ILPB3/423-29/14-10/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - reprezentowanej przez pełnomocnika - przedstawione we wniosku z 22 stycznia 2014 r. (data wpływu 28 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ww. ustawy w odniesieniu do odsetek od pożyczki na zakup udziałów w spółce luksemburskiej (pytanie nr 2, scenariusz B) - jest prawidłowe.

W dniu 28 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z 4 marca 2014 r. (data wpływu 6 marca 2014 r.) oraz pismem z 23 kwietnia 2014 r. (data wpływu 25 kwietnia 2014 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki na zakup udziałów w spółce luksemburskiej (pytanie nr 1),

* zastosowania przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ww. ustawy w odniesieniu do odsetek od pożyczki na zakup udziałów w spółce luksemburskiej (pytanie nr 2).

We wniosku przedstawiono następujące opisy zdarzeń przyszłych.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową, której jedynym udziałowcem jest niemiecka spółka kapitałowa (H. GmbH, dalej: "H"). H. posiada również udziały w spółce kapitałowej z siedzibą w Luksemburgu (dalej: "Spółka luksemburska"). Spółka luksemburska będzie z kolei posiadać udziały w innej polskiej spółce kapitałowej (dalej: "Spółka polska").

W przyszłości Wnioskodawca planuje nabyć udziały w Spółce luksemburskiej.

W takim przypadku, Wnioskodawca zaciągnie oprocentowaną pożyczkę na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej. Pożyczka zostanie zaciągnięta od zagranicznego podmiotu powiązanego z Wnioskodawcą, który nie będzie ani spółką-matką pożyczkobiorcy (tekst jedn.: H.), ani jego spółką-siostrą (tekst jedn.: nie będzie spółką, w której H. posiadałby bezpośrednio co najmniej 25% udziałów). Pożyczka zostanie faktycznie przekazana Spółce do końca 2014 r.

Po pewnym czasie od przejęcia Spółki luksemburskiej, w celu zoptymalizowania struktury własnościowej i zarządczej kontrolowanych przez Wnioskodawcę spółek (tekst jedn.: Spółki luksemburskiej i Spółki polskiej), dojdzie do likwidacji Spółki luksemburskiej. W przyszłości może także dojść do połączenia Wnioskodawcy ze Spółką polską lub też utworzenia podatkowej grupy kapitałowej.

Wnioskodawca nadmienia, że w dniu 13 stycznia 2014 r. złożył do Krajowego Rejestru Sądowego ("KRS") wniosek o zarejestrowanie zmiany firmy na L. Sp. z o.o., na podstawie zmiany umowy spółki z dnia 2 stycznia 2014 r. Kopia wniosku do KRS stanowi załącznik nr 5 do niniejszego wniosku.

Ponadto w piśmie z 4 marca 2014 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca wyjaśnił, że przygotowując wniosek rozpoznał następujące potencjalne scenariusze przyszłych zdarzeń:

Scenariusz A - sytuacja, w której Wnioskodawca jest udziałowcem X Sp. z o.o.;

Scenariusz B - Wnioskodawca łączy się z X Sp. z o.o.;

Scenariusz C - Wnioskodawca i X Sp. z o.o. tworzą podatkową grupę kapitałową.

W takich 3 możliwych scenariuszach Spółka wnioskuje o odpowiedzi na dwa pytania, tj. pierwsze dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu płaconych przez Spółkę odsetek od pożyczki na zakup udziałów oraz drugie odnoszące się do niedostatecznej kapitalizacji.

Dodatkowo w piśmie uzupełniającym z 23 kwietnia 2014 r. Wnioskodawca potwierdził, że Wnioskodawca jest spółką kapitałową, której jedynym udziałowcem jest niemiecka spółka kapitałowa (H. GmbH, dalej: "H"). H. posiada również udziały w spółce kapitałowej z siedzibą w Luksemburgu (dalej: "Spółka luksemburska"). Spółka luksemburska będzie z kolei posiadać udziały w innej polskiej spółce kapitałowej (dalej: "Spółka polska", tj. X. Sp. z o.o.).

W przyszłości Wnioskodawca planuje nabyć udziały w Spółce luksemburskiej. W takim przypadku, Wnioskodawca zaciągnie oprocentowaną pożyczkę na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej. Pożyczka zostanie zaciągnięta od zagranicznego podmiotu powiązanego z Wnioskodawcą, który nie będzie ani spółką-matką pożyczkobiorcy (tekst jedn.: H.), ani jej spółką-siostrą. Pożyczka zostanie faktycznie przekazana Wnioskodawcy do końca 2014 r.

Po pewnym czasie od przejęcia Spółki luksemburskiej, w celu zoptymalizowania struktury własnościowej i zarządczej kontrolowanych przez Wnioskodawcę spółek (tekst jedn.: Spółki luksemburskiej i X Sp. z o.o.), dojdzie do likwidacji Spółki luksemburskiej. W przyszłości może także dojść do połączenia Wnioskodawcy z X Sp. z o.o. lub też utworzenia podatkowej grupy kapitałowej.

