ILPB2/4511-1-318/16-3/TR

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 9 czerwca 2016 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/4511-1-318/16-3/TR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 lutego 2016 r. (data wpływu 10 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem jednostek uczestnictwa - jest:

* nieprawidłowe - w odniesieniu do uznania, że po stronie Wnioskodawczyni powstanie przychód w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* prawidłowe - w odniesieniu do sposobu opodatkowania uzyskanego przychodu.

UZASADNIENIE

W dniu 10 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych objęcia dodatkowych akcji w związku z uczestnictwem w programie motywacyjnym oraz w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem jednostek uczestnictwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest pracownikiem polskiej spółki wchodzącej w skład grupy kapitałowej ("Grupa"). Wnioskodawczyni jest uprawniona do uczestniczenia w programie akcjonariatu pracowniczego Grupy ("Program"). Uczestnictwo Wnioskodawczyni w Programie jest możliwe pod warunkiem spełnienia kilku warunków, w tym m.in. wykazania stażu pracy wynoszącego co najmniej trzy miesiące w jednej lub większej liczbie spółek Grupy w ostatnim dniu okresu subskrypcji.

W wyniku uczestnictwa w programie Wnioskodawczyni jest uprawniona do objęcia, w zamian za wynagrodzenie opisane w dalszej części wniosku, akcji spółki z siedzibą we Francji ("Spółka"). Akcje Spółki nie są notowane na giełdzie papierów wartościowych. Spółka nie jest pracodawcą Wnioskodawczyni. Spółka została utworzona wyłącznie w celu nabycia i posiadania akcji SA na rzecz pracowników Grupy. Spółka w praktyce jest zarządzana przez Grupę, jednocześnie jej właścicielem są pracownicy Grupy, jak wskazano poniżej.

Akcje Spółki zostaną przyznane Wnioskodawczyni jako osobie uprawnionej na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki.

Środki finansowe zgromadzone przez Spółkę w wyniku inwestycji Wnioskodawczyni i innych uczestników Programu zostaną zainwestowane przede wszystkim w akcje spółki SA ("Spółka matka"), niebędącej pracodawcą Wnioskodawczyni. Akcje Spółki matki zostaną nabyte przez Spółkę od innego podmiotu z Grupy. Zgodnie z warunkami Programu w pozostałym zakresie majątek Spółki mogą stanowić środki pieniężne, jednak ich udział w majątku spółki nie powinien przekraczać 10%.

Akcje Spółki zostaną subskrybowane przez Wnioskodawczynię i będą przechowywane (powierniczo) w imieniu i na rzecz Wnioskodawczyni przez specjalny fundusz inwestycyjny (francuski: Fonds Communs de Placement d'Entreprise; polski: Fundusz Zbiorowego Inwestowania, dalej: "Fundusz FCPE"). Fundusz FCPE jest rodzajem funduszu FCP (francuski: Fonds Communs de Placement) przeznaczonym m.in. do lokowania oszczędności pracowników spółek.

Fundusz FCPE jest powszechnie wykorzystywany we Francji dla celów przechowywania akcji posiadanych przez pracowników-inwestorów. W związku z subskrypcją akcji Spółki przez pracowników, Fundusz FCPE wyda Wnioskodawczyni jednostki uczestnictwa, których wartość będzie odzwierciedleniem ceny subskrypcyjnej akcji. Wartość jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE będzie ulegała zmianom odpowiadającym zmianom kursu akcji Spółki.

Fundusz FCPE został utworzony we Francji, według prawa francuskiego i zgodnie z obowiązującym we Francji prawem nie jest traktowany jako osoba prawna, ani spółka osobowa. Według wiedzy Wnioskodawczyni, Fundusz FCPE nie jest funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 Ustawy PIT. Fundusz FCPE nie jest również funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. Natomiast w rozumieniu francuskich przepisów stanowiących implementację Dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, jest on alternatywnym funduszem inwestycyjnym (ang. Alternative Investment Fund; AFI).

Zgodnie z prawem francuskim, uczestnicy programu, w tym Wnioskodawczyni, posiadający jednostki Funduszu FCPE, są właścicielami akcji Spółki. Fundusz FCPE nie posiada osobowości prawnej. Jednocześnie Fundusz FCPE nie jest - z formalnego punktu widzenia - stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną umów zawieranych przez Fundusz FCPE są bowiem uczestnicy Programu posiadający jednostki Funduszu FCPE, w tym również Wnioskodawczyni. W tym celu, Fundusz FCPE jest reprezentowany przez spółkę nim zarządzającą, która działa na rzecz uczestników Programu. Tym samym, akcje Spółki pozostaną własnością uczestników Programu. Chociaż akcje Spółki są zarejestrowane w imieniu Funduszu FCPE, jest to wyłącznie ułatwienie administracyjne. Fundusz FCPE nie może być bowiem właścicielem akcji Spółki, ponieważ Fundusz FCPE nie posiada osobowości prawnej. Chociaż z ewidencyjnego punktu widzenia wszystkie aktywa Funduszu FCPE są w posiadaniu tego funduszu, uczestnicy Funduszu FCPE nie wyzbywają się własności akcji Spółki w zamian za jednostki uczestnictwa FCPE, a jednostki te są dowodem potwierdzającym prawo własności przysługujące uczestnikom w odniesieniu do aktywów zarządzanych przez Fundusz FCPE. W konsekwencji, Fundusz FCPE nie nabędzie akcji w Spółce na swoją rzecz. Fundusz będzie pełnił na rzecz uczestników Programu (w tym Wnioskodawczyni) wyłącznie funkcję powierniczą w stosunku do akcji Spółki, pod kontrolą spółki zarządzającej Funduszem FCPE i zgodnie z zasadami określonymi w warunkach funkcjonowania Funduszu FCPE.

