ILPB3/423-613/09-2/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 5 sierpnia 2009 r. (data wpływu 10 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania podatkowych różnic kursowych w sytuacji kompensaty należności z tytułu dostaw i usług ze zobowiązaniami Spółki z tytułu wynagrodzenia za umorzone udziały - jest prawidłowe.

W dniu 10 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania podatkowych różnic kursowych w sytuacji kompensaty należności z tytułu dostaw i usług ze zobowiązaniami Spółki z tytułu wynagrodzenia za umorzone udziały.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka, zgodnie z artykułem 199 Kodeksu spółek handlowych, zamierza umorzyć udziały o wartości 16.142.000,00 zł. Wynagrodzenie za umorzone udziały przysługiwać będzie wspólnikowi z USA w wartości nominalnej udziałów w łącznej kwocie 16.142.000,00 zł. Uchwała Walnego Zgromadzenia na temat obniżenia kapitału Spółki będzie określała wysokość umorzenia udziałów w złotych.

W chwili obecnej Spółka posiada należności z tytułu dostaw i usług od wspólnika z USA, którego udziały zamierza umorzyć, wyrażone w dolarach amerykańskich i przeliczone na złote polskie, zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W celu rozliczania różnic kursowych, Spółka stosuje zapisy art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wartość w złotych zobowiązań Spółki wobec udziałowca z USA z tytułu umorzenia udziałów będzie równa należnościom z tytułu dostaw i usług wyrażonych w złotych, przeliczonych zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka zamierza dokonać kompensaty zobowiązań powstałych z tytułu umorzenia udziałów z wyżej wymienionymi należnościami z tytułu dostaw i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku kompensaty należności z tytułu dostaw i usług (wyrażonych w walucie obcej i przeliczonych na złote polskie, zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) ze zobowiązaniami Spółki z tytułu umorzenia udziałów wyrażonych w złotych powstaną dodatnie bądź ujemne różnice kursowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dla powstania różnic kursowych - w odniesieniu do przedstawionego stanu - koniecznym jest, aby należność wyrażona była w walucie obcej oraz zapłata (kompensata) wystąpiła również w walucie obcej. Przedstawiony stan oznacza, że nie jest spełniony warunek zapłaty w walucie obcej, od którego spełnienia uzależnione jest powstanie różnic kursowych. W opinii Spółki, należy zatem uznać, iż w przedstawionym stanie przyszłym nie powstaną różnice kursowe, o których mowa w art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Powyższe oznacza, iż potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie, pomimo, iż dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania.

W wyniku obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. nowelizacji ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) wprowadzonej ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589) uznano, iż przy potrąceniu wierzytelności wyrażonych w walucie obcej mogą występować różnice kursowe uwzględniane w rachunku podatkowym.

Potwierdzeniem powyższego jest treść art. 15a ust. 7 ww. ustawy, na podstawie którego, za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności.

Różnice kursowe, jako kategoria ekonomiczna, najogólniej oznaczają różnice wynikające z wartości walut obcych wyrażonych w walucie polskiej w różnych momentach czasu. W zależności od wzajemnych relacji pomiędzy kursami walut mogą więc występować dodatnie lub ujemne różnice kursowe. Istotnym jest, że dla celów ewidencji: rachunkowej i podatkowej istnieje obowiązek przeliczania walut obcych na walutę polską po określonych kursach walut. Należy jednak zaznaczyć, że nie wszystkie różnice kursowe ustalane dla celów bilansowych, stanowią różnice kursowe na gruncie prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie:

Z treści złożonego wniosku wynika, że Spółka przyjęła metodę rozliczania różnic kursowych opartą na ustawie podatkowej - wskazaną w art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie zatem do art. 15a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

Na podstawie art. 15a ust. 2 ww. ustawy, dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

Z kolei, w myśl art. 15a ust. 3 ww. ustawy, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

Powołane powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie określają sytuacje, kiedy powstają różnice kursowe mające wpływ na wysokość podstawy opodatkowania, a mianowicie:

* gdy wartość przychodu należnego w walucie obcej w dniu jego powstania dla celów podatkowych jest inna niż jego wartość w dniu faktycznego otrzymania;

* gdy wartość kosztu podatkowego w walucie obcej w dniu jego zarachowania jest inna niż jego wartość w dniu zapłaty;

* wartość środków (wartości pieniężnych) w walucie obcej w dniu ich nabycia (wpływu na rachunek bankowy) jest inna niż ich wartość w dniu ich wypływu z tego rachunku;

* wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego (jej) udzielenia jest inna niż jego (jej) wartość w dniu zwrotu;

* wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego (jej) otrzymania jest inna niż jego (jej) wartość w dniu spłaty.

Ponadto, analiza przepisów art. 15a ust. 2 i ust. 3, prowadzi do wniosku, iż aby powstały różnice kursowe muszą wystąpić łącznie dwa elementy:

* dane zdarzenie gospodarcze wyrażone zostało w walucie obcej,

* realizacja tego zdarzenia nastąpiła w walucie obcej.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka posiada należności z tytułu dostaw i usług od wspólnika z USA, którego udziały zamierza umorzyć. Należności te wyrażone zostały w USD i przeliczone na złote polskie, zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast, wysokość wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów została wyrażona w złotych polskich. Ponadto, wartość zobowiązań Spółki wobec udziałowca z tytułu przedmiotowego wynagrodzenia będzie równa ww. należnościom. W związku z powyższym, Spółka zamierza dokonać kompensaty zobowiązań z tytułu wynagrodzenia za umorzone udziały z przysługującymi Jej od udziałowca należnościami z tytułu dostaw i usług.

Mając na względzie powołane powyżej przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, iż wzajemne potrącenie wierzytelności (Spółki w stosunku do udziałowca z tytułu dostaw i usług, udziałowca w stosunku do Spółki z tytułu wynagrodzenia za umorzone udziały) nie spełnia kryteriów potrącenia, które na gruncie podatkowym powodowałoby powstanie różnic kursowych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.