ILPB2/436-290/12-4/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24 października 2012 r. (data wpływu 2 listopada 2012 r.), uzupełnionym w dniu 4 lutego 2013 r. (data nadania 1 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 2 listopada 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 28 stycznia 2013 r., znak ILPB2/436-290/12 -2/AJ, na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 28 stycznia 2013 r., skutecznie doręczono w dniu 30 stycznia 2013 r., zaś w dniu 4 lutego 2013 r. (data nadania 1 lutego 2013 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

X Sp. z o.o. (zwana dalej: "Spółką" lub "Wnioskodawcą") należy do międzynarodowej grupy kapitałowej D. (zwaną dalej: "Grupą") będącej jednym z wiodących w Europie i na świecie producentów i dystrybutorów jelit naturalnych i sztucznych oraz mieszanek przyprawowych. Spółka rozważa przystąpienie do systemu zarządzania płynnością finansową działającego w Grupie (zwanego dalej: "cash-pooling") na podstawie Grupowej Umowy Cash-Pool (zwanej dalej: "Umową"). W systemie mają brać udział następujące podmioty:

* DS. z siedzibą w Danii jako podmiot zarządzający płynnością finansową w Grupie (zwany dalej: "Holding"). Holding jest jedynym wspólnikiem Spółki posiadającym 100% udziału w jej kapitale zakładowym. Holding ma siedzibę poza granicami Polski i nie posiada w Polsce zakładu ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

* poza Holdingiem i Spółką, w systemie biorą udział również inne podmioty z Grupy (zwane dalej: "Uczestnicy") #61485; tj. spółki mające swoje siedziby w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Uczestnicy są podmiotami powiązanymi ze Spółką w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.).

Grupowa Umowa Cash Pool zakłada, że następować będą zautomatyzowane transfery funduszy z kont źródłowych, będących w posiadaniu kilku różnych spółek na jedno konto docelowe, będące w posiadaniu jednej spółki - Holdingu, tj. przewiduje system skoncentrowania przepływów pieniężnych (cash pool) w ramach Grupy. Umowa stanowi system zarządzania gotówką oraz naliczania odsetek dla grupy spółek. Zasadniczym celem wprowadzenia systemu cash pool jest zwiększenie efektywności przepływów pieniężnych poprzez optymalizację wykorzystania środków pieniężnych na rachunkach bankowych spółek należących do Grupy, a także ograniczenie kosztów finansowania zewnętrznego. W ramach Cash pool następuje koncentracja środków pieniężnych wszystkich spółek Grupy kapitałowej na jednym rachunku rozliczeniowym co umożliwia i ułatwia wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi spółek Grupy oraz zarządzania zadłużeniem tych spółek, a także pozwala na regulowanie należności pomiędzy Holdingiem i Uczestnikami. Ze względu na powyższe Wnioskodawca zamierza podpisać z Holdingiem oraz Bank mającym siedzibę w Danii (zwanym dalej: "Bank") umowę o przystąpieniu do systemu zarządzaniu płynnością finansową #61485; "Grupową Umowę Cash-Pool". W celu realizacji założeń wynikających z Umowy Bank otworzy specjalny rachunek rozliczeniowy ("Rachunek Główny") dla Holdingu jako posiadacza rachunku będącego podmiotem Grupy. Jednocześnie Bank otworzy szereg rachunków dodatkowych ("Rachunki Uczestników"), związanych funkcjonalnie z powyższym Rachunkiem Głównym. Posiadaczami Rachunków Uczestników będą wszystkie te spółki z Grupy, z którymi Bank zawrze umowę o zarządzanie płynnością finansową. Wskazane rachunki prowadzone będą w euro (waluta prowadzenia rachunku). Przy czym, Rachunki Uczestników mogą być otwarte w różnych krajach, w tym w innych krajach niż kraj, w którym jest otwarty Rachunek Główny.

W oparciu o wyżej opisaną umowę przewidywany jest następujący schemat przebiegu transakcji transferowych służących zarządzaniu płynnością finansową spółek należących do Grupy:

* Zerowanie sald oznacza, że wszelkie wpłaty dokonywane na Rachunek Uczestnika będą jednocześnie zapisywane w ciężar Rachunku Uczestnika i na dobro Rachunku Głównego przez Bank (wpłaty dokonywane na własny Rachunek Uczestnika przez Spółkę będą zwiększały saldo środków pieniężnych na Rachunku Głównym);

* Podobnie wypłaty z Rachunku Uczestnika zostaną jednocześnie zapisane na dobro tego rachunku i w ciężar Rachunku Głównego;

* Saldo na Rachunku Głównym będzie w każdej chwili wykazywało bilans pomiędzy Bankiem a Spółką natomiast Rachunek Uczestnika będzie zawsze wykazywał saldo zerowe;

* Zapisy na Rachunku Głównym zgodnie z Umową są wyłącznie wynikiem zapisów na Rachunkach Uczestników;

