ILPB4/423-215/10-4/ŁM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 września 2010 r. (data wpływu 27 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umowa cash - poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 27 września 2010 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismami z dnia 2 grudnia 2010 r. oraz 9 grudnia 2010 r. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umowa cash - poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka zamierza zawrzeć umowę z wybranym bankiem krajowym (dalej: Bank) na świadczenie usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową (cash pooling) w ramach grupy kapitałowej (dalej: Umowa).

Stronami Umowy będą również spółki wchodzące wraz ze Spółką w skład grupy kapitałowej (dalej łącznie jako: Posiadacze Rachunków). Będą to polscy rezydenci podatkowi.

W ramach Umowy jeden z Posiadaczy Rachunku, będący Posiadaczem Rachunku Głównego zostanie wybrany tzw. Agentem. Agent reprezentował będzie Posiadaczy Rachunków we wszelkich sprawach dotyczących Umowy.

Na mocy Umowy, Bank dla każdego z Posiadaczy Rachunków otworzy i prowadził będzie rachunek bankowy (dalej: Rachunek), w tym również dla Posiadacza Rachunku Głównego (dalej: Rachunek Główny). Dodatkowo, dla celów zarządzania płynnością finansową, Bank udzieli każdemu z Posiadaczy Rachunków, w tym Posiadaczowi Rachunku Głównego kredytu w Rachunku / Rachunku Głównym. Udzielony kredyt (dalej: Kredyt)będzie kredytem odnawialnym. w przypadku, gdy na koniec dnia roboczego, w którym Kredyt zostanie zaciągnięty, Kredyt ten nie zostanie spłacony, Posiadacz Rachunku zobowiązany będzie do zapłaty odsetek na rzecz Banku.

Ponadto, w ramach Umowy, Bank otworzy i prowadził będzie na rzecz Posiadacza Rachunku Głównego działającego jako Agent, odrębny rachunek bankowy, tj. Główny Rachunek Płynności. Na mocy Umowy, Agent uprawniony będzie do zaciągnięcia kredytu w Głównym Rachunku Płynności.

Spółka oraz pozostali Posiadacze Rachunków, w tym Posiadacz Rachunku Głównego, udzielą Bankowi poręczenia do określonej kwoty za zadłużenia powstałe na skutek wykorzystania Kredytu na każdym z Rachunków z osobna, jak i na wszystkich Rachunkach razem. w ramach wykonania Umowy, na koniec każdego dnia roboczego Bank ustalał będzie salda na Rachunkach (w tym na Rachunku Głównym). w przypadku, gdy na Rachunku / Rachunku Głównym wystąpi saldo ujemne, czyli Posiadacz Rachunku bądź Posiadacz Rachunku Głównego nie spłaci Kredytu na koniec dnia roboczego, wierzytelność Banku z tego tytułu staje się natychmiast wymagalna. w takiej sytuacji, Bank na podstawie upoważnienia udzielonego mu nieodwołanie przez każdego Posiadacza Rachunku lub Agenta, obciąży Rachunek Posiadacza Rachunku bądź Główny Rachunek Płynności Agenta kwotą wierzytelności, która nie została spłacona Bankowi przez Posiadacza Rachunku. z chwilą obciążenia Rachunku lub - w zależności od okoliczności - Głównego Rachunku Płynności, Posiadacz Rachunku bądź też Agent automatycznie nabędzie wierzytelność Banku wobec Posiadacza Rachunku z tytułu niespłaconego Kredytu do wysokości dokonanej zapłaty (dalej: Roszczenie). Kwota Roszczenia będzie powiększana o odsetki, których wyliczenie będzie obowiązkiem Banku.

Bank będzie otrzymywał wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi cash poolingu, czyli dokonywania wszelkich czynności / operacji związanych z wykonaniem Umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest następujące stanowisko Spółki:

W przedstawionym stanie faktycznym odsetki wypłacane w ramach Umowy nie podlegają przepisom art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przepisom o niedostatecznej kapitalizacji podlegają odsetki od pożyczek udzielonych pożyczkobiorcy przez następujących pożyczkodawców (tzw. "kwalifikowanych pożyczkodawców"):

* udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki;

* dwóch lub więcej udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki;

* spółkę siostrzaną, tzn. jeśli ten sam podmiot posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji) spółki udzielającej i otrzymującej pożyczkę (kredyt).

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przez pożyczkę, o której mowa powyżej, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Dodatkowo, przez pożyczkę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy oraz lokatę.

W przekonaniu Spółki powyższy przepis oznacza, iż za udzielającego pożyczkę dla potrzeb przepisów o niedostatecznej kapitalizacji uznaje się taki podmiot, który w drodze jakiejkolwiek umowy zobowiązał się do przeniesienia na własność określoną kwotę pieniędzy na rzecz pożyczkobiorcy.