Zgodnie z prawem francuskim, jednostki uczestnictwa w Funduszu FCPE stanowią niezbywalne papiery wartościowe. Jeśli uczestnik Programu będzie chciał zrezygnować z Programu, Fundusz FCPE odkupi od niego jednostki uczestnictwa FCPE. W rezultacie, Fundusz FCPE zbędzie akcje bazowe do podmiotu z Grupy, a następnie wypłaci kwotę uzyskaną ze sprzedaży akcji bazowych posiadaczowi jednostek FCPE umarzając jednostki FCPE. Tym samym, kwota, jaką uczestnik otrzyma z tytułu odkupienia przez Fundusz FCPE jednostek uczestnictwa będzie uzależniona od wartości akcji Spółki.

Inwestycja Wnioskodawczyni w ramach Programu będzie podlegała 5-letniej blokadzie, w ciągu której Wnioskodawczyni co do zasady (z wyjątkiem kilku ściśle określonych w prawie francuskim przypadków wcześniejszego umorzenia), nie będzie mógł dokonać umorzenia posiadanych jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE.

Część akcji Spółki zostanie objęta przez pracowników w zamian za kwoty subskrypcyjne pochodzące z jego środków własnych ("Wkład osobisty"). Inwestycja pracowników może być uzupełniona o przyznane Zainteresowanej dodatkowe akcje Spółki sfinansowane przez ich pracodawcę ("Wkład Uzupełniający"). Liczba akcji przyznanych pracownikom w ramach Wkładu Uzupełniającego zostanie określona w oparciu o odpowiedni algorytm zależny od wysokości Wkładu osobistego pracowników. Koszt przyznania akcji w ramach Wkładu Uzupełniającego zostanie poniesiony efektywnie przez ich pracodawcę. W rezultacie, w zamian za zapłatę ceny subskrypcyjnej akcji Spółki w formie Wkładu osobistego pracownikom przyznane zostaną akcje w ilości wynikającej z wysokości Wkładu osobistego oraz dodatkowe akcje w wysokości Wkładu Uzupełniającego, których nabycie będzie sfinansowane przez ich pracodawcę. Ponieważ akcje w Spółce subskrybowane przez uczestników (w tym Wnioskodawczynię) będą następnie przechowywane w imieniu uczestników w funduszu FCPE, zarówno w przypadku Wkładu osobistego, jak i Wkładu Uzupełniającego, pracownikom zostaną wydane jednostki uczestnictwa FCPE odzwierciedlające wartość rynkową akcji Spółki.

Zarówno akcje objęte ze środków własnych Wnioskodawczyni, jak przyznane za Wkład Uzupełniający zostaną objęte po cenie równej ich bieżącej wartości rynkowej. Wartość rynkowa zostanie ustalona na podstawie wyceny niezależnego rzeczoznawcy sporządzonej kilka tygodni przed rozpoczęciem subskrypcji. W Programie nie wystąpi zatem dyskonto zakupu akcji wobec ich wartości rynkowej.

W okresie blokady Spółka nie będzie wypłacać dywidend z tytułu akcji będących własnością Wnioskodawczyni. Ewentualne dywidendy otrzymane przez Spółkę od Spółki matki zwykle nie są w żaden sposób reinwestowane. W przypadku gdyby Spółka dokonała reinwestycji tych dywidend (prawdopodobnie w akcje Spółki matki), nie będzie to skutkowało wyemitowaniem dodatkowych jednostek uczestnictwa na rzecz Wnioskodawczyni.

W momencie wygaśnięcia blokady Wnioskodawczyni będzie mogła umorzyć jednostki uczestnictwa w Funduszu FCPE na podstawie kursu akcji ustalonego na dzień umorzenia. Umorzenie jednostek będzie miało formę odpłatnego odkupienia jednostek uczestnictwa od Wnioskodawcy przez Fundusz FCPE. Wnioskodawczyni na skutek umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu w FCPE zostaną wypłacone środki pieniężne.

Alternatywnie, Wnioskodawczyni będzie mogła nadal kontynuować posiadanie akcji Spółki poprzez Funduszu FCPE pomimo zakończenia okresy blokady.

Podsumowując, realizacja Programu będzie przebiegała w następujących etapach istotnych z punktu widzenia sytuacji podatkowej Wnioskodawczyni:

1. W momencie subskrypcji akcji Spółki:

a. Wnioskodawczyni obejmie część akcji Spółki po ich bieżącej wartości rynkowej za Wkład osobisty,

b. Wnioskodawczyni przyznane zostaną dodatkowe akcje Spółki w ramach Wkładu Uzupełniającego.

2. W okresie blokady Spółka nie będzie wypłacała dywidendy na rzecz Wnioskodawczyni. Dywidendy otrzymane przez Spółkę od Spółki matki co do zasady nie są reinwestowane (mogą być natomiast reinwestowane w akcje Spółki matki, w przypadku podjęcia takiej decyzji przez Spółkę). W przypadku reinwestowania tych dywidend przez Spółkę, nie spowoduje to wyemitowania na rzecz Wnioskodawczyni nowych jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE.

3. Jednostki uczestnictwa w Funduszu FCPE mogą być umorzone w momencie wygaśnięcia blokady (tekst jedn.: odkupione przez Fundusz FCPE, który sprzeda akcje Spółki oraz umorzy odpowiednią liczbę jednostek uczestnictwa FCPE). Na skutek tego Wnioskodawczyni otrzyma środki pieniężne.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawczyni są skutki podatkowe na gruncie Ustawy PIT związane z powyższymi etapami realizacji Programu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wartość akcji Spółki przyznanych Wnioskodawczyni w ramach Wkładu Uzupełniającego stanowi przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu w momencie subskrypcji akcji Spółki (jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE).

2. Czy wynagrodzenie Wnioskodawczyni otrzymane w przypadku odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE na rzecz Funduszu FCPE w celu ich umorzenia stanowi przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT i w konsekwencji dochód w wysokości kwoty uzyskanej z umorzenia jednostek pomniejszony o wartość (i) Wkładu osobistego oraz (ii) Wkładu Uzupełniającego (w przypadku opodatkowania Wkładu Uzupełniającego w momencie subskrypcji) podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 Ustawy PIT.

