ILPB2/436-166/13-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, reprezentowanej przez pełnomocnika - doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 20 czerwca 2013 r. (data wpływu 21 czerwca 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 września 2013 r. (data wpływu 1 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 21 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek (uzupełniony w dniu 1 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną - polskim rezydentem podatkowym. W toku planowanych działań Wnioskodawca może nabyć (w ramach umowy sprzedaży) od słowackiej spółki osobowej (dalej: "Spółka słowacka"), której jest wspólnikiem, certyfikaty inwestycyjne w funduszu inwestycyjnym zamkniętym założonym na podstawie ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm., dalej: "Papiery wartościowe"). W transakcję zaangażowany będzie dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską (dalej: "Dom maklerski"). W ramach transakcji Dom maklerski wystąpi w szczególności jako pełnomocnik Wnioskodawcy lub Spółki słowackiej na podstawie pełnomocnictwa i instrukcji umowy sprzedaży Papierów wartościowych, dokonując sprzedaży lub nabycia Papierów wartościowych w imieniu i na rachunek Spółki słowackiej lub Wnioskodawcy. Czynności wykonywane przez Dom Maklerski nie będą obejmować znalezienia podmiotów chętnych do zawarcia transakcji sprzedaży Papierów wartościowych, gdyż podmioty te będą sobie znane. Za swoje usługi Dom Maklerski otrzyma wynagrodzenie.

W piśmie stanowiącym odpowiedź na ww. wezwanie wskazano, że nabywcą certyfikatów inwestycyjnych będzie Wnioskodawca.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nabycie przez Wnioskodawcę Papierów wartościowych, dokonane przy udziale Domu maklerskiego wykonującego wskazane w opisie zdarzenia przyszłego czynności będzie zwolnione z opodatkowania p.c.c.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy p.c.c., podatkowi podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 1 Ustawy p.c.c. obowiązek podatkowy oraz obowiązek zapłaty podatku z tytułu sprzedaży ciąży na kupującym. Zgodnie jednak z art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy p.c.c. zwalnia się od podatku "sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych" w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm., dalej: "Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi"). W konsekwencji, aby stwierdzić, czy rozważana transakcja nabycia Papierów wartościowych będzie mogła korzystać ze zwolnienia z p.c.c. należy ustalić, czy:

a. Papiery wartościowe mogą być zaklasyfikowane jako instrumenty finansowe w rozumieniu Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,

b. Dom maklerski zaangażowany w nabycie akcji może zostać uznany za firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną na gruncie Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz

c. sprzedaż Papierów wartościowych zostanie dokonana za pośrednictwem Domu maklerskiego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, za instrumenty finansowe uważa się między innymi papiery wartościowe. Natomiast na podstawie art. 3 pkt 1 lit. a tejże ustawy ilekroć jest mowa o papierach wartościowych, rozumie się przez to między innymi certyfikaty inwestycyjne. W rezultacie należy stwierdzić, że Papiery wartościowe stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, do których odnosi się art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi przez firmę inwestycyjną rozumie się "dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską". W konsekwencji, nie ulega wątpliwości, że Dom maklerski może zostać uznany za firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną na gruncie Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Przepisy Ustawy p.c.c. nie definiują pojęcia "sprzedaży za pośrednictwem" firmy inwestycyjnej. W konsekwencji, zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami wykładni przepisów prawa podatkowego, w celu rozstrzygnięcia zakresu tego terminu należy odnieść się do jego potocznego rozumienia. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN (pod red. Mieczysława Szymczaka, wyd. PWN 1998), przez "pośrednictwo" należy rozumieć:

* działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron,

* występowanie w roli łącznika,

* załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami.

Ze względu na zakres działań Domu maklerskiego przedstawiony w zdarzeniu przyszłym należy stwierdzić, że Dom maklerski będzie działał jako pośrednik w rozumieniu powyższej definicji. Również organy podatkowe w wydanych dotychczas interpretacjach indywidualnych wielokrotnie wskazywały na zakres przedmiotowy pojęcia pośrednictwa wskazanego w art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy p.c.c. Zgodnie z dominującym stanowiskiem "pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w sytuacji, gdy Dom Maklerski lub Bank prowadzący działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez Dom Maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji (...)". Tezę tą wyraził Minister Finansów między innymi za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 13 maja 2011 r., sygn. ILPB2/436 -39/11-4/MK, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 8 września 2010 r., sygn. IPPB2/436-235/10-2/AF oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 25 czerwca 2010 r., sygn. IBPBII/1/436 -85/10/MZ.