Zdaniem Spółki, Umowa w stosunku pomiędzy Posiadaczami Rachunków oraz Posiadaczami Rachunków i Agentem, nie nosi znamion umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (przytoczonego powyżej), gdyż w chwili zawarcia Umowy żaden z Posiadaczy Rachunków, a także Agent nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz innego Posiadacza Rachunku określonej kwoty pieniędzy (w momencie zawarcia Umowy żaden z Posiadaczy Rachunków nie posiada informacji, czy i w jakiej wysokości pokryje dług innego Posiadacza Rachunku wobec Banku).

Z drugiej strony, należy zauważyć, iż każdy z Posiadaczy Rachunków zawarł z Bankiem umowę kredytu w Rachunku, która, co do zasady, mogłaby zostać uznana za umowę pożyczki dla celów przepisów o niedostatecznej kapitalizacji. Niemniej jednak zauważyć należy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. kwalifikowanym pożyczkodawcą jest podmiot, posiadający określony udział w kapitale zakładowym podatnika. w analizowanym stanie faktycznym, Bank nie będzie posiadał udziałów bądź akcji Posiadaczy Rachunków, w tym Agenta i tym samym, nie będzie stanowił kwalifikowanego pożyczkodawcy dla jakiegokolwiek Posiadacza Rachunku (Agenta). w konsekwencji, brak podstaw do uznania, iż ograniczenia wynikające z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych znajdą zastosowanie.

Powracając do rozważań dotyczących analizy stosunków pomiędzy Posiadaczami Rachunków a Agentem, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, Spółka pragnie zauważyć, iż jak zostało wskazane powyżej, tytułem prawnym powstania zobowiązania pomiędzy Agentem i Posiadaczami Rachunków są wzajemne poręczenia spłaty kredytu wobec Banku (Bank udzielił kredytu każdemu z Posiadaczy Rachunków). Oznacza to, iż to Bank jest kredytodawcą (i jednocześnie Bank nie stanowi tzw. "kwalifikowanego pożyczkodawcy").

Podsumowując powyższe, zdaniem Spółki, stosunki pomiędzy Posiadaczami Rachunków, jak również pomiędzy Posiadaczami Rachunków oraz Agentem, wynikające z Umowy, nie powinny być kwalifikowane jako udzielenie pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i tym samym, odsetki wypłacane przez Spółkę nie będą podlegać restrykcjom wynikającym z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

W tym miejscu Spółka pragnie wskazać, iż powyższe stanowisko Spółki jest tożsame z poglądem prezentowanym konsekwentnie i jednolicie przez Dyrektorów Izb Skarbowych, którzy działając w imieniu Ministra Finansów wydają interpretacje indywidualne prawa podatkowego dla podatników uczestniczących w strukturach typu cash pooling. Dla przykładu Spółka pragnie powołać interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 czerwca 2010 r. (sygn. IPPB3/423-243/10-2/PD), czy też z dnia 24 maja 2010 r. (sygn. IPPB3/423-123/10-3/PD), jak również interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 lipca 2010 r. (sygn. ITPB3/423-215/10/PST).

Mając na uwadze powyższe Spółka wnosi jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali.

Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. w ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, stanowiąca sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących w umowie podmiotów, zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, lecz nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

W przypadku umowy cash poolingu mamy do czynienia przynajmniej z trzema podmiotami, tzn. podmiotem mającym saldo dodatnie na rachunku głównym, podmiotem posiadającym debet na rachunku głównym oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Uczestnik tego systemu, który wykazuje saldo dodatnie nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak i jej przedmiot.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Natomiast art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy stanowi, iż nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Z przedstawionego przez Spółkę zdarzenia przyszłego wynika, iż stronami umowy cash poolingu będą spółki wchodzące w skład grupy kapitałowej. Mając jednakże na uwadze konstrukcję tej umowy, należy stwierdzić, iż przytoczone przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały w niniejszej sprawie zastosowania, bowiem to Bank przenosi środki finansowe dostępne na rachunkach jednych podmiotów, wykazujących salda dodatnie, na rzecz innych podmiotów wykazujących salda ujemne. w związku z tym, spółki wykazujące salda ujemne na rachunkach, tj. spółki będące dłużnikami banku, zostają dłużnikami innych spółek. w takim razie podmioty uczestniczące w systemie cash poolingu stają się wobec siebie wierzycielami i dłużnikami z tytułu wcześniej udzielonego kredytu.

Reasumując, odsetki płacone przez Spółkę w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały przepisom o niedostatecznej kapitalizacji, tj. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto należy zauważyć, że powołane przez Spółkę interpretacje indywidualne są rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.