ILPB4/423-438/11-5/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2011 r. (data wpływu 18 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru podatku u źródła z tytułu zapłaty odsetek - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 29 listopada 2011 r. oraz pismem z dnia 10 stycznia 2012 r. (data wpływu 12 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru podatku u źródła z tytułu zapłaty odsetek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka zaciągnęła w 2011 r. pożyczkę z Banku Duńskiego. Bank naliczył odsetki z tytułu udzielenia pożyczki. Odsetki zostały zapłacone w pełnej kwocie przez udziałowca firmy (Firma Duńska) na rzecz Banku Duńskiego. Udziałowiec posiada 100% udziałów w Spółce. Po zapłacie odsetek Firma Duńska skompensowała zapłaconą kwotę odsetek z zobowiązaniami wobec Spółki. Spółka jest w posiadaniu certyfikatu rezydencji Firmy Duńskiej (zapłaciła za Spółkę odsetki) oraz Banku Duńskiego.

Pismem z dnia 10 stycznia 2012 r. Spółka doprecyzowała stan faktyczny o informację, iż Bank Duński nie jest instytucją finansową, której właścicielem jest Królestwo Danii, ani nie jest przez nie kontrolowana.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zgodnie z ogólną zasadą, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mają pierwszeństwo nad prawem krajowym. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania są wzorowane na Konwencji OECD.

Zgodnie z art. 11 ust. 3 Komentarza OECD, za należność odsetkową uważa się dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności. Termin wszelkiego rodzaju wierzytelności odnosi się do sytuacji, kiedy wierzyciel przekazuje dłużnikowi prawo do korzystania ze swojego kapitału w określonym czasie.

W zaistniałym stanie faktycznym wierzycielem jest Bank Duński, a dłużnikiem jest Spółka, która dokonała płatności (kompensata) za pośrednictwem Firmy Duńskiej (100% udziałowiec Spółki). Płatność odsetek (kompensata) Firmie Duńskiej (pośrednik) nie powoduje utraty statusu osoby uprawnionej przez Bank Duński, gdyż bank nie odstąpił praw i obowiązków wynikających z zawartej umowy ze Spółką na rzecz Firmy Duńskiej (pośrednik w płatności).

Zgodnie z art. 11 ust. 3 Konwencji między Rzeczypospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, wszelkie odsetki podlegają opodatkowaniu tylko w Umawiającym się Państwie, w którym odbiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, jeżeli odbiorca jest osobą uprawnioną do tych odsetek, a odsetki są wypłacane w związku z pożyczką dowolnego rodzaju przyznaną, zabezpieczoną lub gwarantowaną przez instytucję finansową kontrolowaną przez Państwo lub która jest przez nie kontrolowana.

W związku z powyższym, Spółka nie jest zobowiązana do pobrania podatku u źródła w wysokości 5%.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Spółka uważa datę zapłaty odsetek pośrednikowi (kompensata) jako datę zapłaty odsetek z tytułu udzielonej pożyczki od Banku Duńskiego. Kwotę odsetek należy przeliczyć na złotówki po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień kompensaty. Z przepisów nie wynika wprost, od jakiej podstawy płatnicy są zobowiązani do obliczenia i pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego. W związku z faktem, że niemożliwe jest obciążenie pożyczkodawcy (Bank Duński) podatkiem z tytułu otrzymania odsetek (pośrednik - firma duńska zapłaciła całą kwotę odsetek i skompensowała z należnościami Spółki), to naliczając kwotę podatku podstawę należy ubruttowić. Owo ubruttowienie wypłaconej kwoty należnej kontrahentowi stanowi dodatkowy element kosztowy, jako część należnego wynagrodzenia. W związku tym, iż podstawą opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym jest kwota uzyskanego przez nierezydenta przychodu na terytorium Polski, to jeżeli nierezydent nie zwróci płatnikowi równowartości zryczałtowanego podatku - kwota zapłaconego za płatnika podatku jest dla nierezydenta przychodem, który podlega wykazaniu w informacji o wysokości przychodu (dochodu) uzyskanego przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych niemających siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - IFT-2R.

Przykład:

założenia:

* kwota odsetek: 1000 PLN (wypłacono w pełnej kwocie),

* stawka podatku: 5% (spółka jest w posiadaniu certyfikatu rezydencji banku duńskiego).

1000 PLN - 95%

x - 100%

x = 1052,63 PLN

1053,00*5% = 53,00 PLN

poz. 23 - 1053, 00 PLN

poz. 24 - 53,00 PLN

poz. 46 - 1053,00 PLN

poz. 47 - 5%

poz. 48 - 53,00 PLN

Powyższa treść stanowiska Spółki wynika z Jej pisma z dnia 10 stycznia 2012 r., stanowiącego uzupełnienie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know - how) - ustala się w wysokości 20% przychodów.

