ILPB3/423-421/13-3/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - reprezentowanej przez pełnomocnika - przedstawione we wniosku z 5 września 2013 r. (data wpływu 9 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* powstania przychodu podatkowego w przypadku umorzenia udziałów CypCo przez Spółkę (pytanie nr 2) - jest nieprawidłowe,

* określenia momentu powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki w związku z umorzeniem udziałów CypCo (pytanie nr 3) - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* określenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku sprzedaży udziałów nabytych w drodze wkładu niepieniężnego (pytanie nr 1),

* powstania przychodu podatkowego w przypadku umorzenia udziałów CypCo przez Spółkę (pytanie nr 2),

* określenia momentu powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki w związku z umorzeniem udziałów CypCo (pytanie nr 3).

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawcą jest sp. z o.o. z siedzibą w Polsce, która ma pełnić funkcję spółki holdingowej. W przyszłości SPV ma nabyć jako aport 100% udziałów w spółce prawa cypryjskiego z siedzibą na Cyprze, która jest odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. Aport zostanie wniesiony przez dotychczasowego udziałowca CypCo, będącego osobą fizyczną z siedzibą na terytorium RP. W ramach planowanego aportu cała wartość wkładu niepieniężnego wnoszona byłaby na kapitał zakładowy SPV i w zamian za nabyte 100% udziałów CypCo dających 100% głosów na zgromadzeniu wspólników CypCo, SPV wyda Udziałowcowi udziały we własnym podwyższonym kapitale zakładowym. Przy okazji transakcji aportu nie jest przewidziane dokonywanie jakichkolwiek dopłat pieniężnych ani przez SPV, ani przez Udziałowca.

Majątek CypCo stanowią certyfikaty inwestycyjne polskiego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych.

W przyszłości nie można wykluczyć, że SPV:

* sprzeda całość albo część udziałów w CypCo;

* dokona umorzenia udziałów w CypCo, które nastąpi na podstawie przepisów prawa cypryjskiego. Stosownie do przepisów prawa cypryjskiego umorzenie udziałów następuje w drodze podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników spółki albo w drodze redukcji kapitału na podstawie uchwały podjętej przez zgromadzenie wspólników i po uzyskaniu potwierdzenia ze strony sądu. Przepisy prawa cypryjskiego nie przewidują w przypadku spółki takiej jak CypCo, która nie jest spółką publiczną, możliwości nabycia przez spółkę udziałów w celu umorzenia. W wyniku zarówno umorzenia udziałów w CypCo jak i redukcji kapitału CypCo, udziałowcowi, którego udziały będą umarzane, należne będą kwoty pieniężne określone w uchwale zgromadzenia wspólników z tytułu umorzenia udziałów (obejmujące m.in. zwrot wkładu, zatrzymane zyski CypCo z lat ubiegłych). W następnym kroku CypCo może dokonać sprzedaży Certyfikatów Inwestycyjnych na rzecz SPV w wyniku czego powstanie należność CypCo wobec SPV, której wartość nominalna będzie równa wartości nominalnej Wierzytelności SPV wobec CypCo. Ostatecznie doszłoby do potrącenia Wierzytelności SPV wobec CypCo i Wierzytelności CypCo wobec SPV.

W celu uproszczenia rozliczenia zamiast umowy sprzedaży Certyfikatów Inwestycyjnych i potrącenia wierzytelności może także nastąpić spłata wierzytelności CypCo wobec SPV poprzez przeniesienie przez CypCo własności Certyfikatów Inwestycyjnych na SPV w drodze świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum).

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwości co do podatkowych konsekwencji planowanych działań.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Jaki będzie koszt uzyskania przychodu w przypadku sprzedaży udziałów w CypCo przez SPV.

