żona Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu, należy uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a tym samym czy darowizna opisanych powyżej składników majątkowych i niemajątkowych, których Wnioskodawca jest współwłaścicielem, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

2. W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, to czy darowizna opisanego powyżej zespołu składników majątkowych i niemajątkowych spowoduje u Wnioskodawcy powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany powyżej zespół składników majątkowych i niemajątkowych należy uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: VATU), a zatem darowizna opisanego zespołu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednakże nawet gdyby przyjąć, że opisany zespół składników majątkowych i niemajątkowych nie stanowi ZCP, to i tak darowizna tego zespołu nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy obowiązku w podatku od towarów i usług, ponieważ przy tej transakcji Wnioskodawca nie będzie występował jako przedsiębiorca w rozumieniu art. 15 ust. 1 VATU.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary zgodnie z art. 2 pkt 6 VATU, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 VATU, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Jednocześnie przepis art. 6 VATU wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Stosownie bowiem do art. 6 pkt 1 VATU, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem "transakcji zbycia". Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 VATU, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 VATU obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

W art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca zdefiniował "zorganizowaną część przedsiębiorstwa" jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła z zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową. Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1.

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

2.

zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3.

składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4.

zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, iż definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e VATU, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 cyt. ustawy, zgodnie z którym, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. A zatem o zorganizowanej części przedsiębiorstwa można mówić tylko wówczas, gdy określona w ten sposób część przedsiębiorstwa może w całości stanowić przedmiot zbycia (przekazania).

W świetle powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż darowizna opisanego zespołu składników będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Mamy tu do czynienia z zespołem określonych składników materialnych i niematerialnych, a przeniesione zostaną do nowej spółki również wszystkie zobowiązania związane z tą działalnością.

Opisana działalność jest wyodrębniona organizacyjnie i finansowo, w tym sensie, że istnieje możliwość precyzyjnego wyodrębnienia i określenia przychodów i kosztów związanych z nieruchomościami mającymi stanowić przedmiot darowizny. Całość składników służyć będzie wykonywaniu określonej działalności gospodarczej - działalności polegającej na świadczeniu usług wynajmu lokali użytkowych, która na dzień dokonania darowizny będzie mogła już zostać rozpoczęta i generować pierwsze przychody w spółce. W ocenie Wnioskodawcy nie ma wątpliwości, że tak zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych mógłby i będzie w nowej spółce stanowić niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące te same zadania gospodarcze, co w ramach przedsiębiorstwa żony Wnioskodawcy. W zasadzie zdaniem Wnioskodawcy, każda z wynajmowanych nieruchomości, będących przedmiotem aportu, mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo, bowiem każda spełnia przesłanki pozwalające zakwalifikować ją jako ZCP.

Z uwagi na powyższe należy przyjąć, że zamierzona darowizna nie będzie objęta podatkiem od towarów i usług.

Gdyby jednak przyjąć, że opisany zespół składników majątkowych i niemajątkowych nie stanowi ZCP, to i tak darowizna tego zespołu nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy obowiązku w podatku od towarów i usług, ponieważ przy tej transakcji Wnioskodawca nie będzie występował jako przedsiębiorca w rozumieniu art. 15 ust. 1 VATU.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 VATU, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1.

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.

wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 VATU, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 VATU działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stwierdzenie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Nawet osoba posiadająca status podatnika czynnego VAT nie zawsze będzie uznana za podatnika VAT przy danej transakcji rozporządzenia mieniem.

I na odwrót - osoba nieposiadająca takiego statusu może być uznana za podatnika VAT przy danej transakcji, jeżeli okoliczności danej sprawy wskazują na profesjonalny charakter takiej czynności. Aby przypisać danemu podmiotowi działalność podlegającą opodatkowaniu, konieczne jest ustalenie, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności występował on w charakterze podatnika, tj. jako osoba angażująca środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, a nie osoba wykonująca zarząd majątkiem prywatnym w ramach przysługującego jej prawa własności. Przyjęcie, że dana osoba fizyczna darując nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną. Przy czym ocenę tą można odnosić wyłącznie do osoby dokonującej danej transakcji.

Reasumując, przyjąć należy, że zgodnie z przyjętą konstrukcją podatku od towarów i usług opodatkowaniu mogą podlegać tylko te czynności, w przypadku których został spełniony zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy zakres opodatkowania, a więc podmiot mający cechę podatnika (kryterium obiektywne) dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem. Zdaniem Wnioskodawcy, nie można danemu podmiotowi przypisać statusu podatnika VAT przy transakcji darowizny nieruchomości, które nie stanowią składników związanych z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Wnioskodawca co prawda wynajmuje kilka nieruchomości, ale jest to najem prywatny, a opisane nieruchomości nigdy nie stanowiły składnika jego działalności. Wnioskodawca jest jedynie ich współwłaścicielem na zasadach współwłasności łącznej. To jego małżonka, prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o te nieruchomości, występuje w charakterze podatnika w stosunku do nich.