W odpowiedzi na wezwanie z 21 lutego 2014 r. do wskazania, zgodnie z uiszczoną opłatą, sześciu zdarzeń przyszłych objętych wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, Spółka poinformowała, że przygotowując wniosek rozpoznała następujące scenariusze przyszłych zdarzeń:

Scenariusz A - sytuacja, w której Wnioskodawca zostaje udziałowcem X Sp. z o.o.;

Scenariusz B - Wnioskodawca łączy się z X Sp. z o.o. w trybie art. 492 ustawy - Kodeks spółek handlowych;

Scenariusz C - Wnioskodawca i X Sp. z o.o. tworzą podatkową grupę kapitałową.

Przedstawione we wniosku stanowisko Spółki oraz jego uzasadnienie, odnoszą się do wszystkich trzech opisanych powyżej scenariuszy i dla każdego z nich są analogiczne, i sprowadzają się do uznania, że (odpowiednio dla każdego z zadawanych pytań):

Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Spółki zostało przedstawione w złożonym wniosku o wydanie interpretacji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy odsetki od pożyczki na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy w momencie ich zapłaty/kapitalizacji, niezależnie od faktu, że po dokonaniu zakupu udziałów może dojść do likwidacji Spółki luksemburskiej.

2. Czy w odniesieniu do odsetek od pożyczki na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej płaconych przez Wnioskodawcę (lub kapitalizowanych do kwoty głównej pożyczki) nie znajdą zastosowania przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2 w kontekście scenariusza B. Jednocześnie informuje się, że w pozostałym zakresie wniosku zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia w dniu 29 kwietnia 2014 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do odsetek od pożyczki na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej płaconych przez Wnioskodawcę (lub kapitalizowanych do kwoty głównej pożyczki) nie znajdą zastosowania przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powyższe stanowisko Wnioskodawca opiera na następującej argumentacji.

W przepisie art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca zawarł pewne ograniczenia w zakresie możliwości zaliczania do kosztów podatkowych odsetek płaconych od pożyczek (kredytów), jakie zostały udzielone spółce będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych przez:

* jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki;

* przez inną spółkę, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji).

Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że w analizowanym opisie zdarzenia przyszłego pożyczka zaciągnięta przez Wnioskodawcę na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej nie będzie pochodziła ani od H. (tekst jedn.: 100% udziałowca Wnioskodawcy), ani od innego podmiotu z grupy, w którym H. posiadałby również bezpośrednio co najmniej 25% udziałów.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do odsetek od pożyczki na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej nie znajdą zastosowania ograniczenia wynikające z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z czym całość płaconych (kapitalizowanych) odsetek będzie mogła stanowić koszty podatkowe Wnioskodawcy w momencie ich zapłaty/kapitalizacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) (...).

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 1 pkt 11 powołanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Odsetki od pożyczki mogą więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji, jednak pod warunkiem, że nie zachodzą m.in. okoliczności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Z kolei w myśl art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Ponadto na podstawie art. 16 ust. 7 powołanej ustawy, wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, funduszu udziałowego w spółdzielni lub kapitału zakładowego spółki określa się bez uwzględnienia tej części tego funduszu lub kapitału, jaka nie została na ten fundusz lub kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługującymi członkom wobec tej spółdzielni lub wspólnikom wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Natomiast stosownie do art. 16 ust. 7b omawianej ustawy, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Ograniczeniom przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegają więc odsetki od pożyczek udzielonych spółce przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców), tj.:

* wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki,

* wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki,

* spółkę-siostrę, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji).

W przypadku przekroczenia przez spółkę - pożyczkobiorcę wskaźnika zadłużenia, ustalonego jako trzykrotność wartości jej kapitału, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej kwota pożyczki przekracza ten wskaźnik.

Z literalnego brzmienia powołanego wyżej art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że dla oceny wystąpienia przesłanek zastosowania ograniczeń wynikających z tych przepisów należy brać pod uwagę (jako pierwszą z wymienionych przesłanek) status pożyczkodawcy, który określa się na dzień zawarcia umowy pożyczki. Następnie, na dzień spłaty odsetek należy ocenić, czy występują warunki zastosowania ograniczenia. Jednakże w pierwszej kolejności to pożyczka musi być udzielona przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców).

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zaciągnie oprocentowaną pożyczkę na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej od zagranicznego podmiotu powiązanego z Wnioskodawcą, który nie będzie ani spółką-matką pożyczkobiorcy (tekst jedn.: H), ani jego spółką-siostrą (tekst jedn.: nie będzie spółką, w której H posiadałby bezpośrednio co najmniej 25% udziałów).

W związku z powyższym, w odniesieniu do odsetek od pożyczki na zakup udziałów w Spółce luksemburskiej płaconych przez Wnioskodawcę (lub kapitalizowanych do kwoty głównej pożyczki) nie znajdą zastosowania przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.