ILPB2/4511-1-28/15-4/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z 9 stycznia 2015 r. (data wpływu: 12 stycznia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 16 kwietnia 2015 r. (data wpływu: 17 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów, pismem z dnia 8 kwietnia 2015 r. nr ILPB2/415-1-28/15-2/WM, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Zainteresowanego nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 8 kwietnia 2015 r. (skutecznie doręczono: 10 kwietnia 2015 r.), zaś w dniu 17 kwietnia 2015 r. Zainteresowany uzupełnił ww. wniosek (data nadania pisma w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego: 16 kwietnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na mocy postanowienia sądu rejonowego z 27 marca 2008 r. Wnioskodawca, Jego brat i ojciec nabyli po matce spadek - każdy z ww. w 1/3 części.

W małżeństwie ojca Wnioskodawcy i jego zmarłej żony obowiązywał ustrój wspólności ustawowej. Małżonkom przysługiwały równe udziały w majątku wspólnym.

W skład spadku oraz majątku wspólnego wchodziło prawo własności nieruchomości, tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność. Prawo własności ww. nieruchomości nabyte zostało przez ojca Wnioskodacy oraz spadkodawczynię na prawach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży z 23 stycznia 2002 r.

W wyniku umowy o dział spadku i podział majątku wspólnego oraz ustanowienie służebności osobistej z 28 marca 2014 r. ojciec Wnioskodawcy przekazał Zainteresowanemu i Jego bratu nieruchomość lokalową wraz z prawami z nią związanymi w udziałach po 1/2 części - każdemu z nich.

Na rzecz ojca Wnioskodawca wspólnie z bratem ustanowili nieodpłatną służebność osobistą na ww. opisaną nieruchomość lokalową. Ojciec z uwagi na fakt, że zawarł ponownie związek małżeński i zamieszkuje wspólnie z nową małżonką w innym miejscu stwierdził, że nie jest zainteresowany ww. lokalem i kosztami związanymi z jego utrzymaniem. W związku z powyższym, wspólnie z bratem i za zgodą ojca, dokonano sprzedaży ww. lokalu za kwotę 126 000 zł, gdyż lokal ten był zbędny i wyżej wymienieni nie chcieli ponosić dodatkowych kosztów.

Zainteresowany nadmienia, że przed podjęciem decyzji o sprzedaży ww. lokalu uzyskał informację ustną w urzędzie skarbowym, że nie spadkobiercy nie będą musieli opłacać podatku od sprzedaży tej nieruchomości. Podczas podpisywania umowy sprzedaży oraz oświadczenia o ustanowienie hipoteki notariusz poinformował Wnioskodawcę, że prawdopodobnie sprzedający będą zobowiązani do zapłaty 19% podatku od uzyskanej kwoty.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowany wskazał, że wartość nabytego w dniu 28 marca 2014 r. - w wyniku umowy o dział spadku i podziału majątku wspólnego - udziału w przedmiotowej nieruchomości zwiększyła się z 1/6 części do 3/6.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy za datę nabycia całej nieruchomości należy uważać datę śmierci spadkodawcy, tj. 8 sierpnia 2006 r., czy też występują dwie daty nabycia, tzn. dla jednej części data śmierci spadkodawcy i dla pozostałej data zniesienia współwłasności, tj. 28 marca 2014 r.

2. Czy przychód ze sprzedaży nieruchomości nabytej po części w drodze spadkobrania i po części w wyniku zniesienia współwłasności nie będzie stanowił źródła przychodu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm., dalej również u.p.d.o.f.).

3. Czy w takiej sytuacji Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty 19% podatku od uzyskanej kwoty ze sprzedaży mieszkania i czy dotyczy to całości uzyskanej kwoty, czy jakiejś części.

Zdaniem Wnioskodawcy, właścicielem nieruchomości stał się w drodze spadkobrania w 2006 r. i dlatego przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, która została dokonana w 2014 r., podlega w całości zwolnieniu z podatku dochodowego.

Powyższe Zainteresowany uzasadnia nieokreślonością składników majątkowych wchodzących w skład masy spadkowej. Spadek, tj. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jednego lub kilku spadkobierców, a potwierdzeniem tego jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia praw do spadku (art. 922 § 1 k.c. i art. 669 k.p.c.). Pomiędzy spadkobiercami powstaje współwłasność w częściach ułamkowych. Każdy ze współwłaścicieli jest właścicielem całej rzeczy, ale żaden nie jest właścicielem całości. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 k.c.). Żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy.