Jak już było powołane wyżej, ocena czy dana osoba działa w charakterze podatnika od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy i danej transakcji. W przedstawionym powyżej stanie faktycznym Wnioskodawca nie będzie działał jako profesjonalista, zajmujący się obrotem nieruchomościami, a jako podmiot prywatny, przekazujący umową darowizny składniki majątku, w oparciu o które jego żona prowadzi działalność gospodarczą. Dlatego zdaniem Wnioskodawcy, darowizna nieruchomości opisanych powyżej na rzecz spółki jawnej nie będzie po jego stronie rodzić obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Z uwagi na powyższe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe w pełnym zakresie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumnie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy - przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z art. 6 pkt 1 ustawy wynika, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Stosownie do treści art. 2 pkt 27e ustawy - przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy oraz świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy.

W związku z tym, że planowana darowizna dotyczy majątku wspólnego małżonków należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.) - zwanej dalej Kodeksem. Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu - oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności (art. 36 § 3 Kodeksu).

W oparciu o art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu - zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków,

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu - oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Na gruncie przepisów ustawy oraz przepisów Kodeksu, dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami nic nie uprawnia do wniosku, że wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) czyni podatnikiem tego podatku również drugiego małżonka, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy.

Skoro każdy z małżonków jest uprawniony do samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym, to może on samodzielnie, we własnym imieniu i na własny rachunek dokonywać czynności prawnych będących wykonywaniem tego zarządu, jakkolwiek skuteczność czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga akceptacji drugiego małżonka.

Prawnopodatkowa skuteczność czynności podjętej przez jednego z małżonków nie jest uzależniona od zgody drugiego z nich na jej dokonanie, skoro taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezależnie od tego, czy została wykonana z zachowaniem warunków i form określonych przepisami prawa (zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy - czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa).

Jak już wyżej stwierdzono ustawa nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem przedmiotem dostawy są składniki majątkowe i niemajątkowe stanowiące majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) - jako podatnik podatku od towarów i usług.

Ze wskazanej regulacji art. 5 ustawy wynika, że zbycie składników majątkowych i niemajątkowych, co do zasady, jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Natomiast w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, czynności dostawy towarów oraz świadczenia usług będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tych czynności, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Biorąc pod uwagę powyższe, nie zawsze zbycie składników majątkowych i niemajątkowych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zbycie składników majątkowych i niemajątkowych nie stanowi takiej czynności przede wszystkim wówczas, gdy jest ono dokonywane przez podmioty niebędące podatnikami podatku od towarów i usług lub przez podmioty będące, co prawda takimi podatnikami, lecz niedziałające jako podatnicy w odniesieniu do tej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną planują zawiązanie spółki jawnej. Wspólnikami spółki będą wyłącznie Wnioskodawca oraz jego żona. Planują oni przekazanie umową darowizny do nowo powstałej spółki szeregu składników majątkowych - nieruchomości, należących do wspólnego majątku małżonków (współwłasność łączna), w oparciu o które żona Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu. Darowizna na rzecz spółki nie będzie obejmowała całego majątku, w oparciu o który żona Wnioskodawcy prowadzi działalność. Majątek ten obejmuje także inne nieruchomości, które są wynajmowane innym podmiotom. Wszystkie składniki majątku, mającego zostać przedmiotem darowizny, są wpisane do ewidencji środków trwałych żony Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wykorzystuje składników majątku mających być przedmiotem darowizny w jakikolwiek sposób. Darowizna na rzecz spółki będzie obejmowała również prawa i obowiązki wynikające z umów najmu, a także wszelką dokumentację, niezbędną dla prawidłowego rozliczania umów z najemcami oraz dokumentację związaną z samymi nieruchomościami.

Zatem pomimo posiadania przez Wnioskodawcę przedmiotowych nieruchomości należących do wspólnego majątku na zasadzie współwłasności łącznej, to żona Wnioskodawcy, jako prowadząca działalność gospodarczą i wykorzystująca je w swojej działalności gospodarczej, dla planowanej czynności darowizny opisanych składników majątkowych i niemajątkowych będzie występowała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Tym samym Wnioskodawca, który nie wykorzystywał tych nieruchomości do prowadzenia przez siebie działalności gospodarczej, nie będzie mógł być uznany za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu tej darowizny na rzecz spółki. Na gruncie przepisów ustawy transakcji darowizny opisanych składników majątkowych i niemajątkowych dokona wyłącznie żona Wnioskodawcy, a nie Wnioskodawca.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług dokonującego darowizny składników majątkowych i niemajątkowych, wykorzystywanych w działalności gospodarczej jego żony (innego podatnika), a w konsekwencji czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług przez Wnioskodawcę i z tego tytułu nie powstanie u niego obowiązek podatkowy w tym podatku.

Reasumując, opisanej darowizny zespołu składników majątkowych i niemajątkowych (wykorzystywanych w działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę) nie dokona Wnioskodawca, co oznacza, że nie powstanie u niego obowiązek podatkowy z tytułu tej czynności.

Wobec powyższego, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należy stwierdzić, że jest ono nieprawidłowe. W przedmiotowej sprawie błędem jest bowiem dokonywanie analizy przepisu art. 6 pkt 1 ustawy wyłączającego spod działania ustawy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, ponieważ w związku z rozstrzygnięciem, z którego wynika, że Wnioskodawca nie wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w stosunku do tej czynności, przepis ten nie będzie miał zastosowania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wobec powyższego wydana interpretacja indywidualna jest wiążąca tylko dla Wnioskodawcy, a nie dla jego żony.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl