ILPB2/436-59/08-2/AJ - Podstawa opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2008 r. (data wpływu 24 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności - jest prawidłowe, pod warunkiem, że podstawa opodatkowania w wysokości 3,40 zł. z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności jest wartością rynkową, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W dniu 24 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 12 maja 2008 r. Wnioskodawca dokonał nabycia od podmiotu trzeciego:

Nominalną kwotę wierzytelności wraz z odsetkami strony w umowie określiły na 495.682,93 EURO (na dzień 12 maja 2008 r.).

Zainteresowany - podatnik podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności i udziałów - złożył deklarację na ten podatek. W deklaracji tej określił podstawę opodatkowania na 7,00 PLN (po zaokrągleniu), w tym podstawę opodatkowania dotyczącą wierzytelności na 3,40 PLN (po zaokrągleniu) - równą wartości transakcyjnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy określona przez Zainteresowanego na 3,40 PLN podstawa opodatkowania z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności jest wartością rynkową tych wierzytelności w rozumieniu art. 6 ust 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.)?

Zdaniem Wnioskodawcy, podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności określona na 3,40 PLN odpowiada wartości rynkowej tych wierzytelności określonej zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c tej ustawy, przy umowie sprzedaży podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa prawa majątkowego. Artykuł 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej - stanowiącą podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych - należy ustalać na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczenia długów i ciężarów.

W związku z powyższym uznać należy, że co do zasady wartość rynkowa sprzedaży praw majątkowych (również wierzytelności) jest kształtowana przez cenę przeciętną.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje:

Przy ustalaniu wartości rynkowej nie następuje odliczanie długów i ciężarów, ponieważ wartość rynkową odnosi się do prawa będącego przedmiotem czynności cywilnoprawnej, a nie do prawa obciążonego. Oznacza to przyjęcie wartości rynkowej samego prawa z pominięciem jego obciążeń. W świetle postanowień ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przejęte przez nabywcę prawa długi i obciążenia ani nie zwiększają umówionej przez strony ceny prawa ani nie mogą być użyte do zmniejszenia ich wartości rynkowej.

Ustalając w przedmiotowej sprawie wartość rynkową wierzytelności będących przedmiotem sprzedaży Wnioskodawca dokonał analizy wszystkich czynników, które mogłyby mieć wpływ na określenie tej wartości. Czynnikami, które ten wpływ niewątpliwie miały i w efekcie, których wartość wierzytelności została ustalona na 3,40 PLN były:

Ad.1) Czynnik ten ma niewątpliwy wpływ na określanie podstawy opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje:

Kondycja finansowa Spółki z o.o. z/s w W. przed sprzedażą udziałów i wierzytelności wskazywała na konieczność zgłoszenia przez Zarząd ww. spółki wniosku o ogłoszenie upadłości - firma utraciła płynność finansową, nie była w stanie realizować płatności za zaciągnięte zobowiązania. Suma kapitałów była ujemna (- 420.292,77 PLN). Spółka działała ze stratą: wynik r. obrachunkowego 2006/2007 to strata w wysokości -1.704.859,72 PLN, wynik r. obrachunkowego 2007/2008 to strata w wysokości - 1.641.899,20 PLN. Wartość zobowiązań (4.719.800,65 PLN) wielokrotnie przekraczała wartość należności (300.132,22 PLN). Spółka była w posiadaniu środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zapasów magazynowych - jednakże ich sprzedaż (nawet w wartości księgowej, co praktycznie nie jest możliwe) - nie wystarczyłaby na pokrycie zobowiązań.

Na trudną sytuację dłużnika wskazują również okoliczności powstania wierzytelności. Sprzedawcą wierzytelności był udziałowiec dłużnika. Wierzytelność powstała m.in. w wyniku pożyczek udzielonych przez tego udziałowca Spółce z/s w W..

Pożyczkodawca (udziałowiec) przewidział możliwość przedłużenia spłaty każdej pożyczki o kolejny okres (3 lub 12 miesięcy), co wskazuje na przewidywanie problemów finansowych dłużnika.

Innym argumentem potwierdzającym złą kondycję finansową dłużnika był fakt, że na wierzytelnościach tych ich sprzedawca zawiązał rezerwy (oświadczenie sprzedawcy w tym zakresie w załączeniu). Przyczyną ich zawiązania było bardzo wysokie prawdopodobieństwo ich nieściągalności związane z trudną sytuacją Spółki z o.o. z/s w W.. Sytuacja ta bez wątpienia była znana Sprzedawcy wierzytelności z uwagi na posiadane udziały w ww. spółce.

Ad 2) Wartość zbywcza wierzytelności bezsprzecznie będzie miała wpływ na jej wartość rynkową ustalaną dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wartością zbywczą wierzytelności nie jest jej wartość księgowa (bilansowa). Wartość zbywcza wierzytelności determinowana jest poprzez możliwość jej sprzedaży na "wolnym rynku".

Na wartość zbywczą przedmiotowych wierzytelności miały wpływ przede wszystkim następujące elementy:

Biorąc pod uwagę wykazaną powyżej sytuację finansową dłużnika wierzytelności, uznać należy, że zbycie wierzytelności innemu niż udziałowiec podmiotowi było praktycznie niemożliwe. Wierzytelności te zatem można było sprzedać w wyniku transakcji wiązanej (sprzedając również udziały dłużnika). Powodem uniemożliwiającym zbycie wierzytelności innemu podmiotowi była ich nieściągalność. Z tego względu siła zbywcza tych wierzytelności była znikoma.

W związku z powyższym, podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określona przez Wnioskodawcę na 3,40 PLN została ustalona zgodnie z dyspozycją ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wartość rynkowa określona przez Wnioskodawcę odpowiada przeciętnej cenie stosowanej w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia dokonania tej czynności bez odliczenia długów i ciężarów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, pod warunkiem, że podstawa opodatkowania w wysokości 3,40 zł. z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności jest wartością rynkową, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie rodzaje umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjmie postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to może spowodować obowiązek zapłaty tego podatku.

Przy ustaleniu podstawy opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych cesji wierzytelności, która jest prawem majątkowym, dokonanej w drodze umowy sprzedaży należy zastosować art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c ww. ustawy, zgodnie z którym podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Pojęcie wartości rynkowej precyzuje art. 6 ust. 2 ww. ustawy, zgodnie z którym wartość tę określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Procedurę określenia wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnej w sytuacji, gdy podatnik jej nie określił lub wartość określona przez podatnika nie odpowiada w ocenie organu jego wartości rynkowej przewidują przepisy art. 6 ust. 3 i 4 ww. ustawy.

Artykuł 7 ust. 1 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą:

Należy jednocześnie zaznaczyć, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku. Mając powyższe na uwadze, tut. organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę tego, czy określona przez Wnioskodawcę podstawa opodatkowania w wysokości 3,40 zł z tytułu transakcji sprzedaży wierzytelności jest wartością rynkową, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę: wyr. WSA w Lublinie oraz wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, tut. organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), rozpoznawanie spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczących wydawania w indywidualnych sprawach pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualne), o których mowa w art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), przekazuje się wojewódzkim sądom administracyjnym, na których obszarze właściwości strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę. Powyższe rozporządzenie, zgodnie z brzmieniem § 3, wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 11 października 2008 r.

W związku z powyższym tut. organ informuje, że jeżeli skarga na niniejszą interpretację będzie składana po dniu 10 października 2008 r., właściwym do jej rozpoznania będzie Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.