ILPB3/423-1130/09-3/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 9 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłki, ponoszonych w związku z organizacją spotkań z kontrahentami w restauracjach - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłki, ponoszonych w związku z organizacją spotkań z kontrahentami w restauracjach.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą obejmującą handel hurtowy i detaliczny sprzętem gastronomicznym. Okazjonalnie organizuje spotkania z kontrahentami, na których omawiane są wszelkiego rodzaju kwestie biznesowe, takie jak ustalanie warunków sprzedaży towarów, prezentacja aktualnej oferty handlowej itp.

Spotkania z kontrahentami często mają miejsce poza biurem Spółki np. przedstawiciel Spółki proponuje kontrahentowi spotkanie w restauracji bądź kontrahent proponuje spotkanie na tzw. "neutralnym gruncie", bądź w restauracji, do której ma łatwiejszy dojazd. w takim wypadku, Wnioskodawca ponosi koszt posiłku (np. lunchu, obiadu czy kolacji).

Podkreślić należy, że spotkanie w restauracji nie ma charakteru wytwornej i okazałej kolacji (obiadu lub lunchu) czy specjalnie zorganizowanej imprezy, a posiłku roboczego, służącego ściśle określonym celom handlowym, podczas którego zamawiane są dania z menu danego lokalu. Organizując spotkanie, Wnioskodawca chce przede wszystkim omówić bieżące sprawy biznesowe, zagadnienia związane ze współpracą handlową. Wnioskodawca wskazuje, iż celem, dla którego organizowane jest spotkanie, nie jest chęć okazania przepychu czy też podniesienia prestiżu Spółki.

Wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami są dokumentowane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Spółkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki na usługi gastronomiczne - koszty posiłków w restauracjach - ponoszone w związku z organizacją spotkań z kontrahentami stanowią koszty uzyskania przychodów dla Spółki w świetle regulacji art. 15 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z art. 16 ust. 1 pkt 28 tejże ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami (w tym zapłatę za posiłek w restauracji) można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z kosztów uzyskania przychodów ustawodawca wyłączył wydatki na reprezentację, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Jak wynika z powołanej regulacji, kosztem uzyskania przychodów nie mogą być tylko te usługi gastronomiczne, które zakupione zostały w celach reprezentacyjnych. a contrario, usługi gastronomiczne zakupione w innych celach mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów, o ile zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jak słusznie wskazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 12 czerwca 2008 r. (III SA/Wa 157/08): "wymienienie jako przykładowych wydatków na usługi gastronomiczne, zakupu żywności i napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza iż wydatki te nigdy nie będą kosztami. Stwierdzić należy, ze nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny".

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia reprezentacji. Nie czyni tego również żadna inna ustawa podatkowa. w związku z tym, konieczne jest odniesienie się do definicji słownikowej pojęcia reprezentacji. Zgodnie z definicją słownikową zawartą w "Słowniku języka polskiego" pod red. M. Szymczaka (Wydawnictwo PWN, Warszawa 1992) reprezentacja oznacza okazałość, wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Podobnie definiuje pojęcie reprezentacji "Inny słownik języka polskiego" pod redakcją M. Bańko (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000), zgodnie z którym reprezentacja to "okazałość w czyimś życiu związana ze stanowiskiem lub pozycją społeczną tej osoby". Zgodnie z wyrokiem WSA we Wrocławiu z dnia 7 października 2005 r. sygn. I SA/Wr 2838/03 "w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych reprezentację można zdefiniować jako występowanie w imieniu podmiotu gospodarczego, reprezentowanie firmy wiążące się z okazałością i wytwornością w celu wywołania jak najlepszego wrażenia". Podobnie WSA w Warszawie (wyrok z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. III SA/Wa 1601/08) wyraził stanowisko, że reprezentacja musi być związana z "zaprezentowaniem podmiotu - jego wystawności, okazałości, wysokiego standardu".

W ocenie Spółki, nie można uznać, że ponoszone przez Nią koszty posiłków w restauracjach z kontrahentami mają charakter reprezentacyjny. Zaproszenie kontrahenta na obiad w restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym. Jest to praktyka powszechnie spotykana. Organizacja spotkań biznesowych z kontrahentami nie wiąże się z chęcią zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Celem tychże spotkań jest załatwianie spraw handlowych, związanych z działalnością spółki. Spółka, organizując spotkanie, nie działa więc w celu "wykreowania czy utrwalenia pozytywnego wizerunku", ale w celu omówienia konkretnych spraw związanych ze współpracą z danym kontrahentem. Spółka pragnie podkreślić, że spotkania te nie mają charakteru wystawnej imprezy. Nie są to okazałe posiłki, które miałyby na celu: "uwypuklenie zasobności" Spółki. Przedstawiciel Spółki, zapraszając danego kontrahenta do restauracji, płaci za takie spotkanie (za kawę, herbatę, obiad czy kolację), gdyż tego wymagają zasady dobrego wychowania. Trudno byłoby wymagać od zaproszonego kontrahenta, aby sam uregulował swój rachunek. Powszechnie przyjętą zasadą jest bowiem to, że osoba zapraszająca do restauracji ponosi koszt takiego spotkania.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że koszty obiadów z kontrahentami omówione w niniejszym wniosku nie mieszczą się w zakresie wyłączenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie fakt, iż w trakcie tego typu spotkań omawiane są sprawy biznesowe, związane z działalnością Spółki, przesądza o tym, iż wydatki na takie spotkania, w tym koszty posiłków w restauracjach, ponoszone są przez Spółkę, w zależności od okoliczności, w celu uzyskania przychodów bądź też zachowania źródła przychodów. To z kolei pozwala na uznanie ich za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Należy wskazać, że podobne stanowisko wyraził już Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. ILPB3/423-666/08-2/KS) stwierdzając, że " (...) wydatki ponoszone na zakup produktów spożywczych typu kawa, herbata, napoje, cukier w celu poczęstowania klientów oraz potencjalnych klientów, stanowią zwyczajowy poczęstunek klientów i należą do powszechnie obowiązujących kanonów kultury. Przedmiotowe wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem, że wydatki te nie posiadają charakteru okazałości".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis ten oznacza, że podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis ten, w pkt 28, stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Wobec braku legalnej definicji pojęcia reprezentacja, za celowe należy uznać odwołanie się do jej wykładni językowej.