3. W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze lub drugie, czy w związku z (i) uzyskaniem przychodu z tytułu nabycia akcji Spółki przyznanych Wnioskodawczyni w ramach Wkładu Uzupełniającego lub (ii) otrzymaniem wynagrodzenia z tytułu odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE, po stronie Wnioskodawczyni powstanie w trakcie roku podatkowego obowiązek uiszczenia zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 40 Ustawy PIT.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Ad. 1.

Wartość akcji Spółki przyznanych w ramach Wkładu Uzupełniającego nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie subskrypcji akcji Spółki.

Wartość akcji przyznanych w ramach Wkładu Uzupełniającego wchodzić będzie w zakres podstawy opodatkowania dochodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE.

UZASADNIENIE

Inwestycja osobista Wnioskodawczyni zostanie uzupełniona na skutek przyznania Wnioskodawczyni dodatkowych akcji Spółki finansowych w całości z Wkładu Uzupełniającego. Wnioskodawczyni nie poniesie zatem żadnych kosztów nabycia akcji Spółki nabytych ze środków pochodzących z Wkładu Uzupełniającego. W istocie więc Wnioskodawczyni przyznane zostaną akcje darmowe odpowiadające w momencie subskrypcji kwocie Wkładu Uzupełniającego, czyli akcje ze 100% dyskontem.

Pomimo zastosowania dyskonta, samo przyznanie akcji finansowych Wkładem Uzupełniającym nie stanowi natomiast podstawy do ustalenia zaistnienia w tym momencie przychodu Wnioskodawczyni w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 2a Ustawy PIT.

Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, przychód powstaje w momencie jego faktycznego otrzymania przez Wnioskodawczynię lub postawienia do dyspozycji Wnioskodawczyni w postaci środków pieniężnych lub nieodpłatnych bądź częściowo nieodpłatnych świadczeń. Taka sytuacja nie występuje natomiast w analizowanym zdarzeniu przyszłym. Zaznaczyć jednak należy, że aby podatnik uzyskał przychód z tytułu otrzymanego nieodpłatnego świadczenia niezbędnym jest aby generowało ono po stronie otrzymującego ewidentną korzyść ekonomiczna poprzez przysporzenie lub zaoszczędzenie (patrz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/2013).

Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni nie może swobodnie rozporządzać ani akcjami Spółki, ani jednostkami uczestnictwa Funduszu FCPE w okresie blokady, akcje Spółki przyznane Wnioskodawcy, a sfinansowane Wkładem Uzupełniającym nie mogą być traktowane jako wartości faktycznie otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

Wnioskodawczyni zatem nie uzyska w tym zakresie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz swojego majątku, które to przysporzenie miałoby konkretny wymiar finansowy. Ze względu na to, że Wnioskodawczyni nie będzie posiadała możliwości dysponowania akcjami Spółki i jednostkami uczestnictwa w Funduszu FCPE w okresie blokady brak będzie zdarzenia prawnego skutkującego możliwością określenia zindywidualizowanego wymiaru finansowego jej przysporzenia majątkowego. Nie będzie w szczególności możliwe przyjęcie, że przysporzenie to jest równe wartości rynkowej akcji z daty subskrypcji, ponieważ wartość ta może odnosić się jedynie do akcji będących przedmiotem obrotu, podczas gdy akcje będące własnością Wnioskodawczyni z takiego obrotu zostaną wyłączone do czasu zakończenia okresu blokady, a co za tym idzie, w kontekście ewentualnego przychodu podatkowego, ich wartość ma charakter jedynie hipotetyczny.

Konieczność określenia takiego wymiaru finansowego nieodpłatnego przysporzenia jest natomiast kluczowym warunkiem dla możliwości uznania danego przysporzenia za nieodpłatne świadczenie opodatkowane na gruncie Ustawy PIT. Kwestia ta jest podnoszona chociażby w orzecznictwie sądowym - np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego ("NSA") z 20 września 2005 r., FSK 2206/04 czy uchwała NSA z dnia 1 października 2003 r., SA/Bk 730/03, gdzie NSA wskazuje, że "ponieważ przychodem jest kwota rzeczywiście przez podatnika osiągnięta, otrzymana lub postawiona do dyspozycji podatnika, organ podatkowy winien rozważyć, jaka faktycznie kwota przychodu została pozostawiona do dyspozycji podatnika na koniec roku podatkowego".

Stanowisko, zgodnie z którym nieodpłatne świadczenie musi posiadać konkretny wymiar finansowy znajduje swoje rozwinięcie w uchwałach NSA z 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10 oraz z 24 października 2011 r., sygn. akt II FPS 7/10 NSA, jak również w przywołanym powyżej w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, gdzie Trybunał nie kwestionując konstytucyjności przepisów Ustawy PIT dotyczących nieodpłatnych świadczeń wskazał, że świadczenia te występują jedynie wtedy, gdy można im przypisać indywidualnie określoną w stosunku do danego podatnika wartość, tj. wymierną korzyść. Istotą więc nieodpłatnego świadczenia jest jego wymierność pod względem finansowym, której to wymierności brak jest w przypadku przyznania Wnioskodawczyni akcji Spółki w ramach Wkładu Uzupełniającego, które to akcje nie podlegają obrotowi w okresie blokady.

Ponieważ zaś dla uzyskania przychodu z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu ar. 11 ust. 1 i 2a Ustawy PIT niezbędne jest określenie faktycznej wysokości tego świadczenia, zaś akcje przyznane Wnioskodawczyni w ramach Wkładu Uzupełniającego nie będą posiadały konkretnego wymiaru finansowego dla Wnioskodawczyni na moment ich subskrypcji, brak będzie możliwości przypisania Wnioskodawczyni przychodu na moment subskrypcji tych akcji.

