ILPB2/4511-1-415/16-2/NK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2016 r. (data wpływu 25 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia certyfikatów inwestycyjnych-jest nieprawidłowe.

W dniu 25 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia certyfikatów inwestycyjnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będący osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym zamierza posiadane przez siebie akcje spółek notowanych na rynkach zorganizowanych w Polsce, jak również za granicą, akcje nienotowane oraz udziały w spółkach z o.o. wnieść do funduszu inwestycyjnego zamkniętego tytułem wpłat na obejmowane w zamian certyfikaty inwestycyjne i w ten sposób pokryć cenę obejmowanych certyfikatów inwestycyjnych tego funduszu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w momencie dokonywania wpłat na certyfikaty funduszu inwestycyjnego zamkniętego w postaci papierów wartościowych, akcji i udziałów w sp. z o.o. powstanie u Wnioskodawcy przychód z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne akcjami, udziałami w sp. z o.o. lub innymi papierami wartościowymi nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm., dalej: ustawa o funduszach) statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z o.o. W takim przypadku, zgodnie z ustawą o funduszach, papiery wartościowe, udziały w spółkach z o.o. i prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2 ww. ustawy będą wyceniane wg metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów netto.

Wnioskodawca, będąc właścicielem papierów wartościowych i udziałów w spółkach z o.o., zamierza dokonać wpłaty na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi, akcjami i udziałami stanowiącymi jego własność.

Wnioskodawca w zamian za wniesione akcje ma objąć certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego. W chwili wniesienia ww. papierów wartościowych do funduszu nie powstanie u podatnika przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa).

W momencie dokonania wpłat do funduszu papierów wartościowych nastąpi przejście ich własności, jednakże zdaniem Wnioskodawcy nie można mówić o zbyciu tych udziałów, akcji czy papierów wartościowych, które skutkowałoby powstaniem przychodu, o którym mowa powyżej.

Wniesienie papierów wartościowych, akcji czy udziałów w spółkach z o.o. w zamian za objęcie certyfikatów inwestycyjnych nie prowadzi bowiem do realnego przysporzenia w majątku wnoszącego, które następuje dopiero w chwili wykupu (umarzania) certyfikatów, zbycia certyfikatów lub też wypłacania przez fundusz dochodu bez ich wykupu. Otrzymane certyfikaty są bowiem wartością ekwiwalentną w stosunku do posiadanych akcji, udziałów, czy innych papierów wartościowych.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 31 marca 2009 r., III SA/Wa 3471/08 WSA w Warszawie, z którego motywami rozstrzygnięcia Wnioskodawca się w pełni zgadza, sąd uznał, że istotne dla stwierdzenia czy mamy do czynienia z przychodem w takiej sytuacji jest to, czy wniesienie udziałów, akcji, czy papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego powoduje powiększenie majątku wnoszącego w sposób trwały i realny.

W przypadku objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za wniesienie papierów wartościowych nie można zdaniem sądu na etapie wniesienia uznać takiej operacji za powiększenie majątku wnoszącego.

Zdaniem sądu o trwałym i realnym powstaniu przychodu można mówić dopiero w momencie zbywania certyfikatów inwestycyjnych obejmowanych za wkład w postaci papierów wartościowych. Stąd dopiero ten moment powinien być rozpoznawany jako moment powstania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Ww. wyrok dotyczył co prawda przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, natomiast może mieć w pełni zastosowanie również na gruncie przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i jego skutków w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podobne stanowisko zajął też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 października 2010 r. II FSK 1047/09. Sąd stwierdził, że ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje dopiero na drugim etapie inwestycji. W momencie wniesienia akcji, udziałów lub innych papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa. Przychód taki zdaniem NSA powstaje dopiero na drugim etapie procesu inwestycyjnego, tj. w razie umorzenia certyfikatów inwestycyjnych. Co więcej, zdaniem NSA, przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby w prostej linii do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu.

W dalszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

W chwili wniesienia udziałów, akcji czy innych papierów wartościowych tytułem wpłat na obejmowane certyfikaty inwestycyjne nie można zdaniem Wnioskodawcy mówić o jakichkolwiek należnych przychodach. Do takich przychodów zalicza się bowiem tylko takie wierzytelności, które w danym momencie podatnikowi należą się, czyli są wymagalne, przy czym nie ma znaczenia czy podatnik już faktycznie uzyskał świadczenie wynikające z takiej wierzytelności, czy jeszcze nie.

Wobec braku ustawowej definicji pojęcia "kwot należnych" przyjmuje się, że chodzi tu o tego typu przychody, co do których podatnikowi przysługuje skuteczne prawo ich domagania się od kontrahenta. Musi zatem być to należność wynikająca z istniejącego stosunku prawnego łączącego podatnika z jego dłużnikiem oraz powinien nastąpić termin wymagalności danej raty należności.

W momencie "opłacenia" papierami wartościowymi certyfikatów inwestycyjnych, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo żądania od funduszu zapłaty za wnoszone papiery wartościowe lub udziały.

