ILPB3/423-855/09-2/ŁM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2009 r. (data wpływu 29 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu straty powstałej w wyniku zawartej umowy opcji walutowych oraz odsetek od kredytu zaciągniętego na pokrycie tej straty - jest prawidłowe.

W dniu 29 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu straty powstałej w wyniku zawartej umowy opcji walutowych oraz odsetek od kredytu zaciągniętego na pokrycie tej straty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi działalność produkcyjną w branży chemicznej. Wyroby Spółki są eksportowane zarówno do innych państw Unii Europejskiej, jak i poza nią (kraje Europy Wschodniej, Azja). Przewidywana wartość eksportowanych przez Spółkę towarów za 2009 r. kształtuje się na poziomie ok. 5 milionów Euro. Spółka uzyskuje wpływy w walucie obcej.

W związku z dokonywanymi przez Spółkę transakcjami z podmiotami zagranicznymi, częstokroć ponosi Ona koszty związane z nieoczekiwaną zmianą kursu walut, pomiędzy dniem zawarcia umowy sprzedaży zagranicznej swoich towarów, a dniem jej wykonania i rozliczenia - tzw. ryzyko walutowe.

Jednocześnie, Spółka nabywa od podmiotów zagranicznych określone dobra (surowce, urządzenia, maszyny, usługi) związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością, dokonując płatności również w walutach obcych.

Aby zminimalizować ryzyko walutowe związane z ww. transakcjami, Spółka zawarła z jednym z obsługujących Ją banków umowę opcji walutowej put i call, uprawniającą Spółkę do wymiany określonej kwoty wyrażonej w Euro, po ustalonym kursie, jeżeli kurs rynkowy tejże waluty byłby niższy niż ustalony dla transakcji. Jednocześnie, zgodnie z postanowieniami łączącej Spółkę z bankiem umowy, Spółka zobowiązana była do sprzedaży do banku kwoty dwukrotnie wyższej, w przypadku gdyby kurs rynkowy był wyższy, niż ustalony do transakcji. Takie rozwiązanie pozwoliło Spółce wynegocjować bardzo korzystny kurs wymiany waluty obcej, którą dla przedmiotowych transakcji było euro na złotówki. z uwagi na stosunek kwoty, na która opiewały zawarte przez Spółkę umowy z bankiem do kwoty rocznych obrotów Spółki z podmiotami zagranicznymi ryzyko, które Spółka na siebie przyjęła zawierając umowę w opisanym powyżej kształcie, nie przekraczało zwykłego ryzyka gospodarczego.

Jednakże w wyniku niekorzystnych zmian kursów walut, których skali i gwałtowności nie sposób było przewidzieć, a które były wynikiem ogólnoświatowego kryzysu finansowego, Spółka zobowiązana była sprzedać do banku walutę ze znaczną stratą.

Z uwagi na to, iż pokrycie straty z bieżących środków Spółki mogłoby negatywnie wpłynąć na Jej płynność finansową, Spółka zawarła z bankiem stosowna umowę kredytu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy istnieje możliwość zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodu nie tylko samej straty powstałej w związku z realizacją umów opcji walutowych, ściśle związanych z przedmiotem działalności Spółki, lecz również odsetek od kredytu zaciągniętego przez Spółkę na pokrycie powyższej straty.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na to, iż strata na której pokrycie Spółka zaciągnęła kredyt, powstała w związku z realizacją umów opcji walutowych, ściśle związanych z przedmiotem działalności Spółki, istnieje możliwość zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodu nie tylko samej straty, lecz również odsetek od ww. kredytu zaciągniętego przez Spółkę na jej pokrycie.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są nie tylko koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ale także koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ustawy.

Zdaniem Spółki, nie ulega najmniejszej wątpliwości fakt, iż zawarcie przez Spółkę ww. umów opcji nastąpiło w celu osiągnięcia przychodów i zminimalizowania ryzyka strat dla prowadzonej przez Spółkę działalności, związanych ze zmianą kursów walut, w których Spółka dokonuje rozliczeń z Jej zagranicznymi kontrahentami.

W wyniku niekorzystnych zmian kursów walut, Spółka poniosła stratę, której pokrycie z bieżących środków przekraczało Jej możliwości finansowe. Zaciągnięty przez Spółkę kredyt pozwolił na utrzymanie sprawności przedsiębiorstwa Spółki, Jego uchowanie i uchronienie, tak aby mogło ono funkcjonować i przynosić przychody w przyszłości.

Zdaniem Spółki, zaciągnięty przez Nią kredyt umożliwi zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów Spółki, którym jest prowadzona przez Nią działalność i jako taki winien być również traktowany, jako mający ścisły z tą działalnością związek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe.

Natomiast definicję pochodnych instrumentów finansowych dla celów podatkowych zawiera art. 16 ust. 1b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, rozumie się przez to prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ww. ustawy).

Kwestię kosztów podatkowych reguluje art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Natomiast na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8b ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Poniesienie kosztu w rozumieniu omawianej regulacji jest świadomym, celowym działaniem podatnika. Polega na faktycznym i definitywnym przesunięciu określonej wartości z jego majątku do majątku innego podmiotu. w szczególności, może mieć postać wydatkowania środków pieniężnych bądź przekazania innych wartości majątkowych.

Ponadto, koszt uzyskania przychodu jest ponoszony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Istnieć zatem powinien związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy poniesieniem danego wydatku, a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. w oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe:

* bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz

* inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Odnosząc powyższe do analizowanego stanu faktycznego, należy podkreślić, że - jak wskazał Wnioskodawca - celem przedmiotowej umowy było zminimalizowanie ryzyka walutowego związanego z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Strata powstała w związku z realizacją tej umowy spełnia zatem przesłankę celowości wynikającą z przytoczonego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnośnie natomiast odsetek od kredytu zaciągniętego na pokrycie straty powstałej w związku z realizacją umowy opcji walutowych, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Zatem odsetki od kredytu nie mogą obciążać kosztów podatkowych, jeżeli nie zostały jeszcze faktycznie zapłacone.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, iż w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przewidziano szczególny tryb kwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów odsetek od zobowiązań.

Należy stwierdzić, że co do zasady, odsetki od zaciągniętego kredytu będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty, o ile zaciągnięty przez Spółkę kredyt będzie miał bezpośredni lub pośredni wpływ na wysokość uzyskanego przychodu.

Reasumując, skoro kredyt został zaciągnięty na pokrycie straty powstałej w związku z realizacją umowy opcji walutowych, która to umowa została zawarta w celu zminimalizowania ryzyka walutowego związanego z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, to odsetki od tego kredytu Spółka będzie mogła zaliczyć w momencie zapłaty do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.