Jednocześnie, zauważyć należy, że konkretny finansowy wymiar świadczenia uzyskiwanego przez Wnioskodawczynię z tytułu akcji przyznanych jej w ramach Wkładu Uzupełniającego nastąpi dopiero z momentem otrzymania środków pieniężnych na skutek umorzenia jednostek Funduszu FCPE. Co za tym idzie, powyższa konkluzja o braku przychodu na moment subskrypcji akcji nie oznacza braku jakichkolwiek skutków podatkowych przyznania akcji Spółki w ramach Wkładu Uzupełniającego. Przychód podatkowy Wnioskodawczyni z tytułu subskrypcji tych akcji powstanie bowiem w momencie odpłatnego umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE po upływie okresu blokady. W tym przypadku bowiem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38 Ustawy PIT, będzie mogła obniżyć podstawę opodatkowania wyłącznie o poniesione wydatki na objęcie (nabycie) akcji Spółki (jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE) - a więc o kwotę odpowiadającą cenie subskrypcyjnej akcji sfinansowanych z Wkładu własnego. Nie będzie mogła natomiast dokonać takiego obniżenia o wartość akcji przyznanych Wnioskodawczyni a sfinansowanych w ramach Wkładu Uzupełniającego.

Jednocześnie, nawet gdyby zostało przyjęte, że wartość akcji przyznanych Wnioskodawczyni w ramach Wkładu Uzupełniającego stanowić będzie przychód Wnioskodawczyni z tytułu nieodpłatnego świadczenia (co faktycznie nie ma uzasadnienia), na moment subskrypcji tych akcji, wartość subskrybowanych z Wkładu Uzupełniającego akcji nie podlegałaby opodatkowaniu w momencie subskrypcji z uwagi na treść art. 24 ust. 11 i 12a Ustawy PIT.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni obejmie akcje Spółki na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Zatem stan faktyczny, w którym znajdzie się Wnioskodawczyni, będzie odpowiadał hipotezie przepisu art. 24 ust. 11 Ustawy PIT.

Jednocześnie, Spółka jest podmiotem, o którym mowa w art. 24 ust. 12a Ustawy PIT, z uwagi na to, że jest Spółką posiadającą siedzibę we Francji będącej państwem członkowskim Unii Europejskiej. W związku z powyższym wartość akcji przyznanych w oparciu o Wkład Uzupełniający nie powinna podlegać opodatkowaniu w momencie subskrypcji akcji.

Przyznanie Wnioskodawczyni akcji sfinansowanych Wkładem Uzupełniającym oznacza nabycie ich przez Wnioskodawczynię za cenę niższą od ich wartości rynkowej. Brak jest natomiast jakichkolwiek przeciwskazań dla zastosowania normy wynikającej z art. 24 ust. 11 i 12a do opodatkowania akcji przyznanych nieodpłatnie. Jednocześnie zaznaczyć trzeba, że fakt iż ustawodawca zdecydował się na zamieszczenie w ustawie o PIT regulacji powołanych w poprzednim zdaniu, sam w sobie przesądza o istnieniu przychodu w przypadku opisanym w niniejszym wniosku. Regulacje takie mają bowiem zastosowanie w innych okolicznościach, w których istotnie przychód powstaje, ale są one odrębne niż opisane w niniejszym wniosku.

W związku z powyższym, wartość akcji przyznanych na skutek Wkładu Uzupełniającego wchodzić będzie w zakres podstawy opodatkowania dochodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE.

Brak opodatkowania na moment subskrypcji akcji przyznanych na skutek Wkładu Uzupełniającego ma miejsce niezależnie od tego, że akcje Spółki subskrybowane przez Wnioskodawczynię będą przechowywane przez Fundusz FCPE.

Wynika to z faktu, że akcje Spółki, pomimo ich subskrypcji przez Wnioskodawczynię poprzez Fundusz FCPE, będą przez cały czas trwania Programu własnością Wnioskodawczyni. Fundusz FCPE nie jest właścicielem akcji, ani stroną jakichkolwiek umów zawieranych przez niego w imieniu Wnioskodawczyni.

Sam fakt subskrypcji i posiadania akcji Spółki poprzez Fundusz FCPE nie będzie prowadził zatem do odmiennej sytuacji prawnej na gruncie ww. przepisów niż miałoby to miejsce, gdyby Wnioskodawczyni bezpośrednio dokonała objęcia akcji Spółki. Pośrednictwo Funduszu FCPE (i wydanie Wnioskodawczyni w miejsce akcji jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE) będzie jedynie technicznym sposobem objęcia akcji przez Wnioskodawczynię i zarządzania akcjami uczestników Programu w okresie blokady.

Stanowisko Wnioskodawczyni w tym zakresie potwierdzają interpretacje organów podatkowych oraz orzeczenia sądów administracyjnych dotyczące objęcia akcji z dyskontem w ramach programów akcji pracowniczych analogicznych do Programu, tj. w szczególności w programach, w których akcje emitenta subskrybowane przez uczestników przechowywane są następnie w ich imieniu w funduszu FCPE (np. interpretacja Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 października 2015 r. nr IPPB2/4511-796/15-2/MK, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2014 r., nr IPPB2/415-22/09/10/14-27/S/MK lub Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 10 maja 2013 r., nr ILPB2/415-46/09/13-S/JK, jak również wyrok NSA z dnia 26 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 150/10. wyrok NSA z dnia 12 grudnia 2013 r. sygn. II FSK 2961/11, czy wyrok NSA z dnia 18 grudnia 2012 r. sygn. akt II FSK 925/11).

Stanowisko Wnioskodawczyni znajduje również potwierdzenie w szeregu interpretacji organów podatkowych dotyczących otrzymania przez podatników uczestniczących w programach akcji pracowniczych analogicznych do Programu darmowych akcji spółek zagranicznych - m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 25 stycznia 2012 r., nr ITPB2/415-972b/11/IB, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 stycznia 2012 r. nr ILPB2/415-1042/11-3/WS oraz nr ILPB2/4 5-1037/11-3/JK.

Ad. 2.

