ILPB3/423-156/14-2/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki akcyjnej przedstawione we wniosku z 1 kwietnia 2014 r. (data wpływu 4 kwietnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 4 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest osobą prawną mającą swoją siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W celu rozszerzenia zakresu działalności grupy kapitałowej Wnioskodawca zamierzał nabyć udziały spółki z ograniczoną odpowiedzialnością X prowadzącą działalność komplementarną w stosunku do innych spółek grupy.

Podmiot X jest osobą prawną mającą swoją siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W celu pozyskania częściowego finansowania Wnioskodawca zawarł umowę inwestycyjną z Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym Aktywów Niepublicznych (dalej: FIZ) (dalej: Umowa). Przedmiotem umowy było określenie warunków wspólnej inwestycji polegającej na nabyciu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością X oraz zasady późniejszego rozliczenia pomiędzy stronami umowy. FIZ występuje we wskazanej umowie jako inwestor finansowy, który jest zainteresowany uzyskaniem zwrotu z zainwestowanego kapitału, natomiast Wnioskodawca występuje jako podmiot zainteresowany przejęciem prowadzonego przez spółkę X biznesu. Zgodnie z umową inwestycyjną, Wnioskodawca oraz FIZ założyli spółkę celową, do której wnieśli wkłady pieniężne. Spółka celowa za wniesione wkłady oraz częściowo zaciągnięty kredyt bankowy nabyła udziały w spółce X. W dalszej kolejności doszło do połączenia spółki X i spółki celowej poprzez przejęcie spółki celowej przez spółkę X. W wyniku połączenia Wnioskodawca oraz FIZ stali się bezpośrednimi udziałowcami spółki X.

Zgodnie z umową inwestycyjną, ostatecznym celem współpracy pomiędzy Wnioskodawcą oraz FIZ jest nabycie wszystkich udziałów posiadanych przez FIZ w spółce X przez Wnioskodawcę za cenę, której formuła kalkulacji została również określona w umowie. Wnioskodawca planuje po nabyciu 100% udziałów dokonać połączenia spółki X z inną spółką zależną. Wnioskodawca nie wyklucza zbycia w przyszłości części lub całości udziałów w połączonym podmiocie, choć obecnie nie ma żadnych konkretnych planów w tym zakresie.

W celu zabezpieczenia interesów stron umowy zostały ustanowione "opcja sprzedaży" - po stronie FIZ oraz "opcja kupna" - po stronie Wnioskodawcy. Zgodnie z "opcją sprzedaży" w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. FIZ może w każdym czasie doręczyć żądanie kupienia przez Wnioskodawcę wszystkich należących do niego udziałów spółki X, w wyniku czego Wnioskodawca zobowiązany będzie kupić wszystkie należące do FIZ udziały podmiotu X. Oświadczenie FIZ w zakresie żądania nabycia przez Wnioskodawcę udziałów spółki X zostało doręczone Wnioskodawcy 14 marca 2014 r. Obecnie trwają procedury prawne zmierzające do zawarcia umowy kupna-sprzedaży.

Jednakże na dzień dzisiejszy Wnioskodawca nie posiada środków pieniężnych na zapłatę za nabywane udziały, w związku z tym Wnioskodawca oraz FIZ przewidują, że w umowie sprzedaży termin płatności za udziały zostanie odroczony. Odroczenie może sięgnąć kilkunastu miesięcy.

Zatem, mając na uwadze powyższe, strony zamierzają zawrzeć w umowie kupna-sprzedaży klauzulę, zgodnie z którą poza ceną nabycia udziałów, ustaloną zgodnie z postanowieniami Umowy, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz FIZ odsetek. Odsetki zostaną ustalone na warunkach rynkowych.

Przy tym cena przedmiotowych udziałów może (zgodnie z Umową) zostać rozliczona w drodze objęcia przez FIZ akcji w kapitale zakładowym Wnioskodawcy oraz potrącenia wierzytelności przysługującej FIZ względem Wnioskodawcy z tytułu zapłaty ceny udziałów spółki X z wierzytelnością przysługującą Wnioskodawcy względem FIZ z tytułu zobowiązania do wniesienia wkładów na pokrycie akcji Wnioskodawcy objętych przez FIZ. Natomiast odsetki zostaną zapłacone przez Wnioskodawcę na wskazany przez FIZ rachunek bankowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetki, które będą zapłacone na rzecz FIZ w związku odroczeniem terminu zapłaty za udziały podmiotu X.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka ma prawo, w dniu dokonania zapłaty, zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odsetki, które zostaną zapłacone na rzecz FIZ w związku z odroczeniem terminu zapłaty za udziały podmiotu X.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zatem kosztem uzyskania przychodu mogą być wszelkie wydatki poniesione przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), o ile ich poniesienie ma na celu osiągnięcie przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu.

W świetle tak zdefiniowanego pojęcia kosztu uzyskania przychodów, można wnioskować, iż związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem lub zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła może mieć charakter bezpośredni (tekst jedn.: poniesienie wydatku skutkuje powstaniem ściśle określonych przychodów) lub pośredni (w sytuacji, gdy nie jest możliwe wskazanie konkretnych przychodów osiągniętych w wyniku poniesienia danego wydatku).

W analizowanym przypadku Wnioskodawca z uwagi na odroczony termin płatności, aż do momentu wezwania go przez FIZ do kupna udziałów ma możliwość przeznaczenia posiadanych środków finansowych na bieżącą działalność. Alternatywnie, Wnioskodawca mógłby przeznaczyć na częściową zapłatę za zakupione udziały posiadane środki finansowe, a działalność finansować z kredytu. Zatem odsetki wynikające z odroczenia terminu płatności są bezsprzecznie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą przez Wnioskodawcę i w sposób pośredni związane są z osiąganymi przez niego bieżącymi przychodami podlegającymi opodatkowaniu, a także z potencjalnymi możliwymi do uzyskania w przyszłości przychodami ze zbycia udziałów.