Jednocześnie, na podstawie art. 26 ust. 1 ww. ustawy, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2b, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże od należności z tytułu odsetek od papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa i zapisanych na rachunkach papierów wartościowych albo na rachunkach zbiorczych, wypłacanych na rzecz podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, zryczałtowany podatek dochodowy pobierają, jako płatnicy, podmioty prowadzące te rachunki, jeżeli wypłata należności następuje za ich pośrednictwem. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Powołany w zdaniu poprzednim przepis określa termin poboru podatku przez płatnika, co jest równoznaczne z momentem powstania obowiązku podatkowego. Istotny jest w tym przypadku fakt rzeczywistego wypłacenia kwot opodatkowanych ryczałtowo.

W myśl art. 26 ust. 3 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w ust. 1, przekazują kwoty podatku w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zgodnie z ust. 1 i 2, 2-2b pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika, a w przypadku podatników wymienionych w art. 3 ust. 2 oraz podatników będących osobami uprawnionymi z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych, których tożsamość nie została płatnikowi ujawniona w trybie przewidzianym w ustawie, o której mowa w art. 4a pkt 15 - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Płatnicy są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w:

Obowiązek przesłania tych informacji podatnikom oraz urzędowi skarbowemu nie powstaje w przypadku i w zakresie określonych w ust. 2a zdanie pierwsze.

Stosownie natomiast do treści art. 26 ust. 7 ww. ustawy, wypłata, o której mowa w ust. 1, 1c i 1d, oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek.

Powyższy przepis wskazuje, co należy rozumieć przez określenie "wypłata", użyte w ust. 1 (również w ust. 1c i 1d). Zatem, moment zapłaty odsetek jest momentem, w którym należy potrącić podatek u źródła, gdy jest on należny.

Na mocy art. 21 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Przepisy poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają rozwiązania szczególne w stosunku do przepisów ustaw podatkowych i na podstawie art. 91 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, mają pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

Kwestia opodatkowania odsetek wypłacanych między polskimi i duńskimi podmiotami została uregulowana w art. 11 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 43, poz. 368 z późn. zm.; dalej jako: Konwencja, Konwencja polsko - duńska).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Konwencji, odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Jednakże odsetki takie mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają, i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek (art. 11 ust. 2 Konwencji).

W art. 11 ust. 4 ww. Konwencji wyjaśniono, iż użyte w tym artykule określenie "odsetki" oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi.

Stosownie do ust. 3 lit. a ww. artykułu, bez względu na postanowienia ustępu 2, wszelkie odsetki, o których mowa w ustępie 1, podlegają opodatkowaniu tylko w Umawiającym się Państwie, w którym odbiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, jeżeli odbiorca jest osobą uprawnioną do tych odsetek, a odsetki są wypłacane w związku z pożyczką dowolnego rodzaju przyznaną, zabezpieczoną lub gwarantowaną przez instytucję finansową, której właścicielem jest Umawiające się Państwo lub która jest przez nie kontrolowana.

Na podstawie art. 11 ust. 5 ww. Konwencji, postanowienia ustępów 1 i 2 nie mają zastosowania, jeżeli osoba uprawniona do tych odsetek mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie, w którym powstają odsetki, działalność gospodarczą poprzez zakład tam położony i jeżeli wierzytelność, z tytułu której płacone są odsetki, jest faktycznie związana z takim zakładem. W takim przypadku stosuje się postanowienia artykułu 7.

W myśl art. 11 ust. 6 ww. Konwencji, uważa się, że odsetki powstają w Umawiającym się Państwie, jeżeli płatnikiem jest to Państwo, jego jednostka terytorialna, organ lokalny lub osoba mająca w tym Państwie miejsce zamieszkania lub siedzibę. Jeżeli jednak osoba wypłacająca odsetki, bez względu na to, czy ma ona miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, posiada w Umawiającym się Państwie zakład, w związku z działalnością którego powstało zobowiązanie, z tytułu którego są wypłacane odsetki, i zapłata tych odsetek jest pokrywana przez ten zakład, to uważa się, że odsetki takie powstają w Państwie, w którym zakład jest położony.

Podkreślić jednak należy, iż stosownie do art. 11 ust. 7 ww. Konwencji, jeżeli w wyniku szczególnych powiązań między płatnikiem a osobą uprawnioną do odsetek lub między nimi a osobą trzecią kwota odsetek związanych z zadłużeniem, z tytułu którego są wypłacane, przekracza kwotę, która byłaby uzgodniona pomiędzy płatnikiem a osobą uprawnioną do odsetek bez tych powiązań, wówczas postanowienia tego artykułu mają zastosowanie tylko do ostatniej wymienionej kwoty. W takim przypadku nadwyżka ponad wymienioną poprzednią część podlega opodatkowaniu w każdym Umawiającym się Państwie zgodnie z jego prawem i z uwzględnieniem odpowiednich postanowień niniejszej konwencji.

