ILPB2/436-239/09-2/WS - Możliwość opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych pożyczki udzielonej spółce cywilnej przez jej wspólników.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 2 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania środków uzyskanych od wspólników spółki - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania środków uzyskanych od wspólników spółki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z występującym kryzysem gospodarczym skutkującym między innymi nieterminowym regulowaniem należności przez kontrahentów wobec Wnioskodawcy - spółki cywilnej, wspólnicy spółki zmuszeni są do zasilenia konta firmowego na określony czas z własnych środków. Wyżej wymienione środki przeznaczone zostały w pełnej wysokości na wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy na rzecz pracowników i innych osób wykonujących pracę dla spółki. Zgodnie z kodeksem pracy Wnioskodawca zobligowany jest do terminowości zapłat za pracę i inne (wykonanie świadczeń wynikających ze stosunku pracy). Z kolei brak wypłaty wynagrodzeń stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny w wysokości 30.000,00 złotych.

Zasilenie konta spółki odbywało się etapami:

Przedmiotowe środki pieniężne podlegają zwrotowi. Na dzień dzisiejszy część tych środków została już zwrócona wspólnikom. Zwroty te również następowały w etapach:

Pozostała kwota wynikająca z różnicy zasilenia i zwrotów podlega zwrotowi w późniejszym terminie, ale nie przekraczającym bieżącego roku kalendarzowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czasowe zasilenie konta firmowego własnymi środkami wspólników spółki cywilnej na cel określony powyżej podlega obowiązkowi podatkowemu i w jakiej wysokości.

Zdaniem Wnioskodawcy, zasilenie konta firmowego spółki cywilnej nie poparte umową pożyczki, ani nie mające na celu podwyższenia kapitałów własnych, a mające konkretny cel i przeznaczenie nie podlega opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy w przypadku umowy spółki za zmianę umowy przy spółce osobowej, uważa się wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 9 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie spółki cywilnej ciąży na wspólnikach.

Zauważyć należy, że wśród czynności cywilnoprawnych skutkujących powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych wymieniono pożyczkę udzieloną spółce osobowej przez wspólnika, która na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy traktowana jest jako zmiana umowy spółki.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia "pożyczka", należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Na podstawie art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Wskazać należy, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wspólnicy spółki cywilnej zasilali konto firmowe spółki na określony czas własnymi środkami pieniężnymi, podlegającymi zwrotowi.

Z uwagi na fakt, że wpłacone na konto spółki przez wspólników środki pieniężne mają charakter zwrotny, tak naprawdę w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, miała miejsce umowa pożyczki, uregulowana w ww. przepisie Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji zmiana umowy spółki cywilnej zdefiniowana w art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych są tylko i wyłącznie czynności wymienione w art. 1 tej ustawy. Zaznaczyć jednak należy, że pożyczka udzielona spółce cywilnej przez wspólnika na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest traktowana jako umowa pożyczki podlegająca opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy, lecz jako zmiana umowy spółki osobowej.

W konsekwencji zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opisaną w stanie faktycznym czynność należało zakwalifikować jako zmianę umowy spółki osobowej i stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. d) i art. 7 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy od kwoty pożyczki uiścić podatek według stawki wynoszącej 0,5 %.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.