W przypadku odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE w celu ich umorzenia przez Fundusz FCPE, wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawczynię należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT. W konsekwencji, dochód ze zbycia jednostek uczestnictwa w celu ich umorzenia, w wysokości kwoty uzyskanej z umorzenia jednostek pomniejszony o wartość (i) Wkładu osobistego oraz (ii) Wkładu Uzupełniającego (w przypadku opodatkowania Wkładu Uzupełniającego w momencie subskrypcji), będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 Ustawy PIT.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT, do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c). Powyższy przepis wyłącza więc z kapitałów pieniężnych takie prawa majątkowe jak: udział w nieruchomości, prawo wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

1. Z kolei, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

2. Stosownie do art. 30b ust. 1 Ustawy PIT, dochody uzyskane z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, jak również z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów i akcji w spółkach mających osobowość prawną, podlegają opodatkowaniu podatkiem PIT według 19% stawki. W myśl art. 30b ust. 2 Ustawy PIT, dochodem jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych a kosztami uzyskania przychodów, stanowiącymi w szczególności, wydatki związane z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych.

3. Ustawa PIT zawiera własną definicję "pochodnych instrumentów finansowych". Zgodnie ze słowniczkiem zawartym w art. 5a pkt 13 Ustawy PIT, termin "pochodne instrumenty finansowe" oznacza "instrumenty finansowe" określone przez art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r., o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, t.j. z późn. zm.: dalej "Ustawa o obrocie"), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz "instrumentów rynku pieniężnego".

4. W konsekwencji zgodnie z art. 5a pkt 13 Ustawy PIT w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o obrocie, przez pochodne instrumenty finansowe należy rozumieć m.in.

a.

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopę procentową, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,

b.

niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

c.

instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

d.

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 3 pkt 28a Ustawy o obrocie, "instrumentami pochodnymi" w rozumieniu tej ustawy są opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego. Z brzmienia powyższego przepisu wynika więc, że jednostka uczestnictwa FCPE spełnia zakres definicji instrumentów pochodnych z uwagi na fakt, że jej wartość zależy bezpośrednio lub pośrednio od wartości akcji (instrumentów finansowych) Spółki.

5. Z zestawienia art. 5a pkt 13 Ustawy PIT oraz art. 3 pkt 28a Ustawy o obrocie wynika więc dla celów Ustawy PIT, że instrumentem pochodnym może być prawo majątkowe, którego cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych.

6. Jak wskazano w "Opisie zdarzenia przyszłego", fundusze typu FCPE są częścią większej rodziny funduszy pod nazwą "FCP", w których jednostki uczestnictwa są instrumentem, którego wartość (cena odkupu) zależy od ceny akcji w spółce. Jednostki uczestnictwa w FCPE należałoby zatem uznać za pochodne instrumenty finansowe, o których mowa w art. 5a pkt 13 Ustawy PIT.

7. Należy jednocześnie wskazać, że jednostki uczestnictwa FCPE nie stanowią tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania", ponieważ przez tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 Ustawy o obrocie, należy rozumieć "wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego papiery wartościowe lub niebędące papierami wartościowymi instrumenty finansowe reprezentujące prawa majątkowe przysługujące uczestnikom instytucji wspólnego inwestowania, w tym w szczególności jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych". Na tle tej definicji należy zauważyć, że:

a.

jednostki uczestnictwa FCPE nie stanowią papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 pkt 1 Ustawy o obrocie, ponieważ nie posiadają cechy zbywalności określonej w tym przepisie. W konsekwencji, nie można uznać, że Fundusz FCPE emituje papiery wartościowe;

b.

funduszami inwestycyjnymi, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 Ustawy o obrocie są fundusze inwestycyjne, o których mowa w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 157, z późn. zm.). Ustawa ta stanowi implementację Dyrektywy 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS);

c. Fundusz FCPE nie jest funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) na gruncie prawa francuskiego, ani tym bardziej polskiego;

d. Fundusz FCPE nie jest również funduszem zagranicznym w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zgodnie z którym przez "fundusz zagraniczny" rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Ponadto, należy stwierdzić, że jednostki uczestnictwa w Funduszu FCPE nie stanowią "instrumentów rynku pieniężnego", gdyż takimi instrumentami - na podstawie art. 3 pkt 28 ustawy o obrocie są papiery wartościowe - lub niebędące papierami wartościowymi instrumenty finansowe wyemitowane lub wystawione na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego, które mogą być przedmiotem obrotu na rynku pieniężnym.

8. Tym samym należy zakonkludować, że jednostki uczestnictwa w Funduszu FCPE:

a.

nie są papierami wartościowymi,

b.

nie stanowią tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania,

c.

nie są instrumentami rynku pieniężnego.W konsekwencji, jednostki te należy zaliczyć do kategorii "pochodne instrumenty finansowe" w rozumieniu art. 5a pkt 13 Ustawy PIT w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

d. W konsekwencji, biorąc pod uwagę powyższą argumentację, przychody otrzymane przez Wnioskodawczynię z umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE należy zakwalifikować jako przychody z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, wskazanych w art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT. Jednocześnie, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38a Ustawy PIT, wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia. Natomiast zgodnie z art. 22 ust. 1d pkt 1 i 2 Ustawy PIT, w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, w związku z którymi, zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, został określony przychód, a także w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy, praw lub innych świadczeń będących przedmiotem wykonania świadczenia niepieniężnego, o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji dokonanej zgodnie z odrębnymi przepisami, jest odpowiednio: 1) wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2 i 2a albo; 2) wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2b powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń. Tym samym, wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawczynię z tytułu umorzenia powyższych jednostek (pochodzące ze zbycia przez Wnioskodawczynię akcji w Spółce przechowywanych w Funduszu FCPE), należy uznać za przychody z kapitałów pieniężnych, opodatkowane na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 Ustawy PIT. Dochodem natomiast będzie w tej sytuacji kwota uzyskana z umorzenia jednostek FCPE pomniejszona o wartość (i) Wkładu osobistego oraz (ii) Wkładu Uzupełniającego (w przypadku opodatkowania Wkładu Uzupełniającego w momencie subskrypcji).

e. Reasumując: w przypadku odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE w celu ich umorzenia przez Fundusz FCPE, wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawczynię należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT.

