ILPB3/423-89/09-9/MM - Czy państwo niemieckie posiada pełne prawo do podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów Spółki uzyskanych z prowadzonej działalności gospodarczej?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez Pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2009 r. (data wpływu do Biura KIP w Lesznie 14 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku podatkowego Spółki - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 3 marca 2009 r. (data wpływu 4 marca 2009 r.), pismem z dnia 20 marca 2009 r. (data wpływu 23 marca 2009 r.), pismem z dnia 28 marca 2009 r. (data wpływu 31 marca 2009 r.) oraz pismem z dnia 9 kwietnia 2009 r. (data wpływu 10 kwietnia 2009 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku podatkowego Spółki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka została założona w roku 2004 i na początku posiadała aktywną siedzibę w K. Dnia 31 grudnia 2005 zaniechano prowadzenia tam siedziby. Od tego czasu zarządzaniem firmy zajmuje się Pani M., która prowadzi własne biuro, w którym Spółka wynajęła pomieszczenie biurowe.

Firma użytkuje 3 samochody ciężarowe z polskimi tablicami rejestracyjnymi, które są użytkowane przez 4 polskich kierowców. Pojazdy te są użytkowane w transporcie wewnątrz-europejskim i przejeżdżają regularnie przez terytorium Niemiec.

Spółka ma dwóch prezesów. Oboje są obywatelami Niemiec i prowadzą działalność gospodarczą w K. (Niemcy), gdzie mają firmę spedycyjną. Podczas gdy księgowość prowadzona jest w Polsce, samochody otrzymują dyspozycje z Niemiec, jednakże przez pośrednictwo spółki trzeciej (GmbH), w której jeden z prezesów jest wspólnikiem. Prezesi nie ingerują w codzienną działalność procedury wydawania dyspozycji.

Niemiecka administracja finansowa jest zdania, że w myśl porozumienia dotyczącego podwójnego opodatkowania (DBA) od czasu przeniesienia firmy do Pani M. nie istnieje w Polsce żadna siedziba Spółki. Także w Niemczech nie istnieje żadna siedziba w sensie stałego miejsca.

Według zdania niemieckiej administracji finansowej, siedziba w przypadku Spółki definiuje się tylko miejscem przebywania zarządu Spółki. To jest tam, gdzie prezesi przebywają w momencie podejmowania swoich decyzji dotyczących Spółki. Chociaż każdy z prezesów przebywa w Polsce co ok. 14 dni przez 2 dni, niemiecka administracja jest zdania, że decyzje zarządu Spółki są podejmowane prawie wyłącznie w Niemczech oraz nie można wykazać, że jakiekolwiek decyzje zarządu są podejmowane w Polsce, skutkuje to tym, że od 1 stycznia 2006 r. nie istnieje siedziba Spółki w Polsce.

Jeśli tut. Organ podziela opinię administracji niemieckiej, Spółka wnioskuje, że od 1 stycznia 2006 r. w Polsce nie istnieje prawo do opodatkowania firmy, natomiast pełne prawo posiada państwo niemieckie odnośnie podatku dochodowego Spółki.

Pismem z dnia 3 marca 2009 r. (data wpływu 4 marca 2009 r.) na druku ORD-IN Wnioskodawca uzupełnił przedmiotowy wniosek.

Spółka została założona w 2004 r. Na początku posiadała swoją siedzibę w K... na podstawie umowy najmu nieruchomości, która została rozwiązana w dniu 31 grudnia 2005 r. Spółka prowadziła działalność gospodarczą w zakresie transportu międzynarodowego, zatrudniała kierowców i pracowników administracyjno - biurowych. Obsługę księgową prowadziła Kancelaria Doradztwa Podatkowego w K. do 31 marca 2005 r.

Spółka ma dwóch Prezesów. Oboje są obywatelami Niemiec i prowadzą działalność gospodarczą w K. (Niemcy), gdzie mają firmę spedycyjną. Podczas gdy księgowość, kadry oraz wszystkie sprawy administracyjno - biurowe prowadzone są w Polsce, samochody i kierowcy otrzymują dyspozycje z Niemiec.

Od 1 kwietnia 2005 r. obsługa księgowo - kadrowa została przeniesiona do Biura Rachunkowego, w dniu 30 listopada 2005 r. została zawarta umowa podnajmu na udostępnienie części lokalu jako lokalu biurowego w zakresie prowadzonej działalności polegającej na zarejestrowaniu siedziby Spółki i prowadzeniu biura. Poza zmianą siedziby oraz zmianą biura obsługującego w zakresie spraw księgowych, kadrowych i administracyjno - biurowych zasady prowadzonej działalności oraz podejmowanych decyzji przez prezesów nie uległy zmianie. Decyzje kluczowe podejmowane są przez prezesów na terenie Niemiec.

Z informacji uzyskanych w styczniu 2008 r., w dniu 1 czerwca 2005 r. w K. (Niemcy) został założony niesamodzielny oddział jako siedziba zarządu: (...) adres oddziału głównego oraz siedziby pozostał: K (...).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy państwo niemieckie posiada pełne prawo do podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów Spółki uzyskanych z prowadzonej działalności gospodarczej...