2. Czy po stronie SPV w przypadku umorzenia udziałów w CypCo przez SPV powstanie przychód.

3. W jakim momencie należy ustalić powstanie przychodu po stronie SPV w przypadku umorzenia udziałów w CypCo przez SPV.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2 i 3. Jednocześnie informuje się, że w pozostałym zakresie wniosku dotyczącym pytania nr 1 w dniu 9 grudnia 2013 r. została wydana interpretacja indywidualna nr ILPB3/423-421/13-2/EK.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. W definicji dochodu występują dwa pojęcia odrębnie definiowane przez ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych, a mianowicie pojęcie przychodu oraz kosztu uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W ramach transakcji aportu SPV jest spółką z o.o. do której mają zostać wniesione aportem 100% udziałów w CypCo dające 100% praw głosów na zgromadzeniu wspólników CypCo w zamian za co wnoszący aport dotychczasowy Udziałowiec CypCo otrzyma udziały w podwyższonym kapitale zakładowym SPV. Nie są planowane dopłaty w gotówce ani ze strony Udziałowca, ani ze strony SPV. Opisaną powyżej transakcję aportu, czyli transakcję wniesienia aportem przez Udziałowca 100% udziałów w CypCo do SPV zakwalifikować należy jako tzw. "wymianę udziałów", w wyniku której SPV jako spółka nabywająca nabędzie większość głosów na zgromadzeniu wspólników CypCo jak spółki nabywanej w zamian wydając Udziałowcowi swe udziały (nie wystąpią dopłaty pieniężne ani ze strony Udziałowca, ani ze strony SPV).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Należy zauważyć, iż na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia, a także zwróconych udziałowcom (akcjonariuszom) dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami - w wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego wniesienia.

Stosownie do przepisów art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z powyższymi uregulowaniami, Spółka dla celów podatkowych ma możliwość pomniejszenia przychodów o wszelkie wydatki, pod warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub inną działalnością zarobkową, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub jego zachowanie albo zabezpieczenie. Zatem, aby dany wydatek mógł być zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodów muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie: wydatek musi być poniesiony w celu uzyskania przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oraz wydatek nie może znajdować się w grupie wydatków określonych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów; wydatki te - w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów (akcji) wydanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki, której udziały są nabywane, powiększonych o zapłatę w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d - są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Powyższy przepis stanowi, iż jeżeli spółka nabywająca w następstwie wymiany udziałów nabędzie udziały (akcje) drugiej spółki, będzie zbywać w celu umorzenia nabyte w ten sposób udziały (akcje) lub otrzyma przychód z umorzenia tych udziałów, to przychód z tego tytułu będzie mogła pomniejszyć o równowartość nominalnej wartości wydanych w ramach wymiany własnych udziałów, powiększoną o ewentualną dodatkową zapłatę w gotówce za wymienione udziały. Transakcja aportu w wyniku, której 100% udziałów w CypCo ma zostać wniesionych przez Udziałowca aportem do SPV w zamian za wydane przez nią na rzecz Udziałowca udziały własne w podwyższonym kapitale zakładowym doprowadzi do nabycia przez SPV bezwzględnej większości praw głosów na zgromadzeniu wspólników CypCo (nie są przewidziane dopłaty gotówkowe ani ze strony Udziałowca, ani ze strony SPV) i należy ją zakwalifikować jako tzw. wymianę udziałów. W świetle powyższych przepisów należy uznać, iż w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym przychodem SPV z tytułu umorzenia udziałów w CypCo będzie Wierzytelność SPV wobec CypCo, czyli wierzytelność obejmująca środki pieniężne należne SPV od CypCo na podstawie uchwały o umorzeniu udziałów albo uchwały o redukcji kapitału pomniejszona o zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty nabycia umorzonych udziałów w CypCo, tj. nominalnej wartości udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym SPV wydanych przez SPV na rzecz Udziałowca w zamian za aport 100% udziałów w CypCo w ramach transakcji aportu. Przy założeniu, że Wierzytelność SPV wobec CypCo nie będzie wyższa od nominalnej wartości udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym SPV wydanych przez SPV na rzecz Udziałowca w zamian za aport 100% udziałów w CypCo w ramach transakcji aportu to po stronie SPV nie powstanie przychód dla celów podatku dochodowego od osób prawnych w związku z umorzeniem udziałów w CypCo, z kolei gdyby Wierzytelność SPV wobec CypCo była niższa od nominalnej wartości udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym SPV wydanych przez SPV na rzecz Udziałowca w zamian za aport 100% udziałów w CypCo w ramach transakcji aportu, to po stronie SPV nie powstanie strata podatkowa dla celów podatku dochodowego od osób prawnych w związku z umorzeniem udziałów w CypCo.