W konsekwencji, dochód ze zbycia jednostek uczestnictwa w celu ich umorzenia, w wysokości kwoty uzyskanej z umorzenia jednostek pomniejszony o wartość (i) Wkładu osobistego oraz (ii) Wkładu Uzupełniającego (w przypadku opodatkowania Wkładu Uzupełniającego w momencie subskrypcji), będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 Ustawy PIT.

Ad. 3.

W przypadku negatywnego stanowiska tutejszego Organu podatkowego w zakresie pytań pierwszego lub drugiego, zdaniem Wnioskodawczyni, w związku z (i) uzyskaniem przychodu z tytułu nabycia akcji Spółki przyznanych Wnioskodawczyni w ramach Wkładu Uzupełniającego lub (ii) otrzymaniem wynagrodzenia z tytułu umorzenia jednostek FCPE, po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie w trakcie roku obowiązek uiszczenia zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 40 Ustawy PIT.

UZASADNIENIE

1. Zgodnie z art. 40 Ustawy PIT, podatnicy o których mowa w art. 31, 33, 34 i 35, jeżeli osiągają inne dochody, od których płatnicy nie mają obowiązku poboru zaliczek na podatek, są obowiązani wpłacać zaliczki na podatek od tych dochodów według zasad określonych w art. 44 ust. 3a Ustawy PIT.

2. Zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

3. Przepisami podatkowymi wymienionymi w art. 40 Ustawy PIT, na podstawie których płatnicy są obowiązani do obliczenia i pobrania zaliczki są art. 31, 33, 34 i 35 Ustawy PIT. W konsekwencji, płatnikami dokonującymi wypłat podatnikom, o których mowa w art. 40 Ustawy PIT mogą być:

a.

zakłady pracy - od wypłacanych przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, czy z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach pracy (art. 31 Ustawy PIT);

b.

rolnicze spółdzielnie produkcyjne - do wypłat z tytułu dniówek obrachunkowych, udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni, a także uzyskiwanych od spółdzielni przez te osoby zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (art. 33 Ustawy PIT);

c.

organy rentowe - od wypłacanych przez te organy emerytur i rent, świadczeń przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych oraz rent socjalnych (art. 34 Ustawy PIT);

d.

osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent (art. 35 ust. 1 pkt 1 Ustawy PIT);

e.

jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne - od wypłacanych przez nie stypendiów (art. 35 ust. 1 pkt 2 Ustawy PIT);

f.

organy zatrudnienia - od świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy (art. 35 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT);

g.

wojewódzkie urzędy pracy - od świadczeń wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (art. 35 ust. 1 pkt 3a Ustawy PIT);

h.

areszty śledcze oraz zakłady karne - od należności za pracę przypadającej tymczasowo aresztowanym oraz skazanym (art. 35 ust. 1 pkt 4 Ustawy PIT);

i.

spółdzielnie - od oprocentowania wkładów pieniężnych członków spółdzielni, zaliczonego w ciężar kosztów spółdzielni (art. 35 ust. 1 pkt 5 Ustawy PIT);

j.

oddziały Wojskowej Agencji Mieszkaniowej - od wypłacanych żołnierzom świadczeń pieniężnych wynikających z przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (art. 35 ust. 1 pkt 6 Ustawy PIT);

k.

centrum integracji społecznej - od wypłacanych świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 225 i Nr 205, poz. 1211) (art. 35 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT);

I.

podmiot przyjmujący na praktykę absolwencką - od świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (art. 35 ust. 1 pkt 8 Ustawy PIT).

4. Z zestawienia ww. przepisów wynika więc, że podatnicy, o których mowa w art. 40 Ustawy PIT (w szczególności pracownicy, członkowie spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, emeryci i renciści, w tym otrzymujący emerytury i renty z zagranicy, stypendyści) obowiązani są do samodzielnej wpłaty zaliczek na podatek dochodowy wyłącznie w przypadku uzyskania dochodu za pośrednictwem płatników, o których mowa w art. 31, 33, 34 i 35 w zw. z art. 40 Ustawy PIT, tj. w szczególności w przypadku otrzymania przychodu, w odniesieniu do którego nie pobrano zaliczek na podatek od pracodawców, spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, organów rentowych, banków dokonujących wypłat emerytur i rent z zagranicy, jednostek organizacyjnych uczelni, placówek naukowych.

5. Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie w interpretacjach podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 6 czerwca 2014 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał, że: "(...) Uregulowanie zawarte w ww. przepisie dotyczy sytuacji, gdy podatnicy wymienieni w art. 31, 33, 34 i 35 ustawy (m.in. pracownicy, członkowie spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, emeryci i renciści, w tym otrzymujący emerytury i renty z zagranicy, stypendyści) otrzymują od płatników wymienionych w tych przepisach (m.in od pracodawców, spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, organów rentowych, banków dokonujących wypłat emerytur i rent z zagranicy, jednostek organizacyjnych uczelni, placówek naukowych) przychody, od których płatnik nie ma obowiązku poboru zaliczki na podatek (...)".

