ILPB2/436-259/12-2/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2012 r. (data wpływu: 19 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu - jest prawidłowe.

W dniu 19 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu oraz dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Dnia 9 października 2010 r. Wnioskodawczyni zawarła w formie aktu notarialnego umowę pożyczki ze swoją matką.

Obecnie matka Wnioskodawczyni zamierza zwolnić Ją z obowiązku zwrotu pożyczonej sumy, jak i odsetek pod tytułem darmym, nieodpłatnie (z uwagi na powyższe, w ocenie Wnioskodawczyni, czynność ta w dacie jej dokonania wypełni znamiona darowizny).

W związku z powyższym, strony umowy pożyczki zamierzają zawrzeć - w formie aktu notarialnego - umowę nieodpłatnego zwolnienia z długu, o której mowa w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Wartość zwolnienia z długu będzie przekraczać kwotę 9.637 zł.

Zwolnienie z długu nie będzie świadczeniem uzyskiwanym na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej, ani na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła "działalność wykonywana osobiście".

Zainteresowana nadmieniła, iż w drugiej połowie 2011 r. Wnioskodawczyni podjęła działalność gospodarczą. Jednakże, zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej matka, nie zawierały umów pożyczki w ramach prowadzenia (czy w związku z prowadzeniem) działalności gospodarczej.

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest zagadnienie dotyczące podatku do spadków i darowizn, natomiast w przedmiocie zagadnienia dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych w dniu 17 grudnia 2012 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie, nr ILPB2/415-882/12-2/TR.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie dotyczące podatku od spadków i darowizn.

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym na gruncie przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn czynność nieodpłatnego zwolnienia z długu będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn - jako darowizna, przy czym jako darowizna matki na rzecz zstępnej będzie zwolniona od tego podatku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, odnośnie podatku od spadków i darowizn, przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego czynność nieodpłatnego zwolnienia z długu:

Jak wskazała Zainteresowana, powyższe stanowisko znajduje pełne poparcie w interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2010 r., sygn. PL/LM/834/38/CHI/2010/146.

W powołanej interpretacji trafnie wskazano, iż instytucja zwolnienia z długu, która została uregulowana w części ogólnej zobowiązań - art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej w skrócie: "k.c."), nie stanowi typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika.

Zgodnie z art. 508 k.c. zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem a dłużnikiem. Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i nn. k.c.

Podatkowi od spadków i darowizn, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 upsd, podlega natomiast nabycie przez osoby fizyczne rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy.

Przytoczony wyżej pogląd Ministra Finansów jest szeroko aprobowany w doktrynie, zarówno prawa cywilnego, jak i podatkowego.

Podsumowując, oceny skutków podatkowych nieodpłatnego zwolnienia z długu należy dokonać w oparciu o przepisy upsd.

Zgodnie z art. 5 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 upsd, podatnikiem psd jest osoba zwolniona z długu (jako nabywca prawa majątkowego).

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym podatnikiem będzie zatem Wnioskodawczyni, jako osoba korzystająca ze zwolnienia z długu. Jednocześnie jednak z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni jest względem darczyńcy (podmiotu dokonującego zwolnienia z długu) zstępną (córką), omawiana czynność będzie z psd zwolniona na podstawie art. 4a ust. 1 upsd.

Zgodnie z tym przepisem, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę jest zwolnione z psd, jeżeli:

Dokonanie zgłoszenia (warunek określony w pkt 1) nie jest jednak konieczne, jeżeli umowa o nieodpłatne zwolnienie z długu będzie zawarta w formie aktu notarialnego (art. 4a ust. 4 pkt 2 upsd).

Do zwolnienia z długu nie będzie miał zastosowania również warunek określony w pkt 2, gdyż przedmiotem darowizny nie są środki pieniężne, lecz prawo majątkowe darczyńcy do żądania zwrotu pożyczonych środków pieniężnych wraz z odsetkami (również w tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni pokrywa się ze stanowiskiem Ministra Finansów wyrażonym w powołanej wyżej interpretacji z dnia 29 czerwca 2010 r.).

Reasumując, Wnioskodawczyni w związku z otrzymaniem od matki nieodpłatnego zwolnienia z długu - przy zawarciu umowy w formie aktu notarialnego - będzie zwolniona z psd na podstawie art. 4a ust. 1 psd, bez konieczności realizacji jakichkolwiek innych obowiązków (warunków).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego odnośnie podatku od spadków i darowizn uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, w odniesieniu do przywołanego przez Zainteresowaną rozstrzygnięcia organu podatkowego, tut. Organ informuje, że wydane zostało ono w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.