Takie stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w:

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 maja 2013 r. sygn. IPPB3/423-123/13-2/PK1,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 maja 2013 r. sygn. IPPB5/423-378/13-2/PS,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 marca 2012 r. sygn. IBPBI/2/423-1478/11/SD.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Do dnia 31 grudnia 2010 r. transakcja zbycia udziałów lub akcji na rzecz spółki celem ich umorzenia była pod względem prawno-podatkowym traktowana jako dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2011 r.). Ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478 z późn. zm., dalej: "ustawa zmieniająca"), przepis art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, został uchylony (art. 2 pkt 4 ustawy zmieniającej). Uchylenie art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych spowodowało, że transakcja zbycia udziałów lub akcji na rzecz spółki celem ich umorzenia przestała być pod względem prawnopodatkowym traktowana jako dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Od 1 stycznia 2011 r. transakcja ta jest kwalifikowana jako przychód związany z działalnością gospodarczą podatnika, wobec czego podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wykreślenie przez ustawę zmieniającą art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odnosi ten skutek, że dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji (udziałów) na rzecz Spółki, w celu ich umorzenia przestaje być kwalifikowany jako dochód z udziału w zyskach osób prawnych; w konsekwencji przychód taki, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, generuje "zwykły" dochód opodatkowany łącznie z pozostałymi dochodami.

Oznacza to, że dochód z umorzenia udziałów jest opodatkowany w momencie faktycznego otrzymania, czyli kasowo, podczas gdy przychód ze zbycia udziałów lub akcji na rzecz spółki celem ich umorzenia jest opodatkowany w momencie, gdy staje się należny, czyli memoriałowo, stosownie do art. 12 ust. 3-3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ("dzień zbycia prawa majątkowego"). W przedmiotowym stanie faktycznym oznacza to, że przychód z umorzenia udziałów w CypCo ustala się w momencie faktycznego otrzymania przez SPV wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów w CypCo (zapłaty), czyli potrącenia Wierzytelności SPV wobec CypCo z Wierzytelnością CypCo wobec SPV albo innej formy zapłaty (np. świadczenie w miejsce wykonania).

Potwierdza to Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w interpretacji z 3 listopada 2009 r. sygn. IBPBI/2/423-892/09/AM stwierdził, że: "Na skutek kompensaty obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zatem uregulowanie zobowiązań w drodze potrącenia winno być traktowane jako poniesienie kosztu w znaczeniu kasowym".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

* nieprawidłowe w zakresie powstania przychodu podatkowego w przypadku umorzenia udziałów CypCo przez Spółkę (pytanie nr 2),

* nieprawidłowe w zakresie określenia momentu powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki w związku z umorzeniem udziałów CypCo (pytanie nr 3).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje nabycie w drodze aportu udziałów w spółce kapitałowej prawa cypryjskiego z siedzibą na Cyprze (dalej: CypCo). Aport zostanie wniesiony przez dotychczasowego udziałowca CypCo będącego osobą fizyczną z siedzibą na terytorium RP. W ramach planowanego aportu cała wartość wkładu niepieniężnego wnoszona byłaby na kapitał zakładowy Spółki i w zamian za nabyte 100% udziałów CypCo dających 100% głosów na zgromadzeniu wspólników CypCo, Spółka wyda udziałowcowi udziały we własnym podwyższonym kapitale zakładowym.

Wnioskodawca wskazał również, że tak nabyte udziały zostaną następnie umorzone. Stosownie do przepisów prawa cypryjskiego umorzenie udziałów następuje w drodze podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników spółki albo w drodze redukcji kapitału na podstawie uchwały podjętej przez zgromadzenie wspólników i po uzyskaniu potwierdzenia ze strony sądu. Przepisy prawa cypryjskiego nie przewidują w przypadku spółki takiej jak CypCo, która nie jest spółką publiczną, możliwości nabycia przez spółkę udziałów w celu umorzenia. W wyniku zarówno umorzenia udziałów w CypCo jak i redukcji kapitału CypCo, udziałowcowi, którego udziały będą umarzane, należne będą kwoty pieniężne określone w uchwale zgromadzenia wspólników z tytułu umorzenia udziałów.

Wobec powyższego opisu należy wskazać, że ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) zawiera regulacje prawne odnoszące się zarówno do podatkowych skutków wymiany udziałów, wnoszenia aportu, odpłatnego zbycia udziałów, umorzenia udziałów oraz do odpłatnego zbycia udziałów w celu ich umorzenia.

W celu określenia sposobu ustalenia przychodu z tytułu otrzymania wynagrodzenia za umarzane udziały należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę, że udziały te - zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy - nabyte zostaną w drodze "wymiany udziałów".

W tym miejscu podkreślić należy, że przedmiot niniejszej interpretacji stanowi - adekwatnie do treści pytania postawionego przez Wnioskodawcę - wyłącznie kwestia powstania przychodu podatkowego w przypadku umorzenia udziałów CypCo przez Spółkę, a także określenia momentu powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki w związku z umorzeniem udziałów CypCo. Z uwagi na fakt, że to pytanie podatkowe wyznacza zakres przedmiotowy wniosku, nie odniesiono się do zagadnienia, czy opisana we wniosku transakcja aportu spełnia warunki określone w art. 12 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zatem - w wyniku planowanej operacji "wymiany udziałów" - obecny udziałowiec CypCo wniesie do Wnioskodawcy udziały (wkład niepieniężny w postaci udziałów posiadanych w CypCo), a w zamian za wniesiony wkład niepieniężny Wnioskodawca wyemituje udziały na rzecz udziałowca CypCo. Innymi słowy, Wnioskodawca w drodze wymiany udziałów obejmie udziały w CypCo w zamian za wniesiony przez udziałowca CypCo wkład niepieniężny. Tym samym, udziały w CypCo Wnioskodawca obejmie w zamian za wkład niepieniężny (aport).

Tak nabyte udziały Wnioskodawcy zostaną następnie umorzone za wynagrodzeniem.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Udział może być umorzony jedynie po uzyskaniu wpisu spółki do rejestru handlowego i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi.

Wobec takiego stanu rzeczy należy podkreślić, że na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Ustalając wysokość przychodu osiągniętego z powyższego tytułu należy odwołać się do art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia, a także zwróconych udziałowcom (akcjonariuszom) dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami - w wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego wniesienia.

Treść ww. przepisu wskazuje, że jeżeli podatnik dokonuje umorzenia udziałów bądź akcji i w zamian za to uzyskuje wynagrodzenie, to do przychodów tego podatnika podlega zaliczeniu tylko nadwyżka uzyskanego wynagrodzenia ponad wydatki na nabycie bądź objęcie tych udziałów (akcji).

Zgodnie z art. 15 ust. 1I ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny albo ich zbycia na rzecz spółki w celu ich umorzenia, do ustalenia kosztu, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3, przepisy ust. 1k stosuje się odpowiednio.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1k ww. ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji), wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

1. nominalnej wartości objętych udziałów (akcji), wkładów z dnia ich objęcia - jeżeli te udziały (akcje), wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;

1a) wartości początkowej składnika majątkowego, o którym mowa w art. 2 pkt 3 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, będącego przedmiotem wkładu własnego, o którym mowa w art. 2 pkt 5 tej ustawy, zaktualizowanej zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszonej o dokonaną przed wniesieniem tego wkładu sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, a w przypadku wniesienia gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów wartości równej wydatkom poniesionym na ich nabycie;

2. przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ewidencji, o których mowa w art. 9 ust. 1, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów, nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia.

Na podstawie art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powyższych przepisów wynika, że w celu obliczenia wysokości zobowiązania podatkowego związanego z umorzeniem udziałów, otrzymany przychód (wynagrodzenie) za umorzone udziały objęte w zamian za wkład niepieniężny (w przedmiotowej sprawie - objęte w zamian za wniesione aportem przez wspólnika CypCo udziały w tej spółce), należy pomniejszyć o koszt nabycia bądź objęcia umarzanych udziałów, obliczony na zasadach wskazanych w art. 12 ust. 4 pkt 3 w zw. z art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 1I, art. 15 ust. 1k ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wnioskodawca przedstawiając własne stanowisko wskazuje natomiast na art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przyjął bowiem, że jest to regulacja odnosząca się do ustalenia kosztu nabycia lub objęcia udziałów, które mają podlegać umorzeniu.

W tym miejscu koniecznym staje się wyjaśnienie, że w niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania ww. przepis, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów; wydatki te - w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów (akcji) wydanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki, której udziały są nabywane, powiększonych o zapłatę w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d - są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Przepis ten odnosi się bowiem do ustalenia wysokości kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów. Zatem regulacje dotyczące ustalenia kosztów w przypadku umorzenia udziałów za wynagrodzeniem stanowią lex specialis względem normy zawartej w art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym wyłączają możliwość jej stosowania. Przepis ten miałby zastosowanie w przypadku odpłatnego zbycia udziałów, które Wnioskodawca posiada w CypCo. Natomiast w sprawie mamy do czynienia z umorzeniem wskazanych udziałów.

Wobec powyższych wyjaśnień należy podkreślić, że w przypadku udziałów nabytych w sposób określony w art. 12 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdzie nie następuje uprzednie zaliczenie do przychodów wartości nominalnej obejmowanych udziałów - ustalenie kosztów uzyskania przychodów z umorzenia udziałów otrzymanych w następstwie wymiany udziałów należy odnieść do wymienianych udziałów, a nie do udziałów otrzymanych w drodze wymiany.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że przychód Spółki z tytułu umorzenia udziałów w CypCo odpowiadać będzie wartości wierzytelności Spółki wobec CypCo, tj. wierzytelności obejmującej środki pieniężne należne Spółce od CypCo na podstawie uchwały o umorzeniu udziałów albo uchwały o redukcji kapitału. Przychód ten może zostać pomniejszony wyłącznie o wartość odpowiadającą kosztowi z dnia objęcia (nabycia) udziałów, ustalonemu zgodnie z art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 1I w zw. z art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się natomiast do kwestii będącej przedmiotem pytania nr 3, tj. ustalenia momentu powstania przychodu podatkowego w przypadku umorzenia udziałów w CypCo, wskazać raz jeszcze należy na treść art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Użycie w art. 10 ust. 1 ww. ustawy pojęcia "dochód (przychód) faktycznie uzyskany" oznacza, zgodnie ze stanowiącą punkt wyjścia dla wszelkiej wykładni prawa, wykładnią gramatyczną, że chodzi o dochód (przychód), który faktycznie - "zgodnie z faktami; w istocie, rzeczywiście, niewątpliwie, naprawdę" (M. Szymczak (red.), Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1998, str. 532) został otrzymany (uzyskać - "otrzymać, zwykle coś pożądanego, osiągnąć, zdobyć" (op. cit., str. 598). Chodzi zatem o dochód, który został faktycznie otrzymany, a nie dochód przyszły, którego otrzymanie zależne jest od spełnienia bliżej nieokreślonych warunków.

W przedstawionej sytuacji, w wyniku zarówno umorzenia udziałów w CypCo jak i redukcji kapitału CypCo, udziałowcowi, którego udziały będą umarzane, należne będą kwoty pieniężne określone w uchwale zgromadzenia wspólników z tytułu umorzenia udziałów (dalej: wierzytelność Spółki wobec CypCo). W następnym kroku CypCo może dokonać sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych na rzecz Spółki w wyniku czego powstanie należność CypCo wobec Spółki (dalej: wierzytelność CypCo wobec Spółki), której wartość nominalna będzie równa wartości nominalnej wierzytelności Spółki wobec CypCo. Ostatecznie doszłoby do potrącenia wierzytelności Spółki wobec CypCo i wierzytelności CypCo wobec Spółki.

W tym miejscu należy zauważyć, że potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, pomimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie jest zatem formą regulowania (wykonywania) zobowiązań.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że przychód z umorzenia udziałów w CypCo powstanie w momencie faktycznego uzyskania przez Spółkę wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów w CypCo (zapłaty), tj. potrącenia wierzytelności Spółki wobec CypCo z wierzytelnością CypCo wobec Spółki lub innej formy zapłaty (np. przeniesienia przez CypCo własności certyfikatów inwestycyjnych na Spółkę w drodze świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum)).

Co do zasady więc, stwierdzenie Wnioskodawcy zawarte we własnym stanowisku w sprawie, że: "przychód z umorzenia udziałów w CypCo ustala się w momencie faktycznego otrzymania przez SPV wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów w CypCo (zapłaty), czyli potrącenia Wierzytelności SPV wobec CypCo z Wierzytelnością CypCo wobec SPV albo innej formy zapłaty (np. świadczenie w miejsce wykonania)" jest prawidłowe.

Jednak za prawidłowe nie można uznać stanowiska Wnioskodawcy (rozumianego zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa jako stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego), który - powołując się na treść art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - stwierdził, że "dochód z umorzenia udziałów jest opodatkowany w momencie faktycznego otrzymania, czyli kasowo (...).

Jednocześnie zauważyć należy, że argumentacja Wnioskodawcy dot. sposobu opodatkowania transakcji zbycia udziałów na rzecz Spółki celem ich umorzenia nie znajduje zastosowania w analizowanej sytuacji, gdyż zgodnie z przedstawionym opisem sprawy, "Przepisy prawa cypryjskiego nie przewidują w przypadku spółki takiej jak CypCo, która nie jest spółką publiczną, możliwości nabycia przez spółkę udziałów w celu umorzenia". Jak wskazano wcześniej, przychód z umorzenia udziałów w CypCo powstanie w momencie faktycznego uzyskania przez Spółkę wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów w CypCo (zapłaty), stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z powyższych względów stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.