ILPB3/423-426/12-2/JS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2012 r. (data wpływu 9 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z organizacją spotkań z kontrahentami - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z organizacją spotkań z kontrahentami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka ponosi koszty biznesowych lub technicznych spotkań z kontrahentami, na których omawia aktualną ofertę handlową, uzgadnia szczegóły transakcji, negocjuje warunki umowy, w tym płatności, czy też zabezpieczenia ewentualnych roszczeń.

Na spotkania organizowane w siedzibie Spółki zapewnia się uczestnikom herbatę, kawę, cukier, drobne słodycze, drobne poczęstunki (np. kanapki), czasami lunch, zależnie od czasu trwania spotkania.

Jeśli spotkania organizowane są poza miejscowością będącą siedzibą Spółki, proponuje się kontrahentom spotkania w lokalach gastronomicznych. W takim przypadku, Spółka ponosi koszt posiłku. Takie spotkania w restauracji nie mają charakteru wytwornej i okazałej kolacji (obiadu czy lunchu), czy też specjalnie zorganizowanej imprezy. Organizacja tego typu spotkań umożliwia jedynie omówienie bieżących spraw biznesowych. Celem organizowania spotkań nie jest chęć okazania przepychu, a tym samym nie kreują one wizerunku firmy.

Wszystkie wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami są dokumentowane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Spółkę. Spółka chciałaby zaliczać ponoszone wydatki w poczet kosztów uzyskania przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki ponoszone w związku z organizacją spotkań z kontrahentami (w tym wydatki na nabycie drobnego poczęstunku, napojów, zapłata za posiłek w restauracji) stanowią koszty uzyskania przychodów dla Spółki.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług płatniczych. Wiąże się z tym konieczność przeprowadzania spotkań o charakterze biznesowym, w trakcie których prowadzone są negocjacje handlowe, warunki współpracy oraz ustalane są zasady udostępniania środków technicznych i organizacyjnych itp.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami, Spółka może zaliczyć do kosztu uzyskania przychodu albowiem nie mają one charakteru reprezentacyjnego i to bez względu na to, czy odbywają się one w siedzibie Spółki, czy w lokalu gastronomicznym.

Wskazany art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

W świetle tego uregulowania, wydatek stanowi koszt uzyskania przychodu, jeżeli służy osiągnięciu jakiegoś celu gospodarczego związanego z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i został poniesiony w sposób racjonalny, tzn. stwarzający szansę na pozytywny wynik ekonomiczny. Zasadniczym kryterium zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu jest zatem cel, jaki stawia sobie podatnik ponosząc wydatki.

Spółka natomiast jasno określiła cel, który zamierza osiągnąć ponosząc wydatki na spotkania z kontrahentami Spółki poza Jej siedzibą. Celem tych spotkań jest osiągnięcie przychodów lub zachowanie źródła przychodów, a nie demonstrowanie bogactwa i zasobności Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy, zaproszenia poszczególnych kontrahentów do restauracji w celu omówienia zasad współpracy nie są zjawiskiem wyjątkowym w obrocie gospodarczym i nie świadczą o zamożności zapraszającego.

W ocenie Wnioskodawcy, spotkania z kontrahentami mogą mieć różny charakter i cel, co należy wziąć pod uwagę przy ocenie poniesionych wydatków i możliwości ich zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu. Cel ten należy określać oddzielnie w odniesieniu do każdego ocenianego przypadku. Należy przy tym rozróżnić cel w postaci kreowania pozytywnego wizerunku Spółki - koszty reprezentacyjne od kosztów związanych z bieżącą działalnością Spółki.

Problem ten był wielokrotnie rozpatrywany przez organy administracji finansowej. Wydaje się, że kwestia kosztów zorganizowania spotkania w siedzibie firmy nie budzi wątpliwości organów i jest zaliczana w poczet kosztów uzyskania przychodu. Wydatki poniesione na spotkania zorganizowane w lokalach gastronomicznych spotykały się jednak z różną oceną.

Kwestia ta została rozstrzygnięta wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 1 czerwca 2010 r. (sygn. akt I SA/Bd 382/10), który ocenił, że zarówno wydatki na organizację spotkania w siedzibie firmy, jak i koszty poniesione w restauracji, mogą zostać zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodu.

