ILPB2/436-71/12-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 13 marca 2012 r. (data wpływu 16 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 16 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W listopada 2011 r. Gmina... wystawiła na sprzedaż lokale do adaptacji na cele mieszkalne. Kolega Wnioskodawcy był zainteresowany lokalem nr..., którego cena wywoławcza wynosiła 34 000,00 zł Z przyczyn osobistych wspomniany kolega nie mógł być obecny podczas przetargu wyznaczonego na dzień 29 listopada 2011 r. W dniu 7 listopada 2011 r. Wnioskodawca wraz z ww. kolegą zawarli umowę zlecenia na podstawie której to umowy kolega przekazał Zainteresowanemu i jego żonie środki pieniężne w kwocie 35 000,00 zł, za które mieli oni zakupić ww. lokal. Następnie, na podstawie zawartej umowy, własność przedmiotowego lokalu miała być przeniesiona na tegoż kolegę. W dniu 29 listopada 2011 r. Wnioskodawca wraz z małżonką zakupili ww. lokal za kwotę 34 500,00 zł, a w dniu 1 lutego 2012 r. w kancelarii notarialnej nabywcy przedmiotowej nieruchomości dokonali, w oparciu o wspomnianą umowę zlecenia, przeniesienia jej własności na kolegę Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Jednocześnie informuje się, że w odniesieniu do pytania nr 2, w dniu 15 czerwca 2012 r. wydano postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nr ILPB2/436-71/12-3/MK.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. g ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) oraz art. 1 tej ustawy nie jest on zobowiązany do zapłaty tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Ponadto, szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W tym miejscu wskazać należy, iż opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlegają również czynności cywilnoprawne w sprawach wymienionych w art. 2 tej ustawy. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Zatem umowa powiernicza należy do kategorii umów nienazwanych. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia #61485; tak też było w analizowanej sprawie. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Jak wynika z art. 734 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie (art. 734 § 2 zd. 1). Ponadto, w myśl art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Art. 740 Kodeksu cywilnego, stanowi z kolei, że przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Zatem, jak z powyższego wynika, istotą umowy zlecenia jest odpłatne lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiducjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w listopadzie 2011 r. Wnioskodawca wraz z żoną jako powiernicy zawarli umowę zlecenia na podstawie której kolega Zainteresowanego #61485; powierzający, zlecił im zakup mieszkania od gminy. W wykonaniu postanowień tej umowy powiernicy w dniu 29 listopada 2011 r. zakupili wskazany przez powierzającego lokal. Natomiast, w dniu 1 lutego 2012 r. przenieśli własność tego lokalu na rzecz powierzającego.

W tym miejscu należy również wskazać, iż zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), ustawa określa zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz obowiązujący stan prawny, należy stwierdzić, że zawarta przez Wnioskodawcę umowa powiernicza nie została wymieniona w katalogu czynności cywilnoprawnych zawartym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlegała ona opodatkowaniu tym podatkiem. Jej zawarcie było więc dla Wnioskodawcy neutralne podatkowe. Ponadto, mając na uwadze fakt, że nabyta powierniczo przez Zainteresowanego od gminy nieruchomość - jako dokonana w trybie przepisów o gospodarce nieruchomościami nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g tej ustawy.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie, informuje się, że z uwagi na fakt, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez jednego ze z powierników - Wnioskodawcę, zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego z nich, tj. małżonki Zainteresowanego. Żona Wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Ponadto, mając na uwadze fakt, że specyfika postępowania interpretacyjnego polega na tym, że wydając interpretację indywidualną organ upoważniony "porusza się" niejako tylko i wyłącznie w obrębie stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę, tut. Organ informuje, że dołączone do wniosku dokumenty nie podlegały analizie, gdyż nie jest on obowiązany ani uprawniony do oceny tych dokumentów, czy też do uzupełniania, czy odtwarzania, na ich podstawie stanu faktycznego konkretnej sprawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.