ILPB3/423-804/08-4/ŁM - Powstanie przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, w związku z tzw. zatrzymanym zyskiem w spółce.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2008 r. (data wpływu 5 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu z tytułu niepodzielonego zysku - jest prawidłowe.

W dniu 5 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 6 lutego 2009 r. (data wpływu 10 lutego 2009 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu z tytułu niepodzielonego zysku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka Uchwałą Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy została postawiona w stan likwidacji. W związku z tym, że do dnia bilansowego, tj. 31 grudnia 2007 r. likwidacja nie została zakończona, Spółka sporządziła sprawozdanie finansowe na dzień 31 grudnia 2007 r., w którym wykazano zysk bilansowy.

W dniu 30 czerwca 2008 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy dokonało zatwierdzenia tegoż sprawozdania finansowego oraz podjęło uchwałę w sprawie uchylenia likwidacji oraz dalszego istnienia Spółki. Powyższe Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy nie podjęło uchwały w sprawie podziału zysku za 2007 rok.

Statut nie definiuje kwestii podziału zysku - pozostawia go przepisom k.s.h.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z tzw. zatrzymanym zyskiem w Spółce powstanie przychód z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku braku uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy o podziale wypracowanego zysku w Spółce nie powstaje przychód z tytułu otrzymanego nieodpłatnego świadczenia na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pojęcie zatrzymania zysku w spółce w praktyce wiąże się z następującymi sytuacjami:

Zdaniem Spółki, tylko w sytuacji określonej w punkcie 3, powstanie w Spółce przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 347 § 1 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom.

Zatem tylko w sytuacji podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie o przeznaczeniu zysku do podziału między akcjonariuszy w formie dywidendy, akcjonariusze mają roszczenie o wypłatę z chwilą podjęcia takiej uchwały, bądź z inaczej określonym dniem dywidendy. Spółka ma wówczas zobowiązanie wobec akcjonariuszy i staje się ich dłużnikiem do czasu dokonania wypłaty. Do momentu podjęcia takiej uchwały zysk może być w sposób legalny zatrzymany w Spółce.

Tezę Spółki potwierdza również uchwała NSA z 18 listopada 2002 r. (FPS 9/02, Mon. Pod. 2003, Nr 1, s. 29), która wskazuje, iż "nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (...) jest zarówno przeznaczenie zysku lub części zysku na określone fundusze w drodze uchwały zgromadzenia wspólników w sytuacji, gdy umowa spółki nie przewiduje wyłączenia zysku lub części zysku od podziału, jak i niewypłacenie wspólnikom dywidendy niezwłocznie po podjęciu uchwały przez zgromadzenie wspólników w tym zakresie".

Biorąc powyższe pod uwagę, Spółka uważa zatem, że w sytuacji gdy Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, dokonując zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2007 rok, nie podjęło uchwały odnośnie jego podziału, w Spółce nie powstaje z tego tytułu przychód podatkowy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, zaliczając nieodpłatne świadczenie do czynników kształtujących podstawę opodatkowania, nie precyzuje, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie". Zgodnie z wykładnią gramatyczną odpłacać to "oddawać komuś coś w zamian", odpłatny zaś to "taki za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów" (Nowy Słownik Języka Polskiego PWN, Warszawa 2002).

Dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenia należy więc rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż uchwałą Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółka została postawiona w stan likwidacji, która nie została zakończona na dzień 31 grudnia 2007 r. W dniu 30 czerwca 2008 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy dokonało zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2007 rok, w którym wykazano zysk bilansowy oraz podjęło uchwałę w sprawie uchylenia likwidacji, nie podjęło natomiast uchwały w sprawie podziału zysku za 2007 rok.

W tym miejscu wskazać należy również na zapis art. 462 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), który stanowi, iż w okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać akcjonariuszom zysków ani dokonywać podziału majątku Spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.

Pojęcia zatrzymania zysku w spółce obejmują dwa węższe zagadnienia:

Zasadnicze znaczenie dla stwierdzenia, czy Spółka uzyska w wyniku zatrzymania zysku nieodpłatne świadczenie mają przepisy ustawy Kodeks spółek handlowych. W art. 347 ww. Kodeksu określone zostały zasady dotyczące podziału zysku. Zgodnie z § 1 tego artykułu akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom.

Roszczenie akcjonariuszy spółek kapitałowych o wypłatę dywidendy powstaje z chwilą podjęcia uchwały walnego zgromadzenia o przeznaczeniu czystego zysku, wypracowanego przez spółkę do podziału między akcjonariuszy. Z tą też chwilą powstaje stosunek zobowiązaniowy, w którym spółka jest dłużnikiem, akcjonariusze wierzycielami, a świadczenie spółki polega na wypłacie akcjonariuszom odpowiedniej kwoty środków pieniężnych.

Taki sposób uregulowania prawa akcjonariuszy do dywidendy oznacza, że prawo do dywidendy powstaje dopiero po podjęciu uchwały walnego zgromadzenia o przeznaczeniu zysku do podziału, co w dalszej konsekwencji oznacza, iż do tego czasu zysk może być w spółce legalnie zatrzymany. Jednocześnie jednak zauważyć należy, że zgodnie z art. 347 § 3 ww. Kodeksu spółek handlowych Statut może przewidywać inny sposób podziału zysku, z uwzględnieniem art. 348, art. 349, art. 351 § 4 oraz art. 353.

Uwzględniając postanowienia art. 347 § 3 Kodeksu spółek handlowych, należy zauważyć, że Statut Spółki może również zawierać postanowienia dotyczące terminu wypłaty dywidendy. Najczęściej jednak termin ten wynika z podejmowanej uchwały o wypłacie dywidendy. W przedstawionym stanie faktycznym Spółka wskazała, że Statut nie definiuje kwestii podziału zysku, pozostawiając go przepisom Kodeksu spółek handlowych. Tym samym jeżeli termin nie został określony ani w uchwale, ani w Statucie Spółki, przyjmuje się, że dywidenda płatna jest natychmiast po podjęciu uchwały.

Reasumując, w przypadku nie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o przeznaczeniu zysku do podziału między akcjonariuszy, przy uwzględnieniu postanowień art. 347 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusze nie nabywają praw do dywidendy, a w konsekwencji nie można w takim przypadku uznać, że Spółka uzyskała świadczenie nieodpłatne w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.