Zdaniem Wnioskodawcy, roszczenia państwa niemieckiego są bezpodstawne, gdyż Spółka posiada swoją siedzibę w Polsce od początku powstania czyli od 2004 r. Spółka jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym; posiada swój NIP oraz dokonuje swoich rozliczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami polskiego prawa jakie obowiązują spółki prawa handlowego. Kluczowe decyzje w sprawach zarządzania podejmowane są zarówno w Polsce, jak i na terenie Niemiec.

Pismem uzupełniającym z dnia 28 marca 2009 r. (data wpływu 31 marca 2009 r.) Wnioskodawca wskazał, iż obsługa Spółki przez biuro w Polsce polega na prowadzeniu wszystkich spraw związanych z bieżącą działalnością Spółki w zakresie:

P Spółka z o.o. oraz Pełnomocnik Spółki nie podejmują kluczowych decyzji związanych z "zarządzaniem firmy".

Miejsce zarządu, w którym z merytorycznego punktu widzenia podejmowane są kluczowe decyzje w sprawach Spółki, niezbędne do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, znajduje się na terenie Niemiec, gdyż wspólnicy są obywatelami Niemiec i na terenie Niemiec znajduje się od 1 czerwca 2005 r. w K. niesamodzielny oddział jako siedziba Spółki. Większość czasu zarząd przebywa na terenie Niemiec i tam podejmuje kluczowe decyzje zarządcze i handlowe niezbędne dla działalności jednostki jako całości.

Pismem uzupełniającym z dnia 9 kwietnia 2009 r. (data wpływu 10 kwietnia 2009 r.) Wnioskodawca wyjaśnił, iż P. Spółka z o.o. prowadzi w Polsce biuro Spółki i wykonuje następujące czynności:

Zarząd Spółki wykonuje w Niemczech następujące czynności:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Powyższe oznacza że co do zasady, na mocy art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, spółki z siedzibą w Polsce są opodatkowane od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Zasadę powyższą modyfikują postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przepisy poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają rozwiązania szczególne w stosunku do przepisów ustaw podatkowych i na podstawie art. 91 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, mają pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

W przedmiotowej sprawie będą to postanowienia umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).

W myśl art. 4 pkt 1 tej umowy, określenie osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie. Jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 osoba niebędąca osobą fizyczną ma siedzibę w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą siedzibę w tym Państwie, w którym znajduje się miejsce jej faktycznego zarządu (art. 4 pkt 3).

Treść art. 4 umowy polsko - niemieckiej wyraźnie określa, iż decydujące dla określenia rezydencji podatkowej Spółki, jest miejsce jej faktycznego zarządu.

Jednocześnie przy interpretacji umów o unikaniu podwójnego opodatkowania należy zwrócić uwagę na tekst Modelowej Konwencji OECD stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem, obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji OECD wraz z Komentarzem.

W pkt 24 Komentarza do art. 4 Modelowej Konwencji OECD, wyraźnie stwierdza się, iż "Miejsce faktycznego zarządu to miejsce, w którym, z merytorycznego punktu widzenia, podejmowane są kluczowe decyzje w sprawach zarządzania i w sprawach handlowych, niezbędne do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa. Miejscem faktycznego zarządu będzie zazwyczaj miejsce, w którym osoba lub grupa osób sprawujących najwyższe funkcje (np. rada dyrektorów) podejmuje oficjalne decyzje, miejsce, w którym wypracowane są działania obejmujące przedsiębiorstwo jako całość. Jednak ponieważ nie można ustalić dokładnej normy, zatem w celu ustalenia miejsca faktycznego zarządu powinny być brane pod uwagę wszystkie fakty i okoliczności. Dany podmiot może mieć więcej niż jedno miejsce zarządu, lecz może mieć tylko jedno miejsce faktycznego zarządu".

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż kluczowe decyzje zarządcze i handlowe niezbędne dla działalności Spółki jako całości podejmowane są na terenie Niemiec, jak również, że miejscem zarządu, w którym z merytorycznego punktu widzenia podejmowane są kluczowe decyzje w sprawach Spółki, niezbędne do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, znajduje się na terenie Niemiec.

Mając na uwadze powyższe, Spółkę należy uznać za rezydenta niemieckiego i co do zasady, Jej dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej winny być opodatkowane tylko w Niemczech.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że dochody Spółki będącej rezydentem niemieckim osiągnięte w Polsce podlegać będą opodatkowaniu w Polsce, ale tylko wówczas, gdy Spółka prowadzić będzie działalność za pośrednictwem zakładu (spełniającego definicję określoną w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania) i możliwe będzie przyporządkowanie tego dochodu do zakładu.

Postanowienia art. 5 ust. 1 ww. Umowy, stwierdzają, iż określenie "zakład" oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. w myśl art. 5 ust. 2 i 3 Konwencji, określenie "zakład" obejmuje w szczególności: miejsce zarządu, filię, biuro, fabrykę, warsztat i kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych, a także plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne, gdy trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy.

