ILPB2/4511-1-1186/15-4/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 19 listopada 2015 r. (data wpływu: 26 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z 8 lutego 2016 r. (data wpływu: 11 lutego 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 26 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14f § 1 i § 2 oraz art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający w imieniu Ministra Finansów, pismem z 1 lutego 2016 r. nr ILPP5/4512-1-284/15-2/WB, ILPB2/4511-1-1186/15-2/WM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Ponadto, pouczono Zainteresowanego, że nieuzupełnienie wniosku w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie zostało wysłane 1 lutego 2016 r. i skutecznie doręczone 3 lutego 2016 r., zaś 11 lutego 2016 r. do siedziby tut. Organu wpłynęło pismo z 8 lutego 2016 r., stanowiące uzupełnienie wniosku (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego: 9 lutego 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dnia 13 października 2015 r. Zainteresowany otrzymał decyzję wystawioną 9 października 2015 r., orzekającą ustalenie na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania w wysokości 121 112,00 zł, za prawo użytkowania wieczystego części nieruchomości - wywłaszczonej pod drogę publiczną - zapisanej w księdze wieczystej, jako własność Skarbu Państwa oraz za nakłady stanowiące własność Wnioskodawcy, które z tym dniem stały się własnością Miasta.

Przedmiotowy grunt należy do majątku prywatnego Wnioskodawcy - osoby fizycznej.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie podania, Zainteresowany wskazał, że odszkodowanie, o którym mowa we wniosku, zostało wypłacone na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.), art. 12 ust. 4a, 4f i 5 oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 687 z późn. zm.), art. 4 pkt 9b1, art. 129 ust. 5 pkt 3, art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a, 2 i 5 oraz art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 782 z późn. zm.).

Zainteresowany doprecyzował podanie wskazując ponadto, że nabył przedmiotową część nieruchomości w drodze kupna na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego.

Nabycie przedmiotowej nieruchomości nie nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Nabycie nieruchomości nastąpiło w 1999 r., natomiast jej wywłaszczenie w 2015 r.

Cena nabycia przedmiotowej nieruchomości wynosiła 110,50 zł za 1 m², natomiast wartość otrzymanego odszkodowania wyniosła za sam grunt 206,39 zł za 1 m², a za grunt z nakładami 313,76 zł za 1 m². W pierwszym przypadku cena nabycia nie była niższa o 50% od wysokości odszkodowania, a drugim cena nabycia była niższa o co najmniej 50% od wysokości odszkodowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy czynność otrzymania przez Wnioskodawcę przedmiotowego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy - w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych - czynność otrzymania odszkodowania jest wolna z opodatkowania podatkiem dochodowym. Zainteresowany stoi na stanowisku, że otrzymane przez Niego - zgodnie z decyzją - odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym z uwagi na fakt, że jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Z analizy wniosku wynika, że Zainteresowany otrzymał odszkodowanie za prawo wieczystego użytkowania gruntu wywłaszczonego w związku z realizacją inwestycji celu publicznego - budową drogi publicznej. Przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie decyzji wydanej w 2015 r. Wobec powyższego, w realiach badanej sprawy zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym w 2015 r.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie natomiast z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

#8210; jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z kolei, po myśli art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z analizy wniosku wynika, że Zainteresowany w 1999 r. nabył prawo do przedmiotowego gruntu na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego. Następnie, w 2015 r. przedmiotowy grunt został wywłaszczony w związku z realizacją celu publicznego - budową drogi publicznej. Nabycie przedmiotowego gruntu nie nastąpiło w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Cena nabycia przedmiotowej nieruchomości wynosiła 110,50 zł za 1 m2, natomiast wartość otrzymanego odszkodowania wyniosła za sam grunt 206,39 zł za 1 m2, a za grunt z nakładami - 313,76 zł za 1 m2. W pierwszym przypadku cena nabycia nie była niższa o 50% od wysokości odszkodowania, a drugim - była niższa o co najmniej 50% od wysokości odszkodowania.

Zauważyć należy, że w realiach badanej sprawy Wnioskodawca otrzymał świadczenie na podstawie odszkodowania, a nie w wyniku odpłatnego zbycia nieruchomości. Tym samym po stronie Zainteresowanego należy rozpoznać - stypizowany w cytowanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychód z innych źródeł.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Aby zatem skorzystać z ww. zwolnienia nie wystarczy wyłącznie fakt, że nieruchomość zostanie wywłaszczona/bądź zbyta na cele publiczne. Z analizy tego przepisu wynika bowiem, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

W sytuacji, gdy spełniony zostanie tylko jeden z ww. warunków albo nie zostanie spełniony żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Dodatkowo należy podkreślić, że z treści cytowanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy wynika, że wypłata odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości musi nastąpić stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Jak wskazano powyżej, Zainteresowany nabył prawo do przedmiotowej działki gruntu w 1999 r., zaś wywłaszczenie nastąpiło w 2015. Nadmienić przy tym należy, że nabycie przedmiotowego gruntu nie nastąpiło w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Wskazać zatem należy, że w realiach badanej sprawy nie została zrealizowana przesłanka negatywna zwolnienia od podatku, odnosząca się do dwuletniego okresu między nabyciem prawa do nieruchomości a wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego.

Ponadto, przedmiotowe odszkodowania zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami oraz w zgodzie z ustawą z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Odnotować należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687, z późn. zm.), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260), zwanych dalej "drogami", a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy, wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl przepisu art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

#8210; z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy, w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wymieniona jest w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 518), jako ustawa nienaruszająca innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Zgodnie z art. 121 ust. 1 ww. ustawy, przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna.

Na podstawie art. 128 ust. 1 powołanej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że opisane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane (wypłacone) stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu wywłaszczenia nieruchomości w związku z realizacją inwestycji drogowej - wypłacone na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - stanowi źródło przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jednakże ww. przychód nie stanowi tytułu do opodatkowania z uwagi na ziszczenie się warunku uprawniającego do skorzystania z dobrodziejstwa zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy.

Reasumując, stwierdzić należy, że stanowisko Zainteresowanego w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo, informuje się, że niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na zadane w wniosku pytanie w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od towarów i usług wniosek został załatwiony odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.