ILPB2/4511-1-328/15-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku (data wpływu 27 marca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 lipca 2015 r. (data wpływu 7 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu - jest prawidłowe.

W dniu 27 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 i 4 oraz art. 14f § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 22 czerwca 2015 r. nr ILPB2/4511-1 -328/15-2/MK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 22 czerwca 2015 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 2 lipca 2015 r.), w dniu 7 lipca 2015 r. (data nadania 6 lipca 2015 r.) do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 6 września 2006 r. zmarła A., a spadek po niej, na podstawie ustawy nabyli:

1. B. (mąż) w 1/3 części;

2. C. (syn) w 1/3 części;

3. D. (córka) w 1/3 części.

W dniu 19 października 2013 r. zmarł B., a spadek po nim nabyli:

1. D. (córka) w 1/2 części;

2. C. (syn) w 1/2 części.

Spadkodawcy byli właścicielami - na zasadach wspólności majątkowej (wspólność ustawowa) - spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

W dniu 16 grudnia 2014 r. zmarła D., a spadek po niej na podstawie ustawy nabyli:

1. E. (mąż) - Wnioskodawca w 1/2 części;

2. F. (syn) w udziale w 1/2 części.

Ostatecznie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługuje trzem osobom:

1. C. w 1/2 części;

2. E. w 1/4 części:

3. F. w 1/4 części.

W wyniku czynności notarialnej działu spadku po ww. zmarłych i zniesienia wspólności, całe spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabędzie jeden ze spadkobierców (C.), który dokona na rzecz pozostałych dwóch spadkobierców, w tym Wnioskodawcy spłat w kwotach po 42 500,00 zł, które odpowiadają wartości wolnorynkowej udziałów nabytych tytułem spadku (dziedziczenia ustawowego).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy kwota spłaty odpowiadająca wartości wolnorynkowej udziału nabytego w drodze spadku z tytułu dokonania czynności notarialnej działu spadku i zniesienia wspólności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu podlega podatkowi dochodowemu od zbycia przed upływem 5 lat od daty otwarcia spadku.

2. Czy spłata w ramach działu spadku to przychód objęty podatkiem dochodowym.

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym przypadku chodzi o dział spadku obejmujący nieruchomość, polegający na przyznaniu jej wyłącznej własności jednemu spadkobiercy i pieniężnej spłaty drugiemu (drugim) w kwocie nieprzekraczającej wartości jego (ich) udziału w spadku. Nabycie spadku zostało już objęte podatkiem od spadków i darowizn, dlaczego dokładniejsze uregulowanie tej sprawy miałoby być ponownie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wydaje się, że spłata uzyskana w ramach działu spadku (nieprzekraczająca wartości udziału w spadku) nie jest objęta podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód, a mieści się w pojęciu dziedziczenia, które podlega podatkowi od spadków i darowizn. Tak też sprawę interpretują wojewódzkie sądy administracyjne (WSA).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy źródłami przychodów są odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w spadku po zmarłej 16 grudnia 2014 r. małżonce Wnioskodawca nabył udział 1/4 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. W efekcie planowanego działu spadku Zainteresowany oraz drugi spadkobierca przeniosą, w zamian za spłatę, na własność trzeciego spadkobiercy przysługujące im udziały w ww. prawie. Przy czym wysokość spłaty odpowiadać będzie wartości posiadanych przez spadkobierców udziałów w spadku.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W postanowieniu o stwierdzeniu praw do nabycia spadku, sąd nie określa bowiem składników masy spadkowej i nie dokonuje podziału tych składników pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Dział spadku jest więc czynnością wtórną do nabycia spadku, nie można nabyć własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku bez nabycia spadku.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że otrzymana przez Wnioskodawcę wysokość spłaty nie przekroczy wartości przysługującego Zainteresowanemu udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo, należy wskazać, że orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych oraz interpretacje indywidualne nie są wiążące dla tutejszego organu. Wyrok sądu, czy interpretacja organu podatkowego dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią źródła prawa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.