Natomiast w ust. 4 cytowanego artykułu wyszczególnione zostały rodzaje działalności, które nie stanowią zakładu. Określenie "zakład" nie obejmuje:

Tak więc ust. 4 art. 5 Konwencji, wylicza różne rodzaje działalności, które uważa się za wyjątki od ogólnej definicji zakładu zawartej w ust. 1, i które nie stanowią zakładu, nawet gdy taka działalność jest wykonywana za pośrednictwem stałej placówki. Wspólną cechą takich rodzajów działalności jest ich przygotowawczy i pomocniczy charakter. Katalog ten jest katalogiem zamkniętym, którego nie należy interpretować rozszerzająco. Dlatego działalność, która nie może zostać zaliczona do żadnego z ww. przypadków będzie uznawana za zakład, w rozumieniu ww. umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Reasumując, z ogólnej regulacji zawartej w art. 5 umowy wynika, iż dla uznania, że przedsiębiorstwo prowadzi swoją działalność w formie zakładu winny wystąpić łącznie trzy następujące przesłanki:

Zgodnie z Komentarzem do Modelowej Konwencji w sprawie podatku od dochodu i majątku (Dom Wydawniczy ABC, wersja skrócona 15 lipca 2005 r.) określenie "placówka" obejmuje każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu. Sam fakt, że przedsiębiorstwo ma do własnej dyspozycji pewną przestrzeń służącą jego działalności gospodarczej, wystarczy do zaistnienia stałej placówki gospodarczej. Nie ma znaczenia, czy przedsiębiorstwo jest właścicielem czy najemcą lokalu, środków lub urządzeń, czy dysponuje nimi w inny sposób. Nie wymaga się aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką.

Aby placówka mogła stać się zakładem, przedsiębiorstwo musi prowadzić własną działalność całkowicie lub częściowo za jej pośrednictwem. Działalność placówki nie musi mieć charakteru produkcyjnego.

Zgodnie z definicją placówka musi być "stała"; musi zatem istnieć więź między placówką a określonym punktem geograficznym. Nie ma znaczenia jak długo przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie.

Z Komentarza do art. 5 Modelowej Konwencji wynika, że często trudno jest odróżnić działalność mającą charakter przygotowawczy lub pomocniczy od działalności, która takiego charakteru nie ma. Wskazuje się w tym zakresie m.in., iż działalność placówki nie posiada charakteru przygotowawczego lub pomocniczego, gdy stanowi istotną i znaczącą część działalności przedsiębiorstwa jako całości, gdy istnieje znaczący związek między prowadzoną przez tę placówkę działalnością a uzyskiwanymi przez przedsiębiorstwo dochodami. Ponadto, działalność przygotowawcza lub pomocnicza zagranicznego przedsiębiorstwa prowadzona za pośrednictwem stałej placówki, aby nie była uznana za zakład, musi być wykonywana wyłącznie dla przedsiębiorstwa macierzystego, a także nie ma charakteru przygotowawczego lub pomocniczego jakakolwiek działalność zagranicznego przedsiębiorstwa prowadzona w drugim państwie za pośrednictwem stałej placówki, której cel jest identyczny z celem przedsiębiorstwa jako całości. Również w przypadku, gdy stała placówka jest wykorzystywana zarówno dla działalności w ramach wyłączeń, jak i dla innej działalności, uznaje się ją za zakład, który podlega opodatkowaniu z tytułu obu rodzajów działalności. Innymi słowy, zakład powstanie, jeżeli oprócz czynności przygotowawczych lub pomocniczych wykonywana jest działalność zasadnicza, nawet w relatywnie niewielkim zakresie. Zatem, każdy przypadek należy zbadać oddzielnie.

Zasady opodatkowania dochodów osiąganych z tytułu działalności gospodarczej reguluje art. 7 postanowień ww. Umowy. Stosownie do art. 7 ust. 1 tej Umowy, zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Wnioskodawca wskazał, iż biuro Spółki w Polsce wykonuje następujące czynności:

Wnioskodawca zaznaczył, że biuro obsługujące Spółkę oraz pełnomocnik Spółki nie podejmują kluczowych decyzji związanych z "zarządzaniem firmy".

Natomiast czynności wykonywane przez Zarząd Spółki w Niemczech to:

Jeżeli zatem rzeczywisty zakres prowadzonej działalności odpowiada opisanemu w treści wniosku, to uznać należy, że działalność Wnioskodawcy w Polsce jest ograniczona tylko do działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym w stosunku do działalności podstawowej, co oznacza, że prowadzona działalność nie stanowi zakładu w świetle porozumień polsko - niemieckiej umowy.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, iż takie działania Wnioskodawcy prowadzone w Polsce nie rodzą obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych w świetle postanowień umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.

Reasumując powyższe, należy stwierdzić, iż dochody Spółki uzyskane z prowadzonej działalności gospodarczej winny być, w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, opodatkowane w Niemczech.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.