ILPB2/436-111/10-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2010 r. (data wpływu 21 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 21 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Do grupy kapitałowej "A" (dalej "Grupa") należą różne podmioty gospodarcze (spółki kapitałowe, spółki osobowe). Sytuacja finansowa podmiotów należących do Grupy jest zmienna. W danym okresie niektóre z podmiotów należących do Grupy wykazują nadwyżki finansowe, podczas gdy inne z podmiotów należących do Grupy nie posiadają wystarczającej ilości środków finansowych.

W związku z powyższym, postanowiono że podmioty, które w danym momencie potrzebują finansowania zewnętrznego będą w pierwszej kolejności zwracać się z prośbą o udzielenie takiego finansowania do podmiotów należących do Grupy, które posiadają nadwyżki finansowe. Taki system ma przede wszystkim ograniczyć koszty związane z prowadzeniem działalności podmiotów należących do Grupy, które poszukują finansowania zewnętrznego (zminimalizować koszty zaciągania pożyczek i kredytów w bankach). Równocześnie taki system ma zapewniać podmiotom posiadającym nadwyżki finansowe uzyskiwanie dodatkowych korzyści ekonomicznych (dodatkowe wynagrodzenie w postaci odsetek od udzielonych pożyczek).

Należy zaznaczyć, że wszystkie podmioty należące do Grupy mają Swoje siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i są czynnymi podatnikami VAT.

Obecnie Wnioskodawca (dalej "Pożyczkobiorca") zamierza zaciągnąć pożyczkę od jednego z podmiotów należącego do Grupy. Pożyczka ta będzie miała charakter linii kredytowej Pożyczkobiorca będzie mógł wnioskować o przekazywanie pożyczki w transzach, w zależności od zapotrzebowania na środki finansowe.

Pożyczkobiorca pragnie podkreślić, że udzielenie pożyczki nie będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 ust. 10 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności nie będzie w przedmiotowej sprawie możliwe zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 9 ust. 10 tej ustawy.

Pożyczkodawca wyjaśnia, że przedmiotowy wniosek o interpretację dotyczy pożyczki udzielanej Pożyczkobiorcy przez podmiot, który nie jest wspólnikiem Pożyczkobiorcy.

Ponieważ pożyczka będzie udzielana odpłatnie w sposób częstotliwy (w transzach) podmiot, który udziela pożyczki (dalej "Pożyczkodawca") potraktuje ją jako usługę finansową. Spółka informuje przy tym, iż Pożyczkodawca wystąpił z wnioskiem do Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi z prośbą o zaklasyfikowanie usługi polegającej na częstotliwym udzielaniu pożyczek na rzecz podmiotów należących do Grupy. Pożyczkodawca otrzymał interpretację, w której Urząd Statystyczny zaklasyfikował czynność udzielania przez niego pożyczek w aktualnie obowiązującej na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (dalej "Ustawa VAT") Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (dalej "PKWiU") z 18 marca 1997 r. pod symbolem statystycznym PKWiU 65.22.10-00.00 - "Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym". W PKWiU z 2008 r. natomiast, które według założeń Rady Ministrów ma na gruncie Ustawy VAT wejść w życie począwszy od 1 stycznia 2011 r., pod symbolem statystycznym 64.92.1 - "Pozostałe usługi udzielania kredytów, z wyłączeniem udzielanych przez instytucje finansowe". Dlatego też, Pożyczkodawca - jako podatnik VAT - wykaże obrót z tytułu wykonania usługi finansowej polegającej na udzieleniu Pożyczek. Zgodnie z przepisami Ustawy VAT usługa wykonana przez Pożyczkodawcę będzie usługą zwolnioną z VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym zawarcie między Pożyczkobiorcą, a Pożyczkodawcą umowy pożyczki będzie podlegało opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy pożyczki z Pożyczkodawcą nie będzie rodzić konieczności zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynność ta będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej "Ustawa p.c.c."), podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku. W art. 2 pkt 4 Ustawy p.c.c. z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłączono czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Skoro udzielanie pożyczki zostanie uznane przez Pożyczkodawcę za usługę finansową, która mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług, będąc jednakże z tego podatku zwolnioną, to zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b Ustawy p.c.c., czynność ta będzie wyłączona spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przytacza następujące interpretacje indywidualne:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r., znak IPPB2/436 -507/09-4/AF, który stwierdził, "iż skoro umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność została wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.",

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 marca 2010 r. znak IPPB2/436-3/10 -4/MZ,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 listopada 2009 r. znak ILPB2/436 -164/09-2/TR, w której stwierdził on, że " (...) przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Jeżeli zatem (...) pożyczka jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia od tego podatku, (...) znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zatem na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.",

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 lutego 2010 r., znak IBPBII/1/436 -295/09/AŻ, gdzie organ ten rozstrzygnął, że "w przedmiotowej sprawie, podlegająca generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile w świetle przepisów o podatku od towarów i usług którakolwiek ze stron umowy pożyczki podlega opodatkowaniu tym podatkiem lub jest zwolniona od tego podatku. Jeżeli zatem prawidłowe są ustalenia wnioskodawcy co do tego, że usługa udzielanej pożyczki w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - będzie podlegać regulacjom tej ustawy - tj. będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, to słusznym jest twierdzenie, że umowa pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych." W tym samym tonie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wypowiedział się również w interpretacji z dnia 15 grudnia 2009 r., znak IBPBII/1/436 -263/09AŻ, a także z dnia 27 listopada 2009 r., znak IBPBII/1/436-249/09/AŻ,

* Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 30 listopada 2009 r., znak ITPB2/436 -138/09/TJ. Organ ten wyraził zdanie, że "jeżeli pożyczkodawca z tytułu zawarcia umowy pożyczki jest zwolniony z podatku VAT, to przedmiotowa pożyczka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Z kolei na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy - zgodnie ze złożonym we wniosku pytaniem dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa pożyczki będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem wskazana pożyczka będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług i jednocześnie będzie zwolniona od tego podatku, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji opisana we wniosku pożyczka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. Organ informuje, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.