ILPB2/436-101/11-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2011 r. (data wpływu 19 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego, a także w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca Sp. z o.o. (dalej "Spółka") - zamierza przejąć długi spółki powiązanej "A" Sp. z o.o. (dalej "A") - wynikające z zawartych przez nią umów pożyczek z innymi spółkami należącymi do Grupy. Przejęcie długów zostanie dokonane na podstawie odpowiedniej umowy Spółki z "A" (umowy przejęcia długu na podstawie art. 519 ustęp 1 k.c.) lub z wierzycielami (umowa cesji wierzytelności na podstawie art. 509 k.c.). W przedmiotowej sprawie Spółka wstąpi w miejsce dłużnika ("A"), który tym samym zostanie zwolniony za rekompensatą ze zobowiązań wynikających z pożyczek zawartych z dotychczasowymi wierzycielami. W ramach rekompensaty "A" zobowiązana będzie w terminie odroczonym do 31 grudnia 2015 r. spłacić Spółce 1) kwotę główną pożyczki, 2) odsetki, na warunkach podobnych do tych, jakie uzgodnione zostały w dotychczas wiążących ją umowach pożyczek, 3) zapłaty dodatkowego wynagrodzenie za przejęcie długu. W stosunku do dotychczasowych wierzycieli (innych spółek z Grupy), umowy pożyczek będą kontynuowane na warunkach identycznych jak dotychczas, z tym, że dłużnikiem zobowiązanym do spłaty będzie Spółka.

Celem opisanych wyżej transakcji jest uporządkowanie rozliczeń finansowych i likwidacja części wzajemnych zobowiązań w ramach Grupy, uwzględniając fakt, że planowane jest podwyższenie kapitału zakładowego "A" oraz objęcie przez Spółkę udziałów w jej podwyższonym kapitale. Skupienie długów "A" w ramach jednej spółki z Grupy (Spółki), będącej jednocześnie jej przyszłym większościowym udziałowcem, spowoduje 1) możliwość bezgotówkowego rozliczenia wzajemnych zobowiązań poprzez potrącenie należności Spółki z tytułu pożyczek z należną "A" wpłatą na kapitał zakładowy, 2) oddłużenie "A", aktualnie mającej trudności ze spłacaniem swych długów, 3) kontynuację dotychczasowych umów pożyczek ze zmienionym dłużnikiem (Spółka w miejscu "A"), dającym większą gwarancję bieżącego regulowania zobowiązań.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy umowa przejęcia długów/cesji wierzytelności stanowić będzie w przypadku Wnioskodawcy tytuł do objęcia podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności podlegające podatkowi od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W katalogu tym nie jest wymieniona ani umowa przejęcia długu ani umowa cesji wierzytelności. Konsekwentnie, brak też w ww. ustawie regulacji dotyczącej sposobu określenia podstawy prawnej oraz stawki podatku. W związku z tym należy uznać, że umowy te nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka w celu uporządkowanie rozliczeń finansowych i likwidacji części wzajemnych zobowiązań wewnątrz Grupy zamierza przejąć dług innej spółki (art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego) lub nabyć wierzytelność tej spółki na podstawie umowie cesji (art. 509 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 519 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1963 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) na mocy umowy przejęcia długu osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. Stosownie natomiast do art. 519 § 2 ww. ustawy przejęcie długu może nastąpić na dwa sposoby:

Z kolei, w myśl art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jak z powyższego wynika podstawą prawną, na podstawie której może dojść do zmiany osoby wierzyciela może być umowa sprzedaży bądź umowa zamiany. Zatem w przypadku, gdy podstawę wykonania umowy cesji wierzytelności stanowi jedna z ww. umów dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, który skutkuje koniecznością zapłaty tego podatku.

Wracając na grunt ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zauważyć należy, że w ww. art. 1 tej ustawy normodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Ponadto, szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W zakresie przedmiotowym analizowanej ustawy nie jest wymieniona żadna z opisanych we wniosku konstrukcji prawnych, na podstawie których Spółka zamierza dokonać uporządkowania rozliczeń finansowych w ramach Grupy, tj. przejęcie długu czy też przelew wierzytelności.

Zatem, mając na uwadze opisane we wniosku zdarzenie przyszłe stanowisko Spółki należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie informuje się, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.