ILPB2/4511-1-1263/15-4/DJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2015 r. (data wpływu 10 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 stycznia 2016 r. (data wpływu 13 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 10 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 5 stycznia 2016 r. nr ILPB2/4511-1-1263/15-2/DJ, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 5 stycznia 2016 r., skutecznie doręczono w dniu 8 stycznia 2016 r., natomiast w dniu 13 stycznia 2016 r. (data nadania 11 stycznia 2016 r.), do tut. Organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Starosta X pismem z dnia 22 kwietnia 2014 r. zawiadomił strony postępowania, w tym Wnioskodawcę, że na wniosek Burmistrza Y zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, przy której znajduje się dom Wnioskodawcy.

W związku z decyzją Starosty X z dnia 6 czerwca 2014 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zostało w dniu 18 lipca 2014 r. wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne, którego celem było ustalenie odszkodowania za nieruchomości, które z mocy prawa, stały się własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego.

W efekcie tych działań w dniu 10 marca 2015 r. Starosta X wydał decyzję o ustaleniu odszkodowania w kwocie łącznej 14 536 zł, za przejęte na rzecz Miasta Y prawo własności nieruchomości jako grunt wydzielony pod realizację inwestycji drogowej, polegającej na rozbudowie drogi gruntowej. Ulica została wybudowana, a odszkodowanie w kwocie 14 536 zł wypłacone w kwietniu 2015 r. na rachunek bankowy Zainteresowanego. W wyniku tych działań nieruchomość, której Wnioskodawca jest właścicielem została zmniejszona o pow. 41 m² zajęte pod drogę.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca doprecyzowuje, że odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość wypłacone zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Fakt ten udokumentowany jest zarówno w decyzji Starosty X z dnia 6 czerwca 2014 r. (punkt IV.8.) jak też w decyzji z dnia 10 marca 2015 r. o ustaleniu odszkodowania (strony 2 i 3).

Nieruchomość, która jest przedmiotem sprawy, Zainteresowany nabył zgodnie z aktem notarialnym w dniu 25 marca 1994 r. za cenę 11,50 PLN/m² (czyli za 115 000 zł/m² w starych złotych), a zatem w okresie znacznie przekraczającym 2 lata przed rozpoczęciem wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego. Zgodnie z "Operatem szacunkowym" określającym podstawy odszkodowania i wypłaconym odszkodowaniem cena za 1 m² gruntu w roku 2015 wynosiła 200 PLN.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy od otrzymanej kwoty 14 536 zł. Wnioskodawca jest zobowiązany zapłacić podatek dochodowy, a zatem doliczyć tę kwotę do dochodu za rok 2015, który będzie rozliczał dokumentem PIT w roku 2016.

Zdaniem Wnioskodawcy - zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 - poz. 3, poz. 29) otrzymane odszkodowania są wolne od podatku dochodowego.

Zatem stanowisko Zainteresowanego jest następujące: otrzymanej kwoty odszkodowania w wysokości 14 536 zł nie należy doliczać do dochodu za rok 2015.

Biorąc powyższe fakty pod uwagę Zainteresowany stoi na stanowisku, że wypłacone odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Zgodnie z postanowieniami z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy zwolnione z opodatkowania są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Zatem zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

W przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo nie zostanie spełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2031), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 z późn. zm.), zwanych dalej "drogami", a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

W myśl art. 11b ust. 1 ww. ustawy, właściwy zarządca drogi składa wniosek, o którym mowa w art. 11a ust. 1, po uzyskaniu opinii właściwych miejscowo zarządu województwa, zarządu powiatu oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, że do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy - w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tekst jedn.: rozdziale 3 - Nabywanie nieruchomości pod drogi) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wymieniona jest w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1774 z późn. zm.), jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami. Jednocześnie w tym samym przepisie zaznaczono, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

Należy wskazać, że w ustawie o gospodarce nieruchomościami w Dziale III - Wykonywanie, ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości (rozdział 5), a także w dziale IV, uregulowano kwestie związane z ustaleniem wysokości i wypłatą odszkodowania.

Z treści wniosku wynika, że Starosta X wydał decyzję z dnia 6 czerwca 2014 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, polegającej na budowie drogi krajowej. Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość wypłacone zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Fakt ten udokumentowany jest zarówno w decyzji Starosty X z dnia 6 czerwca 2014 r. (punkt IV.8.) jak też w decyzji z dnia 10 marca 2015 r. o ustaleniu odszkodowania (strony 2 i 3).

Ponadto wywłaszczenie w przypadku Wnioskodawcy również zostało wszczęte i przeprowadzone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, bowiem ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych do tych przepisów należy, na co wskazuje powołany wcześniej art. 2 pkt 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowany doprecyzował, że do nabycia własności nieruchomości doszło w 1994 r., a więc nastąpiło ono w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Tym samym należy uznać, że pierwszy warunek wyłączający możliwość skorzystania ze zwolnienia nie został spełniony.

Został natomiast spełniony drugi z warunków wyłączający skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia, dotyczący ceny nabycia, ponieważ Wnioskodawca nabył nieruchomość, będącą przedmiotem sprawy za cenę 11,50 PLN/m², a zgodnie z "Operatem szacunkowym" określającym podstawy odszkodowania i wypłaconym odszkodowaniem cena za 1 m² gruntu w roku 2015 wynosiła 200 PLN. Skoro cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia, będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

Podkreślić w tym miejscu należy, że w przypadku gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków - jak to ma miejsce w rozpatrywanej sprawie - albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że odszkodowanie wypłacone Wnioskodawcy za wywłaszczoną nieruchomość, którą nabył w 1994 r., korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.