Rzecz, jako całość, jak i każda część tej rzeczy, należy do wszystkich współwłaścicieli. Zniesienie współwłasności następuje przez dział spadku, który musi być poprzedzony stwierdzeniem nabycia praw do spadku. Uprawnionym do nabycia własności rzeczy w drodze działu spadku jest wyłącznie spadkobierca danego spadkodawcy. Prawo to nabywa się w drodze dziedziczenia po spadkodawcy, a nie od innego spadkobiercy. W wyniku dziedziczenia dochodzi do powstania wspólności majątku spadkowego. Wspólność ta nie jest tożsama ze wspólnością w częściach ułamkowych w rozumieniu przyjętym w art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, gdyż jej przedmiotem jest spadek, a nie rzecz. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich i następuje "konkretyzacja" składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Nabycie nieruchomości przez Wnioskodawcę w drodze działu spadku, nastąpiło w dniu otwarcia spadku (art. 925 k.c.). Nabycie w drodze spadku podlegało wcześniej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (obowiązek podatkowy w tym podatku powstaje w chwilą przyjęcia spadku, a zatem bez względu na jego ewentualny późniejszy dział). Na poparcie powyższego, stanowisko Zainteresowany przywołał szereg orzeczeń sądów administracyjnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w powyższym przepisie decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Z analizy sprawy wynika, że Zainteresowany w 2006 r. nabył 1/3 udziału w spadku po zmarłej matce. Obok Wnioskodawcy spadkobiercami byli ojciec i brat Wnioskodawcy. Następnie w wyniku zawartej w 2014 r. umowy o dział spadku i podział majątku wspólnego udział Zainteresowanego w masie spadkowej zwiększył się z 1/6 do 3/6. W 2014 r. przysługujący Wnioskodawcy udział w nieruchomości został odpłatnie zbyty.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji spadku oraz współwłasności, dlatego też przy zdefiniowaniu tych pojęć należy sięgnąć do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: z dnia 17 grudnia 2013 r.; Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), a w szczególności do art. 922 tego Kodeksu, zgodnie z którym spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl zaś art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Zauważyć należy, że w wyniku dokonania działu spadku, możliwy jest podział rzeczy lub prawa stanowiącego majątek spadkowy poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współspadkobierców.

Jeżeli w drodze działu spadku spadkobierca nabywa udział ponad wielkość, którą uprzednio nabył w spadku, to nabycie w drodze działu spadku - w części przekraczającej udział w spadku - należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co na gruncie analizowanej sprawy miało miejsce.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że na gruncie analizowanej sprawy mamy do czynienia z dwoma etapami (datami) nabycia przez Zainteresowanego udziałów w przedmiotowej nieruchomości:

Mając na uwadze treść art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy podatkowej, wskazać należy, że sprzedaż udziału nieruchomości - w części nabytej w drodze spadkobrania po matce - nie stanowi źródła przychodu, z uwagi na upływ pięcioletniego okresu wskazanego w tym przepisie. W konsekwencji, Zainteresowany nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości - w części nabytej po matce.

Z kolei, w odniesieniu do sprzedaży udziału nieruchomości - w części nabytej ponad udział w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności mających miejsce w 2014 r. - zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Wskazać bowiem należy, że ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

I tak, w myśl art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl art. 19 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Z kolei, stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

Reasumując, stwierdzić należy, że odpłatne zbycie udziału w przedmiotowej nieruchomości - w części nabytej w drodze zawartej w 2014 r. umowy o dział spadku i zniesienie współwłasności - stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, z tytułu sprzedaży udziału w przedmiotowej nieruchomości - w części nabytej w 2014 r. - Zainteresowany zobowiązany będzie do zapłaty 19% podatku, stosownie do cytowanego wyżej art. 30e ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Wskazać należy, że z uwagi na to, iż wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Wnioskodawcę - jednego ze współwłaścicieli zbytej nieruchomości, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego ze współwłaścicieli, tj. brata Wnioskodawcy.

Brat Zainteresowanego, chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.