* Wysokość wypłat dokonywanych przez Spółkę z Rachunku Uczestnika ograniczona jest wysokością limitu ustalonego pomiędzy Spółką a posiadaczem Rachunku Głównego (limit wewnętrzny), a także wysokością limitu ustalonego pomiędzy Bankiem a posiadaczem Rachunku Głównego ustalonym dla wszystkich spółek wchodzących w skład Grupy (limit zewnętrzny). Rachunki Uczestników nie mogą mieć oddzielnych limitów kredytowych przyznanych przez Bank. Po otrzymaniu pisemnego wniosku od Holdingu Bank rejestruje limity wewnątrzgrupowe na Rachunkach Uczestników, które są prowadzone w imieniu poszczególnych spółek;

* Wypłaty i wpłaty dokonywane z i na Rachunek Uczestnika, a jednocześnie obciążające i zapisywane w dobro Rachunku Głównego w sposób opisany powyżej, stanowią wierzytelności i zobowiązania pomiędzy Holdingiem a poszczególnym Uczestnikiem;

* Na podstawie ustaleń ze Spółką oraz posiadaczem Rachunku Głównego, Bank będzie wyliczał w pierwszej kolejności saldo odsetek należnych/naliczonych na Rachunku Głównym a następnie saldo odsetek należnych/płatnych przez Holding obliczonych na podstawie środków pieniężnych wpłacanych lub wypłacanych przez niego w trakcie trwania na Rachunek Uczestnika przekazywanych na Rachunek Główny;

* Ponadto, na pisemny wniosek Holdingu Bank oblicza kwoty odsetek wewnątrzgrupowych i księguje je na indywidualnych Rachunkach Uczestników, stosując stopy procentowe, które zostały określone przez Holding;

* Zasady regulujące obliczenia i zapisy są identyczne do tych, które dotyczą kredytów korporacyjnych, czyli kredytów, jakie Bank może udostępnić Spółce;

* Wewnątrzgrupowe należności pomiędzy Holdingiem a Uczestnikami #61485; posiadaczami Rachunków Uczestników bazują na bieżących zapisach na każdym z Rachunków Uczestników. Informacje o wewnątrzgrupowych należnościach, które nie obejmują jednak informacji o zapisach zerowania sald, będą dostępne za pośrednictwem systemu Business Online, do którego podmioty będą miały dostęp;

* Posiadacz Rachunku Głównego jest odpowiedzialny za Rachunek Główny. Odpowiedzialność obejmuje obecne i przyszłe salda debetowe wykazane na Rachunku Głównym, w tym przekroczenia stanu rachunku.

* W systemie zarządzania płynnością finansową oferowanym przez Bank nie będzie możliwości dokonywania przez Spółkę wypłat lub wpłat bezpośrednio na Rachunek Główny;

* Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową bank pobiera wynagrodzenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz. 959 z późn. zm. dalej: "UPCC") opisane w zdarzeniu przyszłym czynności wykonywane na podstawie Grupowej Umowy Cash Pool (tekst jedn.: m.in. konsolidacje - zerowanie sald) będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. opisana w zdarzeniu przyszłym umowa o zarządzania płynnością finansową (Umowa Cash Pool) oraz czynności wykonywane na jej podstawie (w szczególności transfery środków realizowane pomiędzy Rachunkiem Głównym należącym do Spółki a Rachunkiem Uczestnika należącym do innego podmiotu z Grupy - konsolidacja sald) nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa o zarządzanie płynnością finansową jest umową nienazwaną i jako taka nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zdefiniowanym w art. 1 ustawy p.c.c. Głównym celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej. Usługa świadczona na rzecz Spółki i pozostałych spółek z Grupy kapitałowej polega na koncentrowaniu środków z Rachunków Uczestników na Rachunku Głównym i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali oraz różnicy pomiędzy oprocentowaniem kredytów i depozytów na rynku bankowym.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 UPCC podatkowi podlegają wyłącznie wymienione w tym przepisie:

Wyżej cytowany przepis wprowadza zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, przy czym o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu podatkiem p.c.c. decyduje treść czynności (elementy przedmiotowo istotne umożliwiające kwalifikację prawną) a nie tytuł umowy.

Umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Umowa o zarządzanie płynnością finansową jako umowa nienazwana, nie została też wymieniona w wyżej wymienionym zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j UPCC przedmiotem opodatkowania podatkiem p.c.c. są m.in. umowy pożyczki i umowy depozytu nieprawidłowego. W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Opisana w niniejszym wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo iż można uznać że zawiera pewne cechy umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej elementów. Cash pooling polega na administrowaniu środkami pieniężnymi grupy kapitałowej. Z tytułu uczestnictwa w powyższych transakcjach dla wszystkich spółek Grupy kapitałowej powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia lub realizacji umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. W ramach uczestniczenia w Cash Pool nie będzie dochodziło do zobowiązania się któregokolwiek z Uczestników do przeniesienia na własność innego podmiotu uczestniczącego w systemie określonej ilości pieniędzy, a także żadna ze stron Grupowej Umowy Cash Pool nie będzie zobowiązywać się do zwrotu otrzymanych środków, a ponadto wszelkie transfery środków pieniężnych będą wykonywane w związku z uczestnictwem Spółki w Cash Pool będą dokonywane przez podmiot administrujący. Tym samym, w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach Umowy Cash Pool nie dojdzie do skonkretyzowania istotnych elementów (essentialia negotii) umów pożyczki lub/i depozytu nieprawidłowego.