WSA wskazał w szczególności, że: "wydatki na usługę gastronomiczną, które są związane ze spotkaniem z kontrahentem w lokalu gastronomicznym w celach biznesowych nie mają charakteru reprezentacyjnego. W dobie gospodarki rynkowej, gdy przedsiębiorca nawiązuje z innymi podmiotami gospodarczymi liczne kontakty handlowe, które często decydują o jego pozycji i szansach rozwoju, tego typu spotkania są czymś normalnym, standardowym.

Jeżeli służą one omawianiu spraw dotyczących wzajemnej współpracy, np. negocjowaniu umowy, warunków płatności, zabezpieczenia ewentualnych roszczeń, to wydatki te są kosztami związanymi ze zwykłym prowadzeniem działalności gospodarczej. Ich celem nie jest demonstrowanie wobec kontrahentów swojej wytworności czy przepychu. Trudno uznać, aby wydatek na zakup kawy, ciastka, herbaty czy zwyczajowego obiadu w lokalu gastronomicznym, podczas negocjowania warunków umowy, świadczył o okazałości danego przedsiębiorcy. Charakter reprezentacyjny miałyby natomiast wydatki, np. na imprezy towarzyskie z udziałem kontrahentów czy wystawne przyjęcia dla kontrahentów".

Spółka natomiast wskazuje, że przedmiotowe spotkania, jeśli są organizowane w restauracjach, nie są imprezami czy spotkaniami towarzyskimi przygotowanymi na specjalne zamówienie Spółki z dodatkowymi atrakcjami, jak np. muzyka czy występy. Wybór potraw następuje bowiem według menu restauracji.

Wobec powyższego, Spółka uważa, że zaliczanie w przyszłości przedmiotowych wydatków w koszty uzyskania przychodu będzie działaniem prawidłowym w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Najważniejszym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztu uzyskania przychodów jest zatem konieczność poniesienia go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Nadmienić należy, iż to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku danego wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy, nie każdy wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Wskazany powyżej art. 16 ust. 1 jednoznacznie wskazuje zamknięty katalog kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zatem wszelkie wydatki, pozostające w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami, służące uzyskaniu, zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów, po wyłączeniu enumeratywnie wykazanych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

Wśród niezaliczanych przez ustawodawcę do kosztów uzyskania przychodów zostały wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 28 - koszty reprezentacji.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Spółka ponosi koszty biznesowych lub technicznych spotkań z kontrahentami, na których omawia aktualną ofertę handlową, uzgadnia szczegóły transakcji, negocjuje warunki umowy, w tym płatności, czy też zabezpieczenia ewentualnych roszczeń. Na spotkania organizowane w siedzibie Spółki zapewnia się uczestnikom herbatę, kawę, cukier, drobne słodycze, drobne poczęstunki (np. kanapki), czasami lunch, zależnie od czasu trwania spotkania.

Jeśli spotkania organizowane są poza miejscowością będącą siedzibą Spółki, proponuje się kontrahentom spotkania w lokalach gastronomicznych. W takim przypadku, Spółka ponosi koszt posiłku. Takie spotkania w restauracji nie mają charakteru wytwornej i okazałej kolacji (obiadu czy lunchu), czy też specjalnie zorganizowanej imprezy.

Wskazać należy, iż z dniem 1 stycznia 2007 r., mocą ustawy z dnia 21 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589) dokonana została zmiana przepisów w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów z tytułu wydatków i kosztów reprezentacji.

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa podatkowa nie zawiera jednocześnie definicji pojęcia "reprezentacja". Nie oznacza to jednakże, iż termin ten można interpretować dowolnie.

Występujący w obrocie prawnym termin "reprezentacja", wyrażający się w sposobie jego stosowania i rozumienia przez ustawodawcę, a także przez naukę i praktykę prawa, prowadzi jednak do wniosku, że termin ten w zakresie języka prawnego i prawniczego należy rozumieć jako "przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu", a nie "wystawność, okazałość, wytworność". To drugie znaczenie nie jest adekwatne dla funkcji, jakie definiowanemu pojęciu można przypisać w obrocie gospodarczym, czy szerzej - cywilnoprawnym, gdzie znana i powszechnie stosowana jest instytucja przedstawicielstwa, jako działania w imieniu reprezentowanego i na jego rzecz. Dlatego też także w prawie podatkowym termin "reprezentacja" należy rozumieć jako "przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, w jego interesie, na jego rzecz", a nie jako "wystawność, wytworność, okazałość".

