ILPB2/4511-1-54/16-4/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2016 r. (data wpływu 15 stycznia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 marca 2016 r. (data wpływu 9 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 15 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 4 marca 2016 r. nr ILPB2/4511-1-54/16-2/TR Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 4 marca 2016 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 7 marca 2016 r.), zaś w dniu 9 marca 2016 r. (data nadania 8 marca 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca był pracownikiem Pracodawcy, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Pracodawca na mocy porozumienia zawartego z organizacjami pracowniczymi, ogłosił w dniu 28 listopada 2014 r. Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść (dalej: "PDO"). Zgodne z tym Regulaminem, pracownicy korzystając z PDO otrzymali odprawy w wysokości określonej wyżej Regulaminem.

Dnia 30 czerwca 2015 r. Wnioskodawca i Pracodawca zawarli Porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach PDO, zgodnie z którym Pracodawca zobowiązał się wypłacić Wnioskodawcy m.in. odprawę (odszkodowanie) na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść. Porozumienie to jest porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Dodatkowo Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie (odprawę) w związku z umową o pracę z przyczyn nieleżących po stronie Wnioskodawcy (pracownika) na podstawie art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Pracodawca potrącił z kwoty odszkodowania (odprawy) zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, pomimo że wypłata odprawy na rzecz Wnioskodawcy dokonana została po dniu 4 października 2014 r., tj. po wejściu w życie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy p.d.o.f., w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowy od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw z dnia i z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2014 r.

W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku o doprecyzowanie opisanego we wniosku stanu faktycznego przez jednoznaczne wskazanie, czy w dokumencie przyznającym Zainteresowanemu przedmiotowe świadczenie (odszkodowanie/odprawę) prawodawca na jego określenie posłużył się pojęciem odszkodowanie lub zadośćuczynienie, Zainteresowany podał, że zgodnie z § 4 pkt 5 Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść jest to rekompensata, która jest zadośćuczynieniem (odszkodowaniem) związanym z dobrowolnym odejściem z pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na potrzeby sporządzenia zeznania rocznego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 r. Wnioskodawca powinien uznać, że kwota odszkodowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od pracodawcy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.d.o.f. w związku z art. 14 i art. 17 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z § 4 pkt 5 Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść jest to rekompensata, która jest zadośćuczynieniem (odszkodowaniem) związanym z dobrowolnym odejściem z pracy. Wartość tej rekompensaty korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na potrzeby sporządzenia zeznania rocznego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 r., powinien on uznać, że kwota odszkodowania (odprawy) otrzymanego od pracodawcy, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.d.o.f.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.d.o.f. (w brzmieniu nadanym przez art. 2 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem:

W stanie faktycznym sprawy będącej przedmiotem wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę zgodnie z Regulaminem p.d.o.f., a więc zgodnie z innymi opartymi na ustawie porozumieniami zbiorowymi, regulaminami lub statutami, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie (odprawę), którego wysokość i zasady ustalenia wynikały wprost z postanowień układu zbiorowego pracy, obowiązującego w zakładzie pracodawcy, a odpowiednie postanowienie układu zbiorowego pracy zostało wprost powołane w tym porozumieniu, jako tytuł prawny do wypłaty odprawy.

Jednocześnie odszkodowanie - rekompensata, której dotyczy wniosek, tj. odprawa otrzymana przez Wnioskodawcę bezpośrednio na podstawie stosownego postanowienia układu zbiorowego pracy, nie była objęta żadnym z wyjątków wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzn. nie była:

Wskazać należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawianiu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Istoty rekompensaty otrzymanej przez Wnioskodawcę od pracodawcy należy doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenie jest odszkodowaniem, czyli naprawieniem szkody lub straty, jaką pracownik poniósł w związku z pozbawieniem go zatrudnienia.

Nie można uznać za wiążące słownego oznaczenia danego świadczenia, a jego rzeczywisty, restytucyjny charakter.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 cyt. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Artykuł 12 ust. 1 ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Stosownie do art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania lud zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że zadośćuczynienie jest szczególnym rodzajem świadczenia pieniężnego będącego formą zrekompensowania szkody niemajątkowej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był pracownikiem Pracodawcy. Pracodawca na mocy porozumienia zawartego z organizacjami pracowniczymi, ogłosił w dniu 28 listopada 2014 r. Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść (dalej: "PDO"). Dnia 30 czerwca 2015 r. Wnioskodawca Pracodawca zawarli Porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę w ramach PDO, zgodnie z którym Pracodawca zobowiązał się wypłacić Wnioskodawcy m.in. odprawę (odszkodowanie) na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść. Porozumienie to jest porozumieniem zbiorowym, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. Ponadto, w odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku o doprecyzowanie opisanego we wniosku stanu faktycznego przez jednoznaczne wskazanie, czy w dokumencie przyznającym Zainteresowanemu przedmiotowe świadczenie (odszkodowanie/odprawę) prawodawca na jego określenie posłużył się pojęciem odszkodowanie lub zadośćuczynienie, Zainteresowany podał, że zgodnie z § 4 pkt 5 Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść jest to rekompensata, która jest zadośćuczynieniem (odszkodowaniem) związanym z dobrowolnym odejściem z pracy.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który to przepis na mocy art. 14 ustawy zmieniającej m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do dochodów uzyskanych z tego tytułu od 1 stycznia 2014 r. Skoro bowiem, jak wskazuje Wnioskodawca, rekompensata (zadośćuczynienie) zostało wypłacone na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks Pracy.

Mając na uwadze powyższe uregulowania należy stwierdzić, że kwota zadośćuczynienia, otrzymanego przez Wnioskodawcę od Pracodawcy na mocy Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść korzysta ze zwolnienia z opodatkowania zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 14 i art. 17 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Wysokość i zasady ustalania ww. zadośćuczynienia wynikają z Regulaminu, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy. Uznać więc należy, że Zainteresowany nie ma obowiązku odprowadzania podatku dochodowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo informuje się również, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Zainteresowanego i stanowiskiem Zainteresowanego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.