6. Tymczasem przychód z tytułu otrzymania akcji Spółki przyznanych Wnioskodawczyni w ramach Wkładu Uzupełniającego lub z tytułu odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE w celu ich umorzenia, zostanie wypłacony Wnioskodawczyni przez podmiot niebędący płatnikiem, o którym mowa w art. 40 Ustawy PIT. Spółka przyznająca akcje Spółki w ramach Wkładu Uzupełniającego, czy Fundusz FCPE wypłacając Wnioskodawczyni dochód ze zbycia jednostek uczestnictwa nie będą bowiem działały w charakterze płatnika, o którym mowa w art. 40 Ustawy PIT. Innymi słowy, ww. przychód (dochód) nie zostanie Wnioskodawczyni wypłacony przez płatnika, o którym mowa w art. 40 Ustawy PIT, w szczególności nie zostanie on wypłacony przez pracodawcę, organ rentowy. czy placówkę naukową. W konsekwencji, z tytułu otrzymania ww. przychodu z tytułu akcji Spółki w ramach Wkładu Uzupełniającego, czy dochodu z umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE, Wnioskodawczyni nie będzie obowiązana do samodzielnej wpłaty zaliczek na podstawie art. 40 Ustawy PIT.

Tut. Organ informuje, że niniejsze rozstrzygnięcie dotyczy skutków podatkowych związanych z umorzeniem jednostek uczestnictwa, natomiast w zakresie dotyczącym skutków podatkowych objęcia dodatkowych akcji w związku z uczestnictwem w programie motywacyjnym w dniu 9 czerwca 2016 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/4511-1-318/16-2/TR.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

* nieprawidłowe - w odniesieniu do uznania, że po stronie Wnioskodawczyni powstanie przychód w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* prawidłowe - w odniesieniu do sposobu opodatkowania uzyskanego przychodu.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z:

a.

odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych,

b.

realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Z kolei w myśl art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Jak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 2 przywołanej ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94, z późn. zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

a.

tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,

b.

instrumenty rynku pieniężnego,

c.

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,

d.

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,

e.

opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,

f.

niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

g.

instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

h.

kontrakty na różnicę,

i.

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Według art. 3 pkt 28a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ilekroć w ustawie jest mowa o instrumentach pochodnych - rozumie się przez to opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Z kolei zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674 z późn. zm.), instrument pochodny to instrument finansowy, którego:

a.

wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości i

b.

nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych, i

c.

rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Do instrumentów pochodnych zalicza się w szczególności transakcje terminowe, takie jak kontrakty forward lub futures, opcje oraz kontrakty swap.

Cechą pochodnych instrumentów finansowych jest fakt, że ich wartość uzależniona jest od wartości instrumentów bazowych, do których mogą należeć różnego rodzaju wskaźniki w tym wskaźniki finansowe. Instrument pochodny będzie więc realizowany przez rozliczenie pieniężne, którego wartość całkowicie zależy od wartości wskaźników finansowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest pracownikiem polskiej spółki wchodzącej w skład grupy kapitałowej. W ramach pracowniczego programu motywacyjnego, Wnioskodawczyni na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy jest uprawniona do objęcia akcji spółki francuskiej. Część akcji zostanie objęta przez Wnioskodawczynię w zamian za środki własne. Wnioskodawczyni może również otrzymać akcje dodatkowe, których koszt nabycia sfinansuje pracodawca Wnioskodawczyni.

Akcje będą przechowywane (powierniczo) w imieniu i na rzecz Wnioskodawczyni przez specjalny francuski fundusz inwestycyjny, który wyda Wnioskodawczyni jednostki uczestnictwa. Zgodnie z prawem francuskim, uczestnicy programu, w tym Wnioskodawczyni, posiadający jednostki funduszu, są właścicielami akcji. Fundusz nie posiada osobowości prawnej i nie jest stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną zawieranych przez fundusz umów jest Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie wyzbywa się własności akcji w zamian za jednostki uczestnictwa funduszu, a jednostki te są dowodem potwierdzającym prawo własności przysługujące Wnioskodawczyni w odniesieniu do akcji przechowywanych przez fundusz. W przypadku rezygnacji przez Wnioskodawczynię z programu, fundusz umorzy jednostki uczestnictwa odkupione od Wnioskodawczyni i wypłaci jej kwotę uzyskaną ze sprzedaży akcji bazowych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ponieważ jednostki uczestnictwa stanowią niezbywalne papiery wartościowe, to wynagrodzenie jakie otrzyma z tytułu odpłatnego zbycia w celu umorzenia jednostek uczestnictwa należy zakwalifikować zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy do przychodu z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych.

Jednakże z powyższą kwalifikacją nie można się zgodzić.

Jak wskazano w przedstawionym we wniosku zdarzeniu fundusz nie jest ani funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r.; nie jest również traktowany jako osoba prawna, ani spółka osobowa. Fundusz pełni wyłącznie funkcję powierniczą, działając w imieniu i na rzecz Wnioskodawczyni. To Wnioskodawczyni jest właścicielem akcji i stroną jakichkolwiek czynności prawnych, a wynagrodzenie jakie otrzyma a w przypadku rezygnacji z programu będzie kwotą uzyskaną ze sprzedaży akcji.

Tym samym nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że posiada ona pochodne instrumenty finansowe w postaci jednostek uczestnictwa. Wnioskodawczyni nie wyzbędzie się własności akcji w zamian za jednostki uczestnictwa. Jednostki uczestnictwa są jedynie dowodem potwierdzającym prawo własności Wnioskodawczyni do aktywów zarządzanych przez fundusz, tj. akcji. Z informacji wskazanych przez Wnioskodawczynię wynika, że cały czas posiada akcje spółki francuskiej i uzyska przychód ze sprzedaży akcji.

Na podstawie powyższych okoliczności należy stwierdzić, że wynagrodzenie jakie uzyska Wnioskodawczyni w przypadku rezygnacji z programu będzie stanowiło przychód z tytułu zbycia akcji, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy, dochodem z tytułu z odpłatnego zbycia m.in. akcji jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c - osiągnięta w roku podatkowym.