Mając powyższe na uwadze, poniesione w przyszłości wydatki na spłatę odsetek na rzecz FIZ jako związane z finansowaniem działalności gospodarczej mają pośredni związek z osiąganymi przychodami i tym samym wypełniają dyspozycję art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 grudnia 2013 r. (nr ILPB3/423-418/13-2/PR) oraz interpretacji z 14 listopada 2012 r. (nr ILPB3/423-306/12-4/JS).

Odsetki te pozostają także poza zakresem uregulowań art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują wprost, co należy rozumieć pod pojęciem wydatków na nabycie lub objęcie udziałów lub akcji.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, iż przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje swoim zakresem wyłącznie wydatki pozostające w bezpośrednim związku z nabyciem udziałów, a więc tego rodzaju wydatki, bez których poniesienia nie byłoby możliwe nabycie lub objęcie udziałów w spółce. Za takim rozumieniem art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy przemawia wykładnia literalna tego przepisu i posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "wydatki na objęcie lub nabycie udziałów (akcji)", a nie "wydatki poniesione w celu objęcia lub nabycia udziałów (akcji)", co wskazuje w sposób jednoznaczny na konieczność istnienia ścisłego i bezpośredniego związku tego rodzaju wydatków z nabyciem lub objęciem udziałów (akcji).

W ocenie Spółki, odsetki wynikające z odroczenia terminu zapłaty za udziały nie stanowią zatem wydatków na objęcie udziałów w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Odsetki te są bowiem jedynie w sposób pośredni powiązane z transakcją nabycia udziałów.

Powyżej zaprezentowane podejście zostało potwierdzone w interpretacji z 5 grudnia 2013 r. (nr ILPB3/423-418/13-2/PR), w której to Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał następujące stanowisko podatnika za prawidłowe: "(...) odsetki od kredytów lub obligacji, z których środki przeznaczone zostały na objęcie udziałów nie mogą być uznane za wydatki na samo objęcie udziałów. Użyte przez ustawodawcę określenie "wydatki na objęcie" w ocenie Spółki, oznacza wszelkie wydatki bezpośrednio warunkujące objęcie udziałów w podmiocie zależnym, tzn. takie wydatki, bez których skuteczne objęcie nowo emitowanych udziałów nie byłoby możliwe. Do wydatków na objęcie udziałów należy w tym kontekście zaliczyć w szczególności: wkład na kapitał spółki zależnej emitującej udziały, opłaty notarialne oraz inne opłaty warunkujące skuteczne podwyższenie kapitału spółki zależnej, zgodnie z prawem kraju jej siedziby. Ponoszone koszty odsetek stanowią w istocie zapłatę za nabytą usługę finansową i są niezależne od wydatków na nabycie udziałów w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Decyzja o wyborze sposobu finansowania objęcia udziałów jest decyzją niezależną od samej decyzji o ich objęciu".

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 grudnia 2013 r. (nr ILPB3/423-432/13-2/PR), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 października 2013 r. (nr IBPBI/2/423-907/13/JD) oraz 18 czerwca 2013 r. (nr IPPB3/423-180/13-2/AG).

Powyżej przytoczone interpretacje wszakże dotyczą odsetek od kredytu zaciągniętego na nabycie udziałów jednakże - w ocenie Wnioskodawcy - przytoczona w nich argumentacja ma zastosowanie również do opisywanego we wniosku stanu przyszłego.

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, odsetki z tytułu odroczenia zapłaty za udziały podmiotu X stanowić będą koszty uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na uwagę zasługuje również stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z 26 lipca 2012 r. (sygn. akt II FSK 103/11) w kwestii możliwości zaliczania w koszt uzyskania przychodów odsetek z tytułu odroczenia zapłaty za udziały: "(...) odroczenie zapłaty ceny stanowi usługę finansową odrębną od umowy kupna i sprzedaży udziałów oraz wierzytelności. Jej istotą jest umożliwienie spółce nabywającej udziały i wierzytelności skorzystanie ze środków pieniężnych w związku z odroczeniem płatności części ceny, z czym wiąże się konieczność zapłaty wynagrodzenia instytucji finansującej sprzedającej udziały i wierzytelności. Wobec tego spółka nabywająca udziały i wierzytelności z odroczonym terminem części ceny ponosić musi koszty korzystania z cudzego kapitału wydatkowanego na ich zakup. Nabycie udziałów i wierzytelności kreuje po stronie kupującej spółki przychód podatkowy, natomiast wynagrodzenie za korzystanie z kapitału polegające na odroczeniu przez instytucję finansującą terminu płatności ceny stanowi w świetle art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania tego przychodu. Wynagrodzenie z tytułu odroczenia płatności w czasie części ceny nie można zatem uznać w świetle postanowień mubaraha facility agrement za cenę nabycia udziałów i wierzytelności. Nie jest ona zatem wydatkiem na nabycie tych praw majątkowych".

W konsekwencji, w świetle przytoczonych powyżej przepisów prawa, orzecznictwa NSA oraz praktyki organów podatkowych, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że odsetki jakie będzie zobowiązany zapłacić na rzecz FIZ z tytułu odroczenia terminu płatności nie stanowią wydatków na objęcie udziałów w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji odsetki te stanowić będą dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty, zgodnie z art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych oraz wyroku NSA, tut. Organ informuje, że rozstrzygnięcia te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.