Spółka jako uczestnik systemu zarządzania płynnością, posiadając wolne środki, przekazuje je na swój Rachunek Uczestnika. Następnie środki te są transferowane przez bank na Rachunek Główny i na tej podstawie wyliczane jest w pierwszej kolejności saldo odsetek należnych/naliczonych na Rachunku Głównym a następnie saldo odsetek należnych Spółce. W przypadku natomiast, gdy w Spółce wystąpią chwilowe niedobory środków finansowych, Spółka może skorzystać, do wysokości określonego limitu, ze środków innych uczestników zgromadzonych na Rachunku Głównym lub w przypadku braku nadwyżek na Rachunku Głównym - z limitu ustalonego pomiędzy Bankiem a właścicielem Rachunku Głównego dla wszystkich podmiotów z grupy kapitałowej uczestniczących w umowie cash poolingu. Na podstawie wypłat dokonanych przez Wnioskodawcę z Rachunku Uczestnika (do wysokości ustalonych limitów) wyliczane będzie saldo odsetek płatnych przez Spółkę. W ocenie Wnioskodawcy wpłat i wypłat dokonywanych z Rachunku Uczestnika zwiększających lub zmniejszających saldo na Rachunku Głównym nie można łączyć z obowiązkiem ustalenia jakiejkolwiek relacji prawnej pomiędzy Spółką a podmiotem z Grupy będącym posiadaczem Rachunku Głównego. Transfery z Rachunku Uczestnika na Rachunek Główny i odwrotnie będą się odbywały na podstawie przystąpienia Spółki do Grupowej Umowy Cash Pool jaka zostanie zawarta pomiędzy Wnioskodawca, Holdingiem i Bankiem oraz umów jakie zostały zawarte pomiędzy bankiem, Holdingiem i pozostałymi Uczestnikami (analogiczne umowy o przystąpienie do Cash Pool). Ponieważ przedmiotowa umowa nie zawiera zobowiązania żadnego z podmiotów wchodzących w skład Grupy kapitałowej do przeniesienia na własność innego podmiotu wchodzącego w skład Grupy kapitałowej określonej ilości pieniędzy ani też zobowiązania do zwrotu tej samej ilości pieniędzy żadnej ze stron przedmiotowej umowy nie można określić jako pożyczkobiorcę lub pożyczkodawcę.

Spółka nie będzie też miała żadnej możliwości wskazania i zweryfikowania który konkretnie uczestnik systemu i przez jaki okres korzysta ze środków, które zostaną przez Spółkę przekazane via Rachunek Uczestnika na Rachunek Główny. Podobnie, w przypadku otrzymania przez Spółkę środków kompensujących niedobór środków pieniężnych, który pojawił się na Rachunku Uczestnika Spółka nie posiada informacji, od jakiego podmiotu z Grupy faktycznie pochodzą te środki. Umowa o zarządzanie płynnością finansową w żadnym wypadku nie realizuje również ekonomicznego celu pożyczki. O ile ekonomicznym celem umowy pożyczki jest korzystanie przez ściśle określony czas z cudzego kapitału, w ściśle określonej wysokości, o tyle w umowie o zarządzanie płynnością finansową uczestnicy umowy realizują cel przedstawienia bankowi skonsolidowanego salda grupy rachunków (saldo na Rachunku Głównym), tak aby należne bankowi odsetki zostały naliczone w mniejszej wysokości w przypadku ujemnego salda skonsolidowanego Grupy Kapitałowej (lub aby bank naliczył wyższe odsetki w przypadku dodatniego salda skonsolidowanego Grupy Kapitałowej). Nadrzędnym celem umowy o zarządzenie płynnością finansową jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z Grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych na poszczególnych rachunkach bankowych podmiotów z Grupy. Reasumując, w opinii Spółki brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji typu cash poolingu jako umów pożyczek lub depozytu nieprawidłowego, a ponieważ umowa o zarządzanie płynnością finansową, jako umowa nienazwana, nie została wymieniona w wyżej wymienionym zamkniętym katalogu czynności objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych - tym samym brak jest podstaw do objęcia takich transakcji obowiązkiem podatkowym wynikającym z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Uzupełniająco Spółka wskazała, że podobne stanowisko #61485; tj. stanowisko uznające, że czynności realizowane w ramach umowy cash poolingu nie podlegają opodatkowaniu p.c.c. - jest konsekwentnie prezentowane w aktualnej linii orzecznictwa sądów administracyjnych oraz w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów. Przykładowo można tu wskazać ostatnie interpretacje:

* IPPB2/436-358/12-2/MZ z dnia 27 września 2012 r.,

* IPTPB2/436-82/12-2/k.k. z dnia 7 września 2012 r.,

* IPTPB2/436-75/12-2/k.k. z dnia 22 sierpnia 2012 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do przywołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że wydane one zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.