ILPB2/436-123/11-4/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 20 czerwca 2011 r. (data wpływu 24 czerwca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 września 2011 r. (data wpływu 3 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 24 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 19 września 2011 r. nr ILPB2/436-123/11-2/WS, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 19 września 2011 r., skutecznie doręczono dnia 22 września 2011 r., zaś w dniu 3 października 2011 r. (data nadania 29 września 2011 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 1 października 2009 r. Wnioskodawca - Spółka "MA" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu - zawarł umowę pożyczki odnawialnej z A. i T. działającymi jako "MB" S.C. Na mocy tej umowy pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy wieloletniej pożyczki w formie linii odnawialnej z możliwością wielokrotnego zadłużania się do kwoty określonej w umowie.

Strony umowy ustaliły, że wypłata pożyczki będzie następować w terminach i wysokościach określonych przez pożyczkobiorcę, w zależności od jego woli i potrzeb, do kwoty limitu ustalonego w umowie. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zapłaty odsetek od wykorzystanej pożyczki, w wysokości ustalonej w umowie, rozliczanych na koniec każdego okresu rozliczeniowego.

Umowę pożyczki odnawialnej pożyczkodawca zawarł także ze spółką "MA" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą we W. Na mocy tej umowy pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy oprocentowanej pożyczki w formie linii odnawialnej, z możliwością wielokrotnego zadłużania się do kwoty limitu określonego w umowie.

Pożyczkodawca Spółka "MB" S.C. prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych.

Pożyczkodawca jest płatnikiem podatku VAT. Pożyczkodawca nie ma ujawnionej w ewidencji działalności gospodarczej działalności polegającej na udzielaniu pożyczek. Wspólnikami spółki "MB" S.C. są A. i T., będący jednocześnie wspólnikami spółki "MA" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (pożyczkobiorcy).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy warunkiem opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności polegającej na udzielaniu pożyczek jest zgłoszenie takiej działalności do właściwego rejestru.

Tutejszy organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w odniesieniu do podatku od czynności cywilnoprawnych, natomiast w zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy pożyczki powoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek ten, zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy, obciąża biorącego pożyczkę.

Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 15 grudnia 2010 r. III SA/Wa 2536/10 dla opodatkowania umowy pożyczki odnawialnej podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie ma znaczenia ilość wypłat dokonanych przez pożyczkobiorcę, dopóki nie przekroczą one limitu wskazanego w umowie. Oznacza to, że umowa pożyczki opisana w powołanym stanie faktycznym podlegałaby opodatkowaniu raz, w chwili zawarcia umowy.

Wnioskodawca wyraża jednak wątpliwość, czy z tytułu udzielenia przedmiotowej pożyczki, Spółka "MB" S.C. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (będąc jednocześnie z tego podatku zwolnioną), a co za tym idzie, czy w niniejszej sprawie nie ma zastosowania zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 15 ust. 1 podatnikami tego podatku są podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalnością gospodarczą są przy tym również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie są spełnione przesłanki opodatkowania pożyczkodawcy podatkiem od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczki spółce "MA" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Działalność polegająca na udzielaniu pożyczek jest prowadzona przez pożyczkodawcę w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej w sposób stały. Wskazuje na to udzielenie pożyczki nie tylko Wnioskodawcy, ale także spółce "MA" Sp. z o.o. Sp.k. Zawarte umowy mają charakter wieloletnich pożyczek odnawialnych, a zatem nie są to jednorazowe działania. Oparty na nich stosunek łączący pożyczkodawcę z pożyczkobiorcą nabiera cech trwałości, przez co działalność polegająca na udzielaniu pożyczek ma stały a nie tylko sporadyczny charakter. Co więcej, jest to działalność wykonywana w sposób zarobkowy, o czym świadczy oprocentowanie ww. umów.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13 lipca 2007 r., III SA 3554/06 stwierdził, że podatnikiem podatku VAT staje się również ten, kto wykonał czynność opodatkowaną jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy. W niniejszej sprawie pożyczkodawca nie tylko ma zamiar wykonywania przedmiotowej działalności w sposób częstotliwy, ale działalność taką faktycznie w sposób stały wykonuje.

Pożyczkodawca nie ma ujawnionej w ewidencji działalności gospodarczej działalności polegającej na udzielaniu pożyczek (64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów), gdyż głównym przedmiotem jego działalności jest specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych. Udzielanie pożyczek stanowi działalność uboczną, wykonywaną w miarę posiadania przez spółkę wolnych środków.

Zdaniem Wnioskodawcy, brak zgłoszenia tej działalności do ewidencji działalności gospodarczej nie oznacza, że nie są spełnione przesłanki opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Żaden przepis ustawy nie wskazuje bowiem, iż koniecznym warunkiem podlegania temu podatkowi jest zgłoszenie danej działalności do odpowiedniego rejestru.

Ponadto należy wskazać, że usługi polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podleganie przez pożyczkodawcę podatkowi od towarów i usług, z którego jest jednocześnie zwolniony oznacza, że umowa pożyczki odnawialnej zawarta przez Wnioskodawcę zwolniona jest od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym może także znaleźć zastosowanie zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziane w art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku pożyczki udzielone przez wspólnika spółce kapitałowej.

Pożyczkodawcy - A. i T. występujący jako "MB" S.C. są jednocześnie wspólnikami pożyczkobiorcy - spółki "MA" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Należy wskazać, iż spółka cywilna jest zobowiązaniowym stosunkiem prawnym łączącym wspólników, nie zaś odrębnym podmiotem. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, zdolności sądowej, nie jest także przedsiębiorcą. Wszelkie umowy zawarte przez spółkę cywilną są w istocie umowami zawartymi przez jej wspólników, a zatem umowa pożyczki zawarta pomiędzy "MA" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a "MB" S.C. jest umową zawartą przez spółkę kapitałową z jej wspólnikami - A. i T.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowym stanie faktycznym są spełnione przesłanki zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zakresem przedmiotowym ustawy objęte są również zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku umowy spółki kapitałowej za zmianę umowy uważa się podwyższenie kapitału zakładowego wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.

Jednakże w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w przypadku, gdy umowy pożyczki nie podlegają wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy i zostaną udzielone przez wspólnika (udziałowca) spółce kapitałowej, wówczas znajduje zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. i) ww. ustawy, zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej. Przez spółkę kapitałową rozumie się zgodnie z art. 1a pkt 2 spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę wynika, że w dniu 1 października 2009 r. Wnioskodawca - Spółka "MA" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu (pożyczkobiorca), zawarł umowę pożyczki odnawialnej z A. i T. działającymi jako "MB" S.C. (pożyczkodawcy). Na mocy tej umowy pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy wieloletniej pożyczki w formie linii odnawialnej z możliwością wielokrotnego zadłużania się do kwoty określonej w umowie. Wspólnicy spółki "MB" S.C. A. i T., są jednocześnie wspólnikami spółki "MA" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Reasumując, należy stwierdzić, że jeżeli opisana we wniosku umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas powyższa czynność była wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - w takiej sytuacji nie znalazł zastosowania art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy. Natomiast w sytuacji, gdy przedmiotowa umowa pożyczki nie została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas korzysta ona ze zwolnienia na podstawie art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ pożyczka została udzielona przez udziałowców spółce kapitałowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.