ILPB3/423-939/09-3/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2009 r. (data wpływu 19 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłek w czasie spotkania biznesowego w restauracji - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłek w czasie spotkania biznesowego w restauracji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca organizuje okazjonalne spotkania z kontrahentami, na których omawiane są warunki sprzedaży towarów, ceny towarów oraz możliwości ich zastosowania u klienta.

Podczas takich spotkań Spółka przedstawia również swoją ofertę handlową i negocjuje postanowienia umów handlowych zawieranych z klientami.

Bywa, że Spółka proponuje klientowi spotkanie w restauracji, zamawia dania z menu i ponosi koszt posiłku (np. lunchu lub kolacji). Zamawiane posiłki nie mają nigdy wytwornego ani okazałego charakteru, a spotkanie nie jest specjalnie zorganizowaną imprezą. Celem spotkania w restauracji jest wyłącznie omówienie bieżących spraw biznesowych.

Spółka dystrybuuje swoje towary na obszarze całego kraju, dlatego najczęściej spotkania z klientami odbywają się poza siedzibą Spółki, w innych miastach Polski. Klientami Spółki są niejednokrotnie małe zakłady produkcyjne, które nie posiadają sali konferencyjnej lub wydzielanego pomieszczenia, w którym można spokojnie prowadzić negocjacje handlowe.

Wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami są dokumentowane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Spółkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki na posiłek w restauracji w czasie spotkania biznesowego stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, może On zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami.

Zgodnie bowiem z art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W art. 16 ust. 1 pkt 28 tej ustawy, z kosztów uzyskania przychodów ustawodawca wyłączył wydatki na reprezentację, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia reprezentacji. Nie czyni tego również żadna inna ustawa podatkowa. W związku z tym, należy sięgnąć do definicji słownikowej pojęcia reprezentacji, aby ustalić jakie znaczenie ma ono w języku powszechnym. Reprezentacja, zgodnie z definicją słownikową ("Słownik języka polskiego" pod red. M. Szymczaka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1992), oznacza okazałość, wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną.

Spółka uważa, że ponoszone przez Nią wydatki nie mają charakteru reprezentacyjnego. Zaproszenie kontrahenta na posiłek do restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym, ale jest to praktyka powszechnie stosowana. Spotkanie nie ma służyć zaimponowaniu klientowi okazałością czy wystawnością, a wyłącznie omówieniu spraw biznesowych. Ponieważ spotkanie biznesowe, któremu towarzyszy posiłek w restauracji związane jest z bieżącą działalnością Spółki, należy uznać, że wydatki na jego organizację należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy.

Takie stanowisko potwierdzają interpretacje organów podatkowych:

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie twierdzi w piśmie z 30 października 2008 r. (sygn. IPPB3/423-1220/08-2/MW): "wydatki na zakup kawy, herbaty, soków, wody mineralnej, słodyczy oraz usługi z firmy cateringowej, jeśli nie noszą znamion reprezentacji, są zwyczajowo przyjęte i nie mają charakteru okazałości mogą stanowić zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów"; a w piśmie z 27 sierpnia 2009 r. (sygn. lPPB5/4240-24/09-2/AM) potwierdza: "Rację trzeba przyznać Skarżącej, iż ponoszone przez nią wydatki nie wiążą się z okazałością, wytwornością, a zatem nie mają charakteru reprezentacyjnego. Zaproszenie kontrahenta na kawę, "zwykły" lunch, czy obiad do restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym. Jest to powszechnie stosowana praktyka.

Posiłek spożywany w restauracji nie jest "okazały" ani "wykwintny", bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością.

Tym samym, brak jest podstaw, aby uznać, iż ponoszone przez Spółkę wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami spełniały przesłanki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 28, wyłączające je z kosztów uzyskania przychodów".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis ten oznacza, że podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis ten, w pkt 28, stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji reprezentacji. Zatem należy odwołać się do wykładni językowej tego pojęcia.

Reprezentacja oznacza "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Pomocnym dla odkodowania tego pojęcia może być również etymologia tego słowa - "repraesenatatio" (łac.) oznacza "wizerunek".

W tym miejscu należy podkreślić, że definicje zawarte w konkretnym słowniku języka polskiego nie mogą być uznawane za pełne oraz wyczerpujące określenie znaczenia określonego pojęcia. Słownikowe wyjaśnienie znaczenia danego wyrazu w języku potocznym jest jedynie syntetycznym opisem danej rzeczy, zdarzenia, ujmującym zwykle ich najbardziej spotykaną, typową formę.