Zdaniem tut. Organu, powyższe rozumienie pojęcia reprezentacji należy uzupełnić o stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W wyroku z dnia 6 maja 1998 r., sygn. akt SA/Sz 1412/97, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż pojęcie "reprezentacja" nie musi odnosić się do "okazałości, wystawności", a odnosi się do dobrego reprezentowania firmy, które może polegać na odpowiednim ubiorze pracowników, wystroju firmy, jej logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów".

Norma art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy nie zawiera żadnych wyjątków, tak odnoszących się do miejsca, w którym obowiązki przedstawicielstwa są realizowane, jak i do wystawności lub braku wystawności w zakresie nabywania usług gastronomicznych, zakupu żywności lub napojów. Należy zatem stwierdzić, że wydatki na wszelkiego tego typu usługi i artykuły, wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - niezależnie od tego, czy usługi te i zakupione artykuły były wykorzystywane w kontaktach z kontrahentami w siedzibie przedsiębiorstwa (zakładu), czy też poza nią, por. wyrok NSA z 25 stycznia 2012 r. sygn. akt II FSK 1445/10.

Nadmienić należy iż, w związku z powyższym, przedstawione przez Spółkę w opisie zdarzenia przyszłego stanowisko, zgodnie z którym spotkania z kontrahentami w restauracjach nie mają charakteru wytwornej i okazałej kolacji (obiadu czy lunchu), czy też specjalnie zorganizowanej imprezy, w ogóle nie stanowi kryterium kwalifikowania ww. wydatków jako reprezentacji, gdyż o takim charakterze decyduje związek z pełnieniem funkcji przedstawicielskich, rozumianych jako występowanie w imieniu podatnika, a nie okazałość lub wystawność sprawowania takiego przedstawicielstwa. Rozróżnianie wydatków związanych z reprezentacją na przeciętne, typowe, wystawne czy okazałe nie ma żadnego uzasadnienia normatywnego.

Tożsame stanowisko, negujące kryterium "okazałości, wystawności" jako kryterium decydujące o uznaniu konkretnego wydatku (na usługi gastronomiczne, zakup napojów) za koszty reprezentacji zaprezentowane zostały również w wyrokach:

* WSA w Warszawie z dnia 13 września 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 752/10,

* WSA w Kielcach z dnia 5 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Ke 202/10,

* WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 925/09.

Stwierdzić należy, iż nawet jeżeli posiłki w restauracjach, tak jak wskazała Spółka, nie będą miały charakteru wytworności czy okazałości, to i tak wydatki z nimi związane, poniesione będą na reprezentację. Zarówno kawa, jak i obiad bądź kolacja w restauracji lub innym lokalu gastronomicznym stanowi "usługę gastronomiczną", która zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Zatem, wydatki na zakup artykułów żywnościowych, napojów czy usług gastronomicznych podawanych i świadczonych podczas spotkań z kontrahentami, niezależnie od tego, czy są one podawane i świadczone na terenie siedziby Wnioskodawcy, czy też poza nią np. w lokalach gastronomicznych, stanowią koszty reprezentacji, a to oznacza, iż nie można ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Analiza powyższego prowadzi więc do wniosku, iż nieprawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup na spotkaniach handlowych m.in. drobnych słodyczy, napojów, kanapek, ciepłego posiłku, tak w siedzibie Spółki, jak i w lokalach gastronomicznych.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż niezaprzeczalne jest, że realia współczesnej działalności gospodarczej, prowadzonej w warunkach rynkowych, wymagają od przedsiębiorcy podjęcia szeregu wysiłków, w celu nawiązania kontaktów handlowych z innymi kontrahentami, które to warunkują pozycję przedsiębiorcy na rynku i mogą świadczyć o szansach rozwoju oraz powodzeniu prowadzonych działań. Nie uprawnia to jednak przedsiębiorców, do zaliczenia wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Reasumując, wydatki ponoszone w związku z organizacją spotkań z kontrahentami (w tym wydatki na nabycie drobnego poczęstunku, napojów, zapłata za posiłek w restauracji) nie stanowią kosztów uzyskania przychodów dla Spółki.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę orzeczenia sądu administracyjnego należy stwierdzić, iż jest ono rozstrzygnięciem wydanym w konkretnej sprawie, osadzonym w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się odnoszącym, w związku z tym nie ma waloru wykładni powszechnie obowiązującej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.