Zgodnie z art. 139 ustawy o funduszach, fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty inwestycyjne, które wyemitował, jeżeli statut tak stanowi, przy czym w statucie należy m.in. określić przesłanki, tryb i warunki wykupywania certyfikatów inwestycyjnych, w tym to czy wykup certyfikatów następuje na żądanie uczestnika, czy też niezależnie od zgłoszenia takiego żądania.

Uczestnikowi przysługuje więc jedynie roszczenie o zapłatę ceny wykupywanych certyfikatów w związku ze zgłoszonym przez uczestnika żądaniem odkupienia certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz lub też w związku z dokonanym wykupem następującym niezależnie od tego żądania.

O należnym przychodzie można więc mówić - zdaniem Wnioskodawcy - nie w chwili wnoszenia certyfikatów inwestycyjnych, ale dopiero w ww. sytuacjach, tj. na drugim etapie procesu inwestycyjnego.

Ponadto należy wskazać, że z tytułu dokonanej przez Wnioskodawcę wpłaty na certyfikaty inwestycyjne wnoszący uzyskuje certyfikaty inwestycyjne, które nie spełniają również definicji przychodu na gruncie art. 11 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z nią bowiem za przychód taki zasadniczo uznaje się otrzymane lub pozostawione w roku podatkowym do dyspozycji osoby fizycznej: pieniądze i wartości pieniężne, równowartość w pieniądzu świadczeń w naturze oraz równowartość w pieniądzu innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychód w tym znaczeniu nie można uznać certyfikatu inwestycyjnego.

Stanowisko to znajduje również potwierdzenie w wyroku NSA z dnia 8 marca 2013 r., II FSK 1479/11, w którym sąd wyraził pogląd, że certyfikat inwestycyjny jest pochodnym instrumentem finansowym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Taki pochodny instrument finansowy nie jest zdaniem NSA pieniądzem, ani wartością dewizową, ani nawet substytutem pieniądza. Z uwagi na powyższe, zdaniem Wnioskodawcy nie można mówić o nim jako o wartości pieniężnej, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, dokonanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne akcjami, udziałami w spółkach z o.o. lub innymi papierami wartościowymi nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w związku z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, wpłaty do funduszu inwestycyjnego dokonywane są w formie pieniężnej, a zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. ustawy do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

Definicja papierów wartościowych została natomiast zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

Zgodnie z zapisem art. 7 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w cytowanym powyżej ust. 2.

Stosownie do art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych, udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub w prawach, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów, udziałów lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Należy wobec powyższego uznać, że wniesienie aktywów, o których mowa we wniosku do funduszu inwestycyjnego zamkniętego jest równoznaczne z wpłatą do funduszu. Zatem w momencie wniesienia omawianych aktywów w zamian za obejmowane certyfikaty inwestycyjne, nastąpi odpłatne przeniesienie tytułu ich własności.

W myśl art. 9 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Żaden z powoływanych wyżej przepisów ustawy nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu zbycia aktywów poprzez wniesienie ich do funduszu inwestycyjnego.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a - c).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie natomiast z regulacjami art. 17 ust. 1ab przychód określony w ust. 1 pkt 6:

Wniesienie aktywów do funduszu inwestycyjnego powoduje zmianę ich właściciela - właścicielem staje się bowiem fundusz inwestycyjny - stąd mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem wniesionych aktywów. Zatem wniesienie przez Wnioskodawcę aktywów do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych akcji i udziałów, a Zainteresowany otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne określonej wartości.

Wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych odpowiadająca wartości wnoszonych przez Wnioskodawcę aktywów stanowić będzie podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, że ustawodawca definiując przychód w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączył z definicji niektóre rodzaje przychodów i zdefiniował je odrębnie, w tym przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy. W świetle cytowanego przepisu - mając na uwadze brzmienie art. 17 ust. 1ab - przychód ten powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy zastosowanie mają ogólne zasady ustalania dochodu określone w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiące, że dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Natomiast w myśl art. 30b ust. 2 pkt 4 dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c.

Z kolei stosownie do zapisów art. 30b ust. 5 dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Zgodnie z art. 45 ust. 1a ustawy w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) m.in. z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b.

Stosownie natomiast do treści art. 45 ust. 4 w terminie określonym w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7, podatnicy są obowiązani wpłacić:

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym dokonywanie wpłat na certyfikaty funduszu inwestycyjnego zamkniętego w postaci papierów wartościowych, akcji i udziałów w spółkach z o.o. nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stwierdzić bowiem należy, że skoro konsekwencją otrzymania certyfikatów inwestycyjnych będzie przeniesienie własności wymienionych we wniosku aktywów poprzez wniesienie powołanych walorów (wpłatę) do funduszu inwestycyjnego po stronie Wnioskodawcy rozpoznany zostanie przychód z kapitałów pieniężnych, opodatkowany stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo, należy wskazać, że przywołane w treści wniosku orzeczenia sądów nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zdaniem tut. Organu podatkowego, tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu, tak samo jak tezy wyroków potwierdzających stanowisko Oganu (np. wyrok I SA/Bk 225/11 czy II FSK 189/10).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.