W przeciwieństwie do definicji ustawowej, zamieszczonej w danym akcie prawnym, nie ma jednej i powszechnie obowiązującej definicji słownikowej określonego pojęcia, a pomiędzy poszczególnymi z nich mogą zachodzić różnice w sposobie opisu wyjaśnianego terminu oraz niezbędnych cechach i elementach, które składają się na opis wyjaśniający znaczenia danego pojęcia. O ile w przypadku definicji ustawowej brak zaistnienia jakiegokolwiek jej elementu, czy też spełnienia wynikającego z niej warunku, nie jest możliwe przyporządkowanie danego stanu faktycznego do normy prawnej, w której pojęcie to występuje, to skutek ten nie może być automatycznie stosowany w przypadku posłużenia się definicją słownikową.

Pojęcie "reprezentacja" było również definiowane w wyrokach sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku z dnia 5 maja 1998 r. sygn. akt SA/Sz 1412/97 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż pojęcie "reprezentacja" nie musi odnosić się do "okazałości, wystawności", a odnosi się do "dobrego reprezentowania się firmy", które może polegać na odpowiednim ubiorze pracowników, wystroju firmy, jej logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów.

Za reprezentację należy zatem uznać przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika lub ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia.

Wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku. Wydatki te jednocześnie w sposób pośredni promują firmę. Pojęcie reprezentacji dotyczy kontaktów podatnika w stosunkach z innymi podmiotami i pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka organizuje spotkania z kontrahentami, na których omawiane są warunki sprzedaży towarów, ceny towarów oraz możliwości ich zastosowania u klienta. Podczas takich spotkań Spółka przedstawia również swoją ofertę handlową i negocjuje postanowienia umów handlowych zawieranych z klientami.

Zdarza się, że spotkanie z kontrahentem ma miejsce poza biurem Spółki np. Spółka proponuje klientowi spotkanie w restauracji, zamawia dania z menu i ponosi koszt posiłku. Wnioskodawca podkreśla, że spotkanie w restauracji nie ma służyć zaimponowaniu klientowi okazałością czy wystawnością, a wyłącznie omówieniu spraw biznesowych.

Odnosząc powyższe wyjaśnienia do przedstawionych we wniosku okoliczności, należy zauważyć, że podstawowym problemem w przedmiotowej sprawie jest rozstrzygnięcie czy ponoszone przez Spółkę wydatki na zakup lunchu lub kolacji w restauracji, ukierunkowane są na reprezentowanie firmy, czy też mają na celu zachęcanie potencjalnych klientów do nawiązania bądź utrzymania kontaktów oraz nabywania oferowanych usług.

W ocenie tut. Organu, w kwestii dotyczącej wydatków Spółki z tytułu zakupywanych w restauracji posiłków dla kontrahentów mamy do czynienia z pierwszym z tych wyznaczników, gdyż trudno wykazać inny niż reprezentacja cel poniesienia tych wydatków. Pomimo tego, że w czasie spotkań z kontrahentami omawiane są różnorakie warunki współpracy, wątpliwości budzi miejsce takiego spotkania, tj. lokal gastronomiczny. Spotkania biznesowe mogą być bowiem organizowane w każdym innym miejscu, zwłaszcza w siedzibach podmiotów gospodarczych.

W tym miejscu wskazać należy, iż zwyczajowo spotkania biznesowe w restauracjach odbywają się, by stworzyć dobry klimat dla rozmów i wywrzeć dobre wrażenie na potencjalnym kliencie, za którego koszty posiłku płaci Spółka, zainteresowana np. przyjęciem Jej oferty.

W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia reprezentacji oraz z analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki na lunch, czy kolację w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach, wiążą się z kreowaniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.

Powoływanie się w tym kontekście przez Spółkę na okoliczność, że tego typu działania czy wydatki nie mają charakteru nadzwyczajnego, a jest to praktyka powszechnie stosowana nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji.

Ponadto, należy zauważyć, iż poniesione przez Spółkę wydatki są wydatkami na reprezentację, gdyż odpowiadają reprezentacji mającej na celu przede wszystkim kreowanie pozytywnego wizerunku firmy i ułatwienie zawarcia umowy bądź kontraktu. Za "reprezentację" bowiem, w potocznym rozumieniu, należy uznać działania zmierzające do stworzenia jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Reasumując, wydatki na posiłki (np. lunch, czy kolacja) w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki, pomimo ich związku z przychodem (bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów), gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę orzeczeń organów podatkowych stwierdzić należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnej sprawie i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Jednocześnie informuje się, iż w zakresie stanu faktycznego została wydana odrębna interpretacja w dniu 11 stycznia 2010 nr ILPB3/423-939/09-2/MC.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.