Interpretując przepisy zawarte w Konwencji polsko - duńskiej należy zwrócić uwagę na tekst Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku, stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienia Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

W punkcie 5 Komentarza do art. 11 ust. 1 Modelowej Konwencji (Modelowa Konwencja OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Wersja skrócona, Warszawa 2005 r.), odnoszącego się do opodatkowania odsetek, zdefiniowano określenie "wypłacane", podając, że może ono być rozumiane szeroko, ponieważ koncepcja wypłaty oznacza spełnienie zobowiązania do postawienia do dyspozycji wierzyciela funduszy w sposób przewidziany w umowie lub zgodnie ze stosowanym zwyczajem.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka zaciągnęła w 2011 r. pożyczkę z Banku Duńskiego. Bank naliczył odsetki z tytułu udzielenia pożyczki. Odsetki zostały zapłacone w pełnej kwocie przez udziałowca firmy (Firma Duńska) na rzecz Banku Duńskiego. Udziałowiec posiada 100% udziałów w Spółce. Po zapłacie odsetek Firma Duńska skompensowała zapłaconą kwotę odsetek z zobowiązaniami wobec Spółki. Spółka jest w posiadaniu certyfikatu rezydencji Firmy Duńskiej (zapłaciła za Spółkę odsetki) oraz Banku Duńskiego. Ponadto, Wnioskodawca wskazał, iż Bank duński nie jest instytucją finansową, której właścicielem jest Królestwo Danii ani nie jest przez nie kontrolowana.

Odnosząc powyższe regulacje prawne do przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego, należy stwierdzić, że należność wypłacona Bankowi Duńskiemu z tytułu odsetek od pożyczki jest przychodem z odsetek, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 11 ust. 4 Konwencji polsko - duńskiej. W przedmiotowej sprawie nie jest spełniona przesłanka określona w art. 11 ust. 3 lit. a Konwencji polsko - duńskiej, co w konsekwencji prowadzi do braku możliwości opodatkowania odsetek od zaciągniętej pożyczki tylko w Danii. Obowiązkiem Spółki wynikającym z przepisów prawa podatkowego jest zatem pobranie w dniu dokonania wypłaty zryczałtowanego podatku w wysokości 5% kwoty brutto odsetek, gdyż Wnioskodawca dysponuje certyfikatem rezydencji Banku Duńskiego.

Ponadto, wskazać należy, iż podstawą naliczenia podatku jest kwota odsetek zapłaconych Bankowi Duńskiemu. Powyższe znajduje potwierdzenie zarówno w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określających obowiązek płatnika - "od tych wypłat", jak również zawarte w zapisach Konwencji między Polską i Danią - "kwoty brutto tych odsetek". Wynika to również z tego, iż zobowiązanie Spółki jest jednocześnie należnością Banku Duńskiego, a zgodnie z przepisami, właśnie od tej kwoty odsetek Spółka jest zobowiązana pobrać zryczałtowany podatek.

Powyższe znajduje również odzwierciedlenie w punkcie 7.1 Komentarza do art. 11 ust. 2 Modelowej Konwencji, który stanowi m.in., iż " (...) podatek w państwie źródła jest pobierany od kwoty brutto odsetek, bez względu na poniesione wydatki w celu osiągnięcia takich odsetek".

Wobec powyższego, za bezzasadne należy uznać działanie Spółki polegające na ubruttowieniu podstawy naliczania podatku u źródła. Tym samym, kwotę dochodu podlegającego opodatkowaniu stanowi 1000 PLN, natomiast kwotę pobranego podatku - 50 PLN (1000 PLN x 5%).

Reasumując, zapłacone Bankowi Duńskiemu odsetki od pożyczki podlegają opodatkowaniu w Polsce, w myśl art. 11 ust. 2 Konwencji polsko - duńskiej o unikaniu podwójnego opodatkowania. Spółka, jako płatnik, winna od nich pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 5% kwoty brutto odsetek, ponieważ posiada certyfikat rezydencji podmiotu będącego odbiorcą odsetek (Banku Duńskiego).

Natomiast za moment zapłaty odsetek przez Spółkę z tytułu udzielonej Jej pożyczki przez Bank Duński należy uznać datę zapłaty odsetek przez udziałowca firmy (Firmę Duńską) na rzecz Banku Duńskiego. Z kolei, podstawą opodatkowania podatkiem u źródła będzie kwota brutto zapłaconych odsetek. Przyjmując kwotę z przykładu Spółki, stwierdzić należy, iż 1000 PLN zapłaconych odsetek stanowi podstawę naliczenia podatku u źródła. Zatem, skoro stawka podatku wynosi 5%, to kwota podatku podlegającego odprowadzeniu na rachunek właściwego urzędu skarbowego wynosi 50 PLN.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.