ILPB2/436-86/12-4/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2012 r. (data wpływu 24 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 czerwca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash-poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 24 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash-poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest podmiotem gospodarczym, będącym polskim podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podatku od towarów i usług, rozliczającym się w podatku dochodowym od osób prawnych na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych.

Obecnie Spółka prowadzi działalność w wielu obszarach, z których najważniejsze to skup i sprzedaż złomu metali, recykling odpadów, w tym recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji i produkcja paliwa alternatywnego, sprzedaż stali i aluminium, produkcja zbrojeń budowlanych, a także zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Nadmienić należy, iż Wnioskodawca jest spółką, której 85% akcji posiada X będący w grupie Y (dalej: Y). W konsekwencji, Spółka działa więc w ramach grupy kapitałowej liczącej kilkadziesiąt podmiotów gospodarczych.

Obecnie Spółka rozważa przystąpienie do funkcjonującego w ramach grupy kapitałowej rozwiązania polegającego na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową, tj. umowy cash-poolingu oferowanego przez bank. Dzięki takiemu rozwiązaniu, wynik odsetkowy grupy kapitałowej jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków.

W przypadku podjęcia decyzji o przystąpieniu do systemu cash-pooling, Spółka podpisze z bankiem (będącym polskim rezydentem podatkowym) umowę prowadzenia rachunku w systemie cash-pool / zarządzania płynnością finansową, której celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników. Pozostałymi uczestnikami cash-poolingu będą spółki kapitałowe należące do grupy kapitałowej, będące polskimi podatnikami oraz polskimi rezydentami (dla celów podatkowych i celów prawa dewizowego), a także podmiotami powiązanymi (ze Spółką) w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Co istotne, bank nie będzie podmiotem powiązanym (w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) ze Spółką ani też z żadnym innym uczestnikiem systemu. Rolę agenta systemu pełnić będzie Y. Rozliczenia w systemie będą odbywały się poprzez rachunek prowadzony przez bank na rzecz Y, będący rachunkiem pomocniczym w stosunku do rachunku głównego Y. Jednocześnie, każdy z uczestników Systemu (w tym Spółka) będzie miał przypisany jeden rachunek główny prowadzony przez bank.

Struktura cash-poolingu będzie opierać się na bilansowaniu (tekst jedn.: zerowaniu) sald na prowadzonych przez bank rachunkach głównych uczestników z wykorzystaniem rachunku pomocniczego Y (będącego de facto rachunkiem agenta systemu). Bilansowanie będzie polegało na przeprowadzeniu następujących czynności przez bank:

Zgodnie z założeniami Systemu, na początku każdego kolejnego dnia roboczego odbędą się automatyczne transfery zwrotne środków pieniężnych (tekst jedn.: bank przeprowadzi operacje odwrotne do operacji opisanych powyżej).

Podstawą dokonywanych automatycznych transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkami głównymi uczestników Systemu (w ramach bilansowania) będzie mechanizm prawny zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)). Wraz z wstąpieniem w prawa banku, poszczególni uczestnicy (w tym Spółka) będą nabywać również prawo do odsetek naliczanych od wartości nominalnej nabytych wierzytelności.

Odsetki te ustalone będą na poziomie rynkowym, korzystniejszym jednak niż poziom odsetek, jaki dany uczestnik uzyskałby na podstawie samodzielnie zawartej dwustronnej umowy z bankiem, co wynika z istoty cash-poolingu. Odsetki będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez / do poszczególnych uczestników będzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (np. miesięcznym).

W ramach Umowy, żaden podmiot w Systemie, w tym również Spółka, nie będzie otrzymywać wynagrodzenia z tytułu uczestnictwa w Systemie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy zawarcie umowy cash-poolingu (tzw. subrogacji) lub czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach umowy pomiędzy poszczególnymi uczestnikami systemu podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno zawarcie umowy cash-poolingu, jak również czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach systemu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tego typu czynności nie zostały bowiem wymienione w ustawie o p.c.c. jako przedmiot opodatkowania tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., podatkowi temu podlegają m.in. umowy pożyczek, pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Jednocześnie, należy wskazać, iż ustawa o p.c.c. w powołanym wyżej artykule zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu (co potwierdza praktyka podatkowa - m.in. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 30 lipca 2009 r., sygn. ITPB2/436-83/09/BK).

Wprawdzie jak wskazuje doktryna, cash-pooling wykazuje podobieństwo do umowy pożyczki, jednak nie zawiera jej wszystkich istotnych elementów. Zgodnie z art. 720 ustawy - Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa cash-poolingu jest natomiast umową nienazwaną, umożliwiającą kompensatę niedoborów środków przedsiębiorstw należących do danej grupy, nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystne zagospodarowanie nadwyżki posiadanych środków. W cash-poolingu uczestniczą więc co najmniej trzy podmioty - podmiot posiadający wolne środki finansowe, podmiot posiadający niedobór tych środków oraz bank. Z tytułu uczestnictwa w cash-poolingu dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, gdyż brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash-poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, a zatem czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż cash-pooling (umowa o zarządzenie płynnością finansową) nie jest tożsamy z pożyczką (umową pożyczki). Z uwagi na zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, cash-pooling (umowa o zarządzanie płynnością finansową) nie stanowi przedmiotu opodatkowania tym podatkiem.

W przypadku Wnioskodawcy, umowa nie będzie stanowić umowy pożyczki, lecz umowę o zarządzenie płynnością finansową uczestników biorących udział w systemie cash-pooling. W efekcie - nie będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak wskazano, w ramach bilansowania systemu będą dokonywane automatycznie transfery (przelewy) środków pieniężnych pomiędzy rachunkami uczestników systemu. Podstawą ich dokonywania będzie subrogacja zdefiniowana w Kodeksie cywilnym. Subrogacja nie została wymieniona w art. 1 ustawy o p.c.c. jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji więc, przelewy środków pieniężnych w ramach systemu (w oparciu o mechanizm subrogacji) nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności wykonywanych w ramach usługi cash-poolingu będzie również podlegać wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy o p.c.c. Z uwagi na fakt, iż bank będzie podatnikiem VAT w związku ze świadczeniem usługi cash-poolingu na rzecz pozostałych uczestników Systemu, czynności te nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego tutejszy Organ informuje, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Jednocześnie nadmienia się, iż w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.