Tym samym, biorąc pod uwagę zakres czynności, jakie wykonywane będą przez Dom maklerski w celu realizacji zamierzonej transakcji, w szczególności wystąpienie jako pełnomocnik Wnioskodawcy lub Spółki słowackiej na podstawie pełnomocnictwa i instrukcji umowy sprzedaży Papierów wartościowych, dokonując nabycia lub sprzedaży Papierów wartościowych w imieniu i na rachunek Wnioskodawcy lub Spółki słowackiej, a także rozliczenie nabycia Papierów wartościowych przez Wnioskodawcę poprzez podjęcie czynności mających na celu przeniesienie aktywów i ujęcie Papierów wartościowych na rachunku Wnioskodawcy w ewidencji lub w depozycie, Dom maklerski powinien być uznany na gruncie przedstawionego przyszłego stanu faktycznego za podmiot występujący w roli łącznika miedzy Wnioskodawcą a podmiotem sprzedającym Papiery wartościowe, działającym w celu zawarcia umowy sprzedaży Papierów wartościowych na wspólnie ustalonych warunkach. Tym samym, w opinii Wnioskodawcy, będzie miało w tym wypadku miejsce pośrednictwo Domu maklerskiego w sprzedaży Papierów wartościowych.

Podsumowując, w świetle przedstawionej powyżej argumentacji, zdaniem Wnioskodawcy, rozważana transakcja sprzedaży (nabycia przez Wnioskodawcę) Papierów wartościowych powinna zostać uznana za sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi za pośrednictwem firmy inwestycyjnej w rozumieniu art. 9 pkt 9 lit. b) Ustawy p.c.c. W rezultacie, zamierzona transakcja podlegać będzie, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnieniu z opodatkowania p.c.c. i na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty p.c.c. z tytułu jej dokonania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy - zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Artykuł 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy, wskazują, że podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, a stawka podatku wynosi 1%.

Jednakże, w myśl art. 9 pkt 9 ww. ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

Z treści analizowanego przepisu (art. 9 pkt 9 lit. b) wynika, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w tym przepisie, sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi musi być dokonywana za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych.

Tym samym pośrednictwo ww. instytucji dotyczyć musi sprzedaży a nie innej czynności dokonywanej w związku ze sprzedażą, np. w celu jej wykonania. Zatem w celu wyjaśnienia przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia, wymaga kwestia jak należy rozumieć wyrażenie "sprzedaż za pośrednictwem".

W związku z powyższym niezbędne jest określenie czym jest sprzedaż, o której mowa w analizowanym przepisie. Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na rzecz kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach jako przedmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu cywilnego), jednakże, zgodnie z art. 555 Kodeksu cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz praw. Ustawa Kodeks cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.), instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

W związku z powyższym za sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi (w tym certyfikatów inwestycyjnych), także w rozumieniu art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stroną do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Z kolei, pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych ma miejsce w analizowanej sytuacji, gdy Dom Maklerski uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Podkreślenia wymaga, że pojęcie "sprzedaż za pośrednictwem" nie może jednak obejmować czynności niezwiązanych z czynnością prawną (zawieraniem umowy sprzedaży), w szczególności czynności faktycznych, dotyczących przedmiotu umowy sprzedaży. W rezultacie pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy sprzedaży przez Dom Maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, tj. m.in.:

* przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych (art. 69 ust. 2 pkt 1);

* wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie (art. 69 ust. 2 pkt 2 w wz. z pkt 1);

* doradztwie inwestycyjnym (art. 69 ust. 2 pkt 5);

* przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych, oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych (art. 69 ust. 4 pkt 1);

* doradztwie i innych usługach w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw (art. 69 ust. 4 pkt 4);

* sporządzaniu analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych (art. 69 ust. 4 pkt 6).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca może nabyć (umowa sprzedaży) od słowackiej spółki osobowej, w której jest wspólnikiem certyfikaty inwestycyjne w funduszu inwestycyjnym zamkniętym założonym na podstawie ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. W transakcję zaangażowany będzie Dom Maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską. W ramach transakcji Dom maklerski wystąpi w szczególności jako pełnomocnik Wnioskodawcy lub Spółki słowackiej na podstawie pełnomocnictwa i instrukcji umowy sprzedaży Papierów wartościowych, dokonując sprzedaży lub nabycia Papierów wartościowych w imieniu i na rachunek Spółki słowackiej lub Wnioskodawcy. Czynności wykonywane przez Dom Maklerski nie będą obejmować znalezienia podmiotów chętnych do zawarcia transakcji sprzedaży Papierów wartościowych, gdyż podmioty te będą sobie znane. Za swoje usługi Dom Maklerski otrzyma wynagrodzenie.

Mając na uwadze powyższe, a w szczególności to, że Dom maklerski, w analizowanej sprawie, reprezentować będzie jedną ze stron umowy (Wnioskodawcę lub Spółkę) należy stwierdzić, że zastosowanie znajdzie przepis art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, co oznacza, że w związku z zawarciem opisanej umowy sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie, w odniesieniu do przywołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że wydane one zostały w indywidualnych sprawach, co oznacza tym samym, że nie mogą stanowić bezpośredniej podstawy prawnej wydania niniejszej interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.