ILPB2/436-149/11-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2011 r. (data wpływu 18 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 18 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego oraz w przedmiocie podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

"A" Sp. z o.o. Sp. K. (dalej: Wnioskodawca) prowadził działalność w zakresie dystrybucji chemikaliów przemysłowych i detergentów oraz maszyn czyszczących. W dniu 24 listopada 2010 r. Wnioskodawca zawarł z "B" sp. z o.o. (dalej: Nabywca) umowę sprzedaży określonych składników majątku. Przedmiotem umowy sprzedaży było nabycie aktywów i pasywów Wnioskodawcy. Na mocy umowy na Nabywcę została przeniesiona własność następujących składników majątku Wnioskodawcy:

Obecnie Nabywca prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i dystrybucji towarów należących dotychczas do Wnioskodawcy. Na mocy umowy nastąpiło przeniesienie umów współpracy handlowej z kontrahentami Wnioskodawcy. Ponadto nastąpił transfer do przedsiębiorstwa Nabywcy pracowników Wnioskodawcy w trybie przewidzianym w art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksu Pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

W umowie Wnioskodawca zobowiązał się do zaprzestania używania nazwy "A" oraz do udzielenia wszelkiej pomocy niezbędnej do przeniesienia na Nabywcę praw do użytkowania domeny internetowej.

W związku z zawartą transakcją następujące składniki majątkowe nie zostały przeniesione na Nabywcę:

Budynki i grunt należące do Wnioskodawcy są obecnie na podstawie umowy dzierżawy użytkowane przez Nabywcę. Z uwagi, iż własność nieruchomości nie została zbyta przez Wnioskodawcę, przedmiotem transakcji nie były również umowy związane z tymi nieruchomościami, m.in. umowa o wywóz nieczystości, czy umowa na świadczenie usług telekomunikacyjnych. Faktury związane z powyższymi umowami są wystawiane na Wnioskodawcę, który następnie dokonuje ich refakturowania na Nabywcę.

Dzierżawienie nieruchomości jest obecnie jedyną działalnością prowadzoną przez Wnioskodawcę. Od transakcji, której przedmiotem była sprzedaż składnika majątkowego jakim były należności, odprowadzony został podatek od czynności cywilnoprawnych (dalej: p.c.c.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy Wnioskodawca postąpił prawidłowo uznając, iż w przedmiotowej sprawie nie znalazł zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm., dalej: u.p.c.c.) i opodatkowując p.c.c. sprzedaż należności na rzecz Nabywcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowym było opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych sprzedaży należności, jako składnika majątkowego Wnioskodawcy.

Artykuł 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.p.c.c. stanowi, iż podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Ustawodawca, wyznaczając katalog czynności opodatkowanych, już na pierwszym miejscu wymienił sprzedaż, jako podstawową umowę funkcjonującą w praktyce obrotu gospodarczego. Brak opodatkowania p.c.c. umowy sprzedaży może zatem nastąpić tylko w ściśle określonych w przepisach przypadkach.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 u.p.c.c. podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż brak opodatkowania p.c.c. czynności sprzedaży należności możliwy będzie jedynie w przypadkach, gdy któraś ze stron transakcji, tj. Wnioskodawca lub Nabywca będzie podatnikiem VAT z tytułu tej transakcji.

Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących, zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę powyższe regulacje, czynnikiem decydującym o możliwości opodatkowania danej czynności podatkiem VAT, jest rozstrzygnięcie, czy czynność ta wykonywana jest w ramach prowadzonej przed podmiot działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego należy wskazać, iż przedmiotem działalności Wnioskodawcy nie jest i nie był obrót należnościami. Przedmiotem działalności podatnika była działalność w zakresie dystrybucji środków i maszyn czyszczących, a więc działalność zupełnie innego rodzaju. Sprzedaż wierzytelności na rzecz Nabywcy miała zatem charakter wyjątkowy.

Pogląd, zgodnie z którym sprzedaż wierzytelności własnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT został wyrażony, m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 26 listopada 2009 r., IPPP2/443-1032/09-4/MS, w której możemy przeczytać: "przelew wierzytelności jest tylko środkiem dla zrealizowania pierwotnie zamierzonego celu zobowiązania, nie stanowi natomiast czynności wykonywanych przez Stowarzyszenie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. (...) Sprzedaż wierzytelności własnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie sprzedawcy."

Podobne stanowisko możemy znaleźć także, m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 marca 2010 r. (sygn. IPPP1/443-147/10-4/AW) oraz z 3 listopada 2010 r. (sygn.IPPP3-443-849/10-2/JF).

Jak wskazuje treść art. 2 pkt 4 u.p.c.c. wyłączenie opodatkowania czynności sprzedaży p.c.c. następuje w sytuacjach, w których jedna ze stron podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Dla możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania p.c.c., wskazanego w powołanym przepisie, istotny jest zatem także status nabywcy.

W ocenie Wnioskodawcy, zbycie wierzytelności własnych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT tylko w przypadkach, gdy ich nabywcą jest podmiot profesjonalnie zajmujący się nabywaniem wierzytelności w celu ich windykacji i odsprzedaży. W takich sytuacjach podmiotem na którym spoczywają obowiązku z tytułu VAT jest nabywca. Zdaniem Wnioskodawcy, aby uznać nabywcę wierzytelności za podatnika VAT konieczne jest, aby przedmiotem jego działalności był obrót wierzytelnościami. Podobny wniosek płynie z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 maja 2008 r. (sygn. II FSK 479/07), w którym sąd orzekł, iż ustalenie, czy usługa nabycia wierzytelności została wykonana w ramach prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy VAT dopiero pozwoli ocenić, czy nabywca wierzytelności działał przy dokonywaniu tej czynności w charakterze podatnika VAT, co jest warunkiem sine qua non zastosowania wyłączenia zawartego w art. 2 pkt 4 u.p.c.c.

W kontekście powyższego Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż Nabywca nie jest podmiotem profesjonalnie zajmujących się obrotem wierzytelnościami. Ich nabycie od Wnioskodawcy miało charakter incydentalny i było związane z nabyciem również innych składników majątku Wnioskodawcy. Nabywca nie planuje również zbycia zakupionych wierzytelności.

Podsumowując, skoro ani Wnioskodawca ani Nabywca nie są podmiotami, które w ramach swojej działalności dokonują obrotu wierzytelnościami (i w przypadku przedmiotowej transakcji nie działali jako podatnicy VAT), brak jest podstaw do zastosowania wyłączenia zawartego w art. 2 pkt 4 u.p.c.c. W konsekwencji, sprzedaż należności podlegała opodatkowaniu p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 24 listopada 2010 r. Spółka sprzedała część swoich aktywów i pasywów, w szczególności część należności oraz zobowiązań (wierzytelności własne).

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zawartej umowy sprzedaży, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Zatem w przypadku nie objęcia powyższej czynności zakresem ustawy o podatku od towarów i usług powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy - zgodnie ze złożonym we wniosku pytaniem dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa sprzedaży była opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem wskazana umowa sprzedaży nie była objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, przedmiotowa umowa podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy z tytułu opisanej w stanie faktycznym sprzedaży należności na Wnioskodawcy jako sprzedawcy nie ciążył obowiązek podatkowy, co oznacza, że nie był on zobowiązany do poniesienia ciężaru płatności należnego z tego tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie odnosząc się do przywołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zostały wydane w indywidualnych sprawach co oznacza, że nie mają one zastosowania w analizowanej sytuacji.

Ponadto informuje się, że w zakresie podatku od towarów i usług wniosek zostanie załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.