ILPB3/423-445/09-2/DS - Sfinansowanie kosztów obsługi prawnej związku zawodowego podczas ustalania z pracodawcą pakietu socjalnego jako koszt podatkowy pracodawcy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2009 r. (data wpływu 16 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

W związku z planowaną prywatyzacją Spółki, polegającą na zbyciu większości akcji Spółki inwestorowi branżowemu zaistniała konieczność zawarcia umowy określającej tzw. pakiet socjalny, czyli zobowiązania nowego właściciela wobec wszystkich osób zatrudnionych w Spółce. Umowa ta będzie określać gwarancje dla pracowników oraz sankcje za ich nieprzestrzeganie. W imieniu pracowników stroną negocjującą będzie reprezentacja Związków Zawodowych. Z uwagi na konieczność zapewnienia wyspecjalizowanej obsługi prawnej, wspomagającej stronę negocjującą w trakcie rozmów przy tworzeniu i podpisywaniu umowy, Związki Zawodowe zwróciły się do Zarządu o sfinansowanie tej usługi. Stroną umowy z kancelarią prawną byłaby reprezentacja Związków Zawodowych, natomiast nabywcą usług Spółka, na którą zostaną wystawione faktury VAT i wszelkie dokumenty dotyczące rozliczenia transakcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki Spółki na zakup usług prawnych związanych z opracowaniem tzw. pakietu socjalnego (pakietu gwarancji pracowniczych) i negocjowania jego postanowień z nowym właścicielem (inwestorem) Spółki, udokumentowane fakturami VAT (lub innymi dowodami, w zależności od statusu prawnego usługodawcy) będą stanowiły koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle orzecznictwa SN, pakiety socjalne uznawane są za źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Pod pojęciem prawa pracy poza przepisami Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych określających prawa i obowiązki pracowników i pracodawców rozumie się także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. W pakiecie zapisane może być wszystko, co ma związek z procesem świadczenia pracy. Najczęściej są to postanowienia dotyczące gwarancji zatrudnienia w zakresie m.in. możliwości rozwiązania stosunku pracy, zmiany warunków pracy oraz kwestii związanych z różnymi postanowieniami dotyczącymi wynagrodzeń zasadniczych i ich składników. Zawarcie umowy regulującej tzw. pakiet socjalny jest immanentną częścią przemian własnościowych, które mają na celu zwiększenie konkurencyjności i rozwoju Spółki.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W ocenie Spółki, koszt usług prawnych za opracowanie i negocjowanie pakietu socjalnego pozostaje w związku z funkcjonowaniem Spółki jako podmiotu gospodarczego. Nie ma przy tym znaczenia, że to z inicjatywy związków zawodowych dochodzi do zawarcia umowy o świadczenie usług, bowiem związek tych świadczeń z działalnością Spółki i uzyskiwanymi przychodami jest taki sam jak wynagrodzeń, czy innych świadczeń, które pracodawca musi ponosić na rzecz, czy też w interesie pracowników. Ponadto działania związków zawodowych regulowane są przepisami prawa, od których podatnik jako pracodawca nie może się uchylać.

W ocenie Spółki, koszty związane z ww. przemianami mają bezpośredni związek z działalnością, bowiem pozostawanie przez pracownika w stosunku pracy z pracodawcą i wykonywanie pracy dla tegoż pracodawcy jest wystarczającym potwierdzeniem istnienia związku między różnymi świadczeniami Spółki jako pracodawcy na rzecz pracowników, a uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami. Przedmiotowe świadczenia nie są wskazane w art. 16 ust. 1 ustawy jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, stąd należy uznać za wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, pod warunkiem prawidłowego ich udokumentowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (nie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem, a przychodem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Jednakże, aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim, a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Tak więc, mowa tu o kosztach zarówno bezpośrednio jak i pośrednio związanych z uzyskiwanym przychodem oraz kosztach dotyczących całokształtu działalności podatnika czyli związanych z funkcjonowaniem firmy.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w związku z planowaną prywatyzacją Spółka ponosi wydatki na potrzeby Związków Zawodowych dla zapewnienia im wyspecjalizowanej obsługi prawnej przy opracowaniu tzw. pakietu socjalnego (pakietu gwarancji pracowniczych) i negocjowaniu jego postanowień z nowym właścicielem (inwestorem).

Nie ma wątpliwości, że przedmiotowe koszty są ponoszone przez Wnioskodawcę i nie zostały ujęte w katalogu wyłączeń zawartym w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dla oceny prawnej tych wydatków kluczowe znaczenie ma zatem kwestia ich związku z działalnością Spółki i jej przychodami.

Stosownie do ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych, posiada on osobowość prawną oraz własne środki na finansowanie działalności związku.

Natomiast zgodne z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Zatem, związek zawodowy stanowi odrębny od pracodawcy podmiot, mający określony status prawny, strukturę, sposób finansowania oraz cele działania. Wobec powyższego, trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie, w jaki sposób finansowanie sfery działalności organizacji związkowej miałoby wpływać na przychody Wnioskodawcy bądź służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu ich źródła. Prowadzone negocjacje z nowym inwestorem Spółki przez Związki Związkowe nie służą bowiem uzyskiwaniu przysporzeń majątkowych przez Spółkę, ale celom związków zawodowych.

W związku powyższym, wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę, na rzecz wyspecjalizowanej obsługi prawnej związanej z pomocą Związkom Zawodowym przy opracowaniu tzw. pakietu socjalnego i negocjowaniu jego postanowień z nowym właścicielem (inwestorem) nie mogą w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowić kosztów podatkowych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.