ILPB2/436-30/09-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2009 r. (data wpływu 2 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności - jest:

* prawidłowe - w części dotyczącej obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia nieruchomości w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej obowiązku złożenia zeznania SD-3.

W dniu 2 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 29 sierpnia 2000 r. Sąd Rejonowy stwierdził nabycie spadku po zmarłej 21 czerwca 2000 r. BX - spadek nabyli w 1/3 mąż, w 1/3 córka i w 1/3 syn. W księdze wieczystej dla nieruchomości nr XX (obszar - 6ha 49a 48 m ²) oraz w księdze wieczystej dla nieruchomości nr XX (obszar - 95a 74 m ²) w dziale II jako właściciele wpisani zostali wyżej wymienieni po 1/3. Tak więc w wyniku postanowienia o nabyciu spadku Wnioskodawczyni nabyła udział 1/3 w nieruchomości 6ha 49a 98 m ² i 1/3 w nieruchomości 95a 74 m ^2, czyli około 2,5 ha. W dniu 10 czerwca 2003 r. mąż spadkodawczyni zapisał swój udział 1/3 synowi oraz jego małżonce. W wyniku tego zapisu Wnioskodawczyni nadal posiada 1/3 udziału w obydwu nieruchomościach, natomiast 1/3 udziału posiada syn spadkodawczyni i 1/3 syn spadkodawczyni i jego małżonka. W 2008 r. wniesiono sprawę do Sądu Rejonowego o zniesienie współwłasności i działu spadku. W wyniku zawartej ugody sądowej 26 listopada 2008 r., Zainteresowana otrzymała działkę ewidencyjną nr XX o powierzchni 9574 m ^2, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, natomiast pozostałe nieruchomości opisane w księdze o łącznej powierzchni 6,4998 ha otrzymał syn spadkodawczyni i jego żona bez wzajemnych z tego tytułu spłat i dopłat. Sąd zobowiązał Wnioskodawczynię do zwrotu kosztów zasiewu zboża na działce - kwota 700 zł oraz zwrot kosztów sądowych - kwota 166 zł W wyniku zawartej umowy Zainteresowana otrzymała 9574 m ² mimo, iż jej udział wynosił 1/3 w całości spadku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawczyni,

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe - w części dotyczącej obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia nieruchomości w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej obowiązku złożenia zeznania SD-3.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega między innymi nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zniesienie współwłasności polega na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej. Nowe rzeczy powstałe w wyniku podziału fizycznego stanowią wyłączną własność poszczególnych współwłaścicieli. W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

* podział fizyczny rzeczy wspólnej (podział polegający na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej części rzeczy, np. działek, w przypadku gdy przedmiotem tej czynności cywilnoprawnej jest nieruchomość),

* przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

* sprzedaż rzeczy wspólnej zwana podziałem cywilnym (nie mamy do czynienia z odpłatnym zniesieniem współwłasności, gdyż uzyskana wówczas cena dzielona jest odpowiednio w stosunku do udziałów we współwłasności).

Na podstawie art. 211 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że występuje sytuacja, w której podział byłby sprzeczny z przepisami społeczno - gospodarczymi, przeznaczeniem rzeczy lub skutkowałby istotną zmianą tej rzeczy, zmniejszeniem jej wartości, albo zniszczeniem.

Obowiązek podatkowy od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Natomiast podstawę opodatkowania w myśl art. 7 ust. 6 ww. ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Przy obliczeniu podatku od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku.

W przypadku zniesienia współwłasności pomiędzy osobami nie zaliczonymi do I grupy podatkowej, (osoby z I grupy zwolnione są na mocy art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy), pierwszą czynnością jest ustalenie wartości rynkowej przedmiotu zniesienia współwłasności, następnie jego czystej wartości i dopiero mając na względzie art. 7 ust. 6 cytowanej ustawy, możliwe jest ustalenie czy współwłaściciele, w drodze zniesienia współwłasności, nie nabyli nieruchomości o wartości przewyższającej dotychczasowe udziały we współwłasności. Jeżeli wynik dokonanych ostatecznie obliczeń wskazał, iż żaden ze współwłaścicieli nie nabył nieruchomości ponad wartość przysługującego mu udziału we współwłasności, prawidłowe jest stanowisko, że nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Natomiast z art. 17a ust. 1 ww. ustawy wynika, iż podatnicy podatku są obowiązani złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru - zeznanie SD-3.

Wzór tego zeznania określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie zeznań podatkowych składanych przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2006 Nr 139, poz. 988).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomość o powierzchni 9574 m ^2, natomiast wcześniej przysługiwał jej udział we współwłasności w wielkości 2,5 ha.

Zatem w sytuacji, gdy wartość nieruchomości nabytej przez Wnioskodawczynię w wyniku zniesienia współwłasności jest niższa od wartości udziału przysługującego jej przed zniesieniem współwłasności nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn, bowiem takie nabycie nie rodzi skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni ma jednak obowiązek złożyć zeznanie podatkowe SD-3 o nabyciu rzeczy i praw majątkowych.

Należy dodać, iż dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.