Reprezentacja oznacza "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc powyższą definicję na grunt działalności gospodarczej, należy przyjąć, że reprezentacja to działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie właściwego wizerunku firmy poprzez np. sposób podejmowania kontrahentów, poczęstunek, czy wręczanie upominków.

Właściwy wizerunek to taki, który może sprawić, że kształtowany dzięki reprezentacji "obraz przedsiębiorcy" przełoży się na nabywanie jego produktów lub usług. Świadome kształtowanie więc właściwego wizerunku przez podatników ma na celu stworzenie takiego wyobrażenia o przedsiębiorcy, które spowoduje pozytywne postrzeganie tegoż przedsiębiorcy przez osoby zewnętrzne, które z kolei będzie zachętą do podjęcia rozmów, współpracy, zakupów jego produktów czy usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka organizuje spotkania z kontrahentami, które często mają miejsce poza biurem Spółki np. przedstawiciel Spółki bądź kontrahent proponuje spotkanie w restauracji. w takim przypadku, Wnioskodawca ponosi koszt posiłku (np. lunchu, obiadu czy kolacji) i zamawia go z menu danego lokalu. Wnioskodawca podkreśla, że takie spotkanie w restauracji nie ma charakteru wytwornej i okazałej kolacji, obiadu lub lunchu czy specjalnie zorganizowanej imprezy. Organizując spotkanie, Wnioskodawca chce przede wszystkim omówić bieżące sprawy biznesowe i zagadnienia związane ze współpracą handlową. Spółka wskazuje, iż celem, dla którego organizowane jest spotkanie, nie jest chęć okazania przepychu bądź podniesienia prestiżu Spółki.

Odnosząc powyższe wyjaśnienia do przedstawionych we wniosku okoliczności, należy zauważyć, że podstawowym problemem w przedmiotowej sprawie jest rozstrzygnięcie czy ponoszone przez Spółkę wydatki na zakup posiłków w restauracjach ukierunkowane są na reprezentowanie firmy, czy też mają na celu zachęcanie kontrahentów do nabywania oferowanych przez Spółkę towarów.

W ocenie tut. Organu, w kwestii dotyczącej wydatków Spółki na zakup w restauracjach posiłków dla kontrahentów mamy do czynienia z pierwszym z tych wyznaczników, gdyż trudno wykazać inny niż reprezentacja cel poniesienia tych wydatków. Pomimo tego, że w czasie spotkań z kontrahentami omawiane są bieżące sprawy biznesowe i zagadnienia związane ze współpracą handlową, wątpliwości budzą miejsca takich spotkań, tj. restauracje. Spotkania biznesowe mogą być bowiem organizowane w każdym innym miejscu, zwłaszcza w siedzibach podmiotów gospodarczych.

W tym miejscu wskazać należy, iż zwyczajowo spotkania biznesowe w restauracjach odbywają się, by stworzyć dobry klimat dla rozmów i wywrzeć dobre wrażenie na kontrahencie, za którego koszty posiłku płaci Spółka, zainteresowana np. przyjęciem Jej oferty.

W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia reprezentacji oraz z analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki na posiłki w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach, wiążą się z kreowaniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.

W tym miejscu wskazać należy, iż powoływanie się przez Spółkę na okoliczność, że zaproszenie kontrahenta do restauracji nie ma charakteru nadzwyczajnego, a jest to praktyka powszechnie spotykana, nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji.

Ponadto, należy zauważyć, iż poniesione przez Spółkę wydatki są wydatkami na reprezentację, gdyż odpowiadają reprezentacji mającej na celu przede wszystkim kreowanie pozytywnego wizerunku firmy i ułatwienie współpracy handlowej. Za "reprezentację" bowiem, w potocznym rozumieniu, należy uznać działania zmierzające do stworzenia jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Reasumując, wydatki ponoszone przez Spółkę na usługi gastronomiczne (lunch, obiad czy kolację) w związku z organizacją spotkań z kontrahentami w restauracjach nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki, pomimo ich związku z przychodem (bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów), gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz wyroków sądów administracyjnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.