Wnioskodawczyni część akcji spółki francuskiej obejmie za środki finansowe, a część akcji otrzyma nieodpłatnie.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Z powyższego wynika, że dopiero z chwilą sprzedaży akcji wydatki na ich objęcie lub nabycie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Należy jednak zauważyć, że przychód jaki powstanie po stronie Wnioskodawczyni z tytułu nabycia nieodpłatnie dodatkowych akcji nie podlega opodatkowaniu w dacie objęcia akcji. Jak bowiem wykazano w interpretacji indywidualnej nr ILPB2/4511-1-318/16-2/TR wydanej dla Wnioskodawczyni w zakresie skutków podatkowych objęcia dodatkowych akcji w związku z uczestnictwem w programie motywacyjnym - na mocy art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - następuje odroczenie opodatkowania tego przychodu do momentu odpłatnego zbycia akcji. W związku z tym, Wnioskodawczyni nie będzie mogła zaliczyć tego przychodu do kosztów uzyskania przychodu ze zbycia akcji.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie, kosztem uzyskania przychodu ze zbycia akcji objętych w ramach programu motywacyjnego będą, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, środki własne, za które Wnioskodawczyni objęła akcje, tzw. "wkład osobisty".

W myśl art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

W związku z faktem, że na rzecz Wnioskodawczyni zostaną wypłacone środki pieniężne z tytułu zbycia akcji spółki francuskiej, na Wnioskodawczyni będzie ciążył obowiązek rozliczenia się z uzyskanego przychodu z uwzględnieniem uregulowań zawartych w umowie podpisanej 20 czerwca 1975 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 1, poz. 5).

Na podstawie art. 13 ust. 1 ww. umowy polsko-francuskiej, zyski pochodzące ze sprzedaży majątku nieruchomego określonego w artykule 6 ustęp 2 albo ze sprzedaży udziałów lub podobnych praw w spółce, której aktywa składają się głównie z majątku nieruchomego, podlegają opodatkowaniu w tym Umawiającym się Państwie, w którym majątek ten jest położony.

Stosownie do art. 13 ust. 2 ww. umowy polsko-francuskiej, zyski ze sprzedaży ruchomego majątku stanowiącego majątek zakładu, który posiada przedsiębiorstwo jednego z Umawiających się Państw w drugim Umawiającym się Państwie, albo podstawowych ruchomości stałego urządzenia, które osoba trudniąca się wykonywaniem wolnego zawodu zamieszkała w jednym Umawiającym się Państwie posiada w drugim Umawiającym się Państwie łącznie z zyskami, które zostaną uzyskane przy sprzedaży takiego zakładu (odrębnie albo razem z całym przedsiębiorstwem) lub takiego stałego urządzenia, podlegają opodatkowaniu w tym drugim Państwie.

Jednakże zyski ze sprzedaży ruchomego majątku wymienionego w artykule 22 ustęp 3 podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ten majątek ruchomy według wspomnianego artykułu może być opodatkowany.

Zgodnie z art. 13 ust. 3 ww. umowy polsko-francuskiej, zyski ze sprzedaży majątku nie wymienionego w ustępach 1 lub 2 podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym sprzedający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Odnosząc się do opodatkowania zysku uzyskanego ze sprzedaży akcji spółki mającej siedzibę we Francji Organ podatkowy stwierdza, że dochód ze sprzedaży akcji zaliczany jest do zysków kapitałowych w rozumieniu art. 13 polsko-francuskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Powyższe oznacza, że dochód Wnioskodawcy z tego tytułu, w myśl postanowień art. 13 ust. 3 cytowanej umowy, podlega opodatkowaniu w całości w państwie, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania.

Tym samym zbycie akcji spółki mającej siedzibę we Francji będzie podlegało opodatkowaniu jedynie w Polsce - zgodnie z ww. art. 30b ust. 1 ww. ustawy - 19% stawką podatku dochodowego.

W myśl art. 30b ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 w związku z art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W tym samym terminie podatnik jest obowiązany do wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do uiszczenia w ciągu roku podatkowego zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu uzyskania dochodu z odpłatnego zbycia akcji spółki francuskiej.

Reasumując: wynagrodzenie jakie otrzyma Wnioskodawczyni w przypadku rezygnacji z programu będzie stanowić przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie - jak sądzi Wnioskodawczyni - w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Wnioskodawczyni nie uzyska bowiem przychodu z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, lecz z odpłatnego zbycia akcji spółki francuskiej. Nie sposób bowiem uznać, że jednostki uczestnictwa w funduszu FCPE stanowią pochodny instrument finansowy. Jednostki te - jak wskazała sama Wnioskodawczyni w opisie zdarzenia przyszłego - są jedynie dowodem potwierdzającym prawo własności przysługujące Wnioskodawczyni w odniesieniu do akcji. Skutki podatkowe umorzenia ww. jednostek powinny być oceniane przez pryzmat treści ekonomicznej tego zdarzenia. Skoro w efekcie umorzenia jednostek Wnioskodawczyni otrzymuje środki pochodzące ze sprzedaży akcji stanowiących jej własność, to samą czynność umorzenia jednostek należy potraktować jako czynność techniczną, która nie może mieć wpływu na źródło pochodzenia środków wypłacanych Wnioskodawczyni jakim jest odpłatne zbycie akcji Wnioskodawczyni, które są jedynie przechowywane powierniczo przez fundusz. Uzyskany przychód Wnioskodawczyni będzie mogła pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu, czyli o wartość Wkładu osobistego. Po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie również obowiązek uiszczenia w trakcie roku podatkowego zaliczki na poczet podatku dochodowego.

Tym samym, za nieprawidłowe uznać należało stanowisko Wnioskodawczyni w części dotyczącej kwalifikacji omawianego przychodu do przychodów z odpłatnego zbycia pochodnego instrumentu finansowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Za prawidłowy uznać należało natomiast wskazany przez Wnioskodawczynię sposób opodatkowania ww. przychodu z tym jednak zastrzeżeniem, że przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów zastosowania nie znajdzie wskazany przez Wnioskodawczynię art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy, lecz przywołany przez Organ art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo, należy wskazać, że przywołane w treści wniosku orzeczenia sądów nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zdaniem tut. Organu podatkowego, tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu. Ponadto, w odniesieniu do przywołanych przez Wnioskodawczynię rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl