ILPB3/423-325/08-2/ŁM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2008 r. (data wpływu 30 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnień przedmiotowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnień przedmiotowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Spółdzielnia Mieszkaniowa prowadzi działalność w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz inną działalność, taką jak: najem lokali użytkowych, udostępnianie ścian budynków pod reklamy, świadczenie usług konserwacyjno-remontowych, a do kwietnia 2005 r. prowadziła również działalność w zakresie hurtowej i detalicznej sprzedaży towarów. Przed 1 stycznia 2007 r. Spółdzielnia uzyskiwała przychody z ww. "innej działalności", które ukształtowały dochód z działalności zwolnionej na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4f ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. W związku z prowadzeniem ww. "innej działalności" powstały wierzytelności, w stosunku do których Spółdzielnia zmuszona była podjąć działania windykacyjne. Nie wszystkie wierzytelności udało się Spółdzielni wyegzekwować. Część z tych wierzytelności została uznana za nieściągalne i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2007 r., część po tej dacie. Część należności odpisanych jako nieściągalne i zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów została zapłacona przez dłużników po 1 stycznia 2007 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ponoszone przez Spółdzielnię Mieszkaniową od 1 stycznia 2007 r. koszty:

* opłaty sądowe, koszty komornicze, koszty zastępstwa procesowego związane z windykacją wierzytelności zarachowanych przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne z ww. "innej działalności",

* wierzytelności odpisane jako nieściągalne, zarachowane przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne z ww. "innej działalności",

oraz uzyskiwane przychody:

* wartość zwróconych wierzytelności odpisanych jako nieściągalne a zarachowanych przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne z ww. "innej działalności",

kształtują dochód z działalności zwolnionej z podatku dochodowego i w związku z tym kosztów tych i przychodów nie uwzględnia przy ustalaniu podstawy opodatkowania.

Spółdzielnia nadmienia, że przychody z ww. "innej działalności" ukształtowały dochód zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r., wolne od podatku dochodowego były dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe, z wyjątkiem działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2007 r. został zmieniony zakres zwolnienia z podatku dochodowego dochodów uzyskiwanych przez spółdzielnie mieszkaniowe. Art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, iż wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Z zapisu art. 7 ust. 3 pkt 1 oraz pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się m.in.:

* przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są zwolnione od podatku,

* kosztów uzyskania tych przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro wierzytelności zostały zarachowane przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne z "innej działalności", które ukształtowały dochód zwolniony z podatku dochodowego, to należy uznać, iż ponoszone od 1 stycznia 2007 r. koszty:

* opłaty sądowe, koszty komornicze, koszty zastępstwa procesowego, związane z windykacją tych wierzytelności,

* wierzytelności odpisane jako nieściągalne, zarachowane przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne z ww. "innej działalności",

oraz uzyskiwane przychody:

* wartość zwróconych wierzytelności odpisanych jako nieściągalne a zarachowanych przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne z ww. "innej działalności",

kształtują dochód z działalności zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych. Kosztów tych i przychodów nie uwzględnia przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Jak wynika z art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni i inne osoby wymienione w tym przepisie, obowiązani są uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W związku z tym, że wszelkie opłaty (czynsze) kalkulowane są w takiej wysokości, aby pokrywały zarówno utrzymanie lokali mieszkalnych, jak i pozostałych pomieszczeń przynależnych do nich oraz koszty ich zarządzania (administracji), należy stwierdzić, że na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi, o której mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, składają się wpływy z opłat (czynszów) pobieranych od lokatorów oraz pokrywane z nich koszty.

Uwzględniając charakter opłat w postaci czynszów oraz pokrywanych z nich kosztów, uzasadnione jest rozumienie pojęcia "zasoby mieszkaniowe", o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako - nie tylko - lokale mieszkalne, ale również pomieszczenia pozostałe i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, a także ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie.

Przez "zasoby mieszkaniowe" należy rozumieć:

* znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np.: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, balkony, loggie, garaże,

* pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, np.: spółdzielni mieszkaniowej, wspólnot mieszkaniowych, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe,

* urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, jak np.: zbiorniki - doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), stacje transformatorowe, budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki oraz inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty (czynsze) oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Jeżeli jednak dochody uzyskane z gospodarowania ww. zasobami nie zostaną przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, wówczas zwolnienie, o którym mowa w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44, nie będzie mieć zastosowania.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie jedynie dochód osiągnięty z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkalnymi, bez względu na cel, na jaki zostanie przekazany. Opodatkowaniu podlegać będą zatem dochody z działalności gospodarczej, która nie jest podstawową działalnością prowadzoną przez spółdzielnię mieszkaniową.

W przypadku trudności z regulowaniem należności, do kosztów zalicza się, nieściągalne wierzytelności oraz odpisy aktualizujące ich wartość stanowiące koszty podatkowe, tj.:

W sytuacji jednak, gdy Spółdzielnia uzna wierzytelność za nieściągalną i dokona w związku z tym odpowiednich odpisów, stanowiących koszty podatkowe, a następnie wyegzekwowanie należności okaże się możliwe, ustalając dochód, powinna uwzględnić jako przychód:

Przychód stanowić będzie również wartość należności przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Oceniając przedstawiony przez Spółdzielnię stan faktyczny na gruncie obowiązujących przepisów prawa należy stwierdzić, że ponoszone przez Spółdzielnie koszty oraz uzyskiwane przychody dotyczą działalności związanej z najmem lokali użytkowych, udostępnianiem ścian budynków pod reklamy, świadczeniem usług konserwacyjno-remontowych, które nie stanowią gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Nie spełniają one tym samym warunków określonych w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z powyższym koszty:

* opłaty sądowe, koszty komornicze, koszty zastępstwa procesowego związane z windykacją tych wierzytelności,

* wierzytelności odpisane jako nieściągalne, zarachowane przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne,

oraz uzyskiwane przychody:

* wartość zwróconych wierzytelności odpisanych jako nieściągalne a zarachowanych przed 1 stycznia 2007 r. jako przychody należne,

po uwzględnieniu odpowiadających im przychodów i kosztów, stosownie do art. 7 ust. 1 tejże ustawy, podlegać będą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Dodać także należy, iż zarachowane do dnia 1 stycznia 2007 r. przychody, co do których prowadzone było postępowanie egzekucyjne i w rezultacie uznano je za wierzytelności nieściągalne, nie można uznać za dochody zwolnione z podatku dochodowego.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4f i art. 17 ust. 1b ww. ustawy, obowiązujących do dnia 1 stycznia 2007 r. wolne od podatku dochodowego były dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe, z wyjątkiem działalności gospodarczej.

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosownie do art. 17 ust. 1b ustawy, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów.

Zatem niemożność odzyskania należności skutkuje brakiem środków finansowych, które można wydatkować na ww. cele.

Z uwagi na powyższe nie będzie miał zastosowanie art. 7 ust. 3 pkt 1 oraz pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który powołuje Wnioskodawca.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.