ILPB2/415-977/12-2/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko P. przedstawione we wniosku z dnia 19 października 2012 r. (data wpływu 22 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi meldunkowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 października 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi meldunkowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni urodziła się w 1941 r. Natomiast jako czteroletnia dziewczynka, w 1945 r. zamieszkała w L. Zainteresowana początkowo tam mieszkała z rodzicami a po śmierci ojca z matką przez okres od września 1945 r. do listopada 1959 r. Wnioskodawczyni sądziła, iż z Urzędu Gminy i Urzędu Miejskiego otrzyma stosowne potwierdzenie zameldowania. Jednakże okazało się, że nie figuruje w księgach meldunkowych ww. Urzędów, przy czym zaznaczyła, iż takie potwierdzenia uzyskały trzy Jej młodsze siostry i skorzystały już z ulgi meldunkowej. Ponadto Wnioskodawczyni wyjaśniła, iż Parafia Rzymsko Katolicka nie posiada także ksiąg z tego okresu, które potwierdzałyby przystąpienie przez Nią do pierwszej komunii Św., figuruje jednak jako osoba przystępująca do bierzmowania. Brak jest także ewidencji ze zlikwidowanej szkoły podstawowej 7 klasowej, którą ukończyła. Zainteresowana nadmieniła, iż nikt nie był w stanie Jej odpowiedzieć na pytanie, gdzie ta ewidencja może się znajdować i czy w ogóle jeszcze istnieje. Niestety nie posiada także świadectw szkolnych z tego okresu. Jedynymi dokumentami pośrednio potwierdzającymi Jej wersję jest odpis wniosku o wydanie Jej dowodu osobistego z dnia 20 października 1972 r., w którym to stwierdzono, że w obecnej miejscowości, tj. Z. zamieszkuje od dnia 23 listopada 1959 r., a uprzednim miejscem Jej zamieszkania były L. Dodatkowo z poświadczenia zameldowania z dnia 17 lutego 2012 r. wynika, iż pobyt stały w Z datuje się od dnia 23 listopada 1959 r. Ponadto Wnioskodawczyni posiada oświadczenia mieszkańców miejscowości L, potwierdzające Jej faktyczne tam zamieszkiwanie oraz operat szacunkowy dotyczący określenia wartości nieruchomości w L, sporządzony zgodnie z żądaniem Urzędu Skarbowego, do którego zgłosiły się Jej siostry.

Wnioskodawczyni dodała, iż wyczerpała tym samym wszystkie możliwości dowiedzenia, że przebywała pod tym adresem przez wskazany przez Nią okres. Do tej pory Wnioskodawczyni nie złożyła oświadczenia, ponieważ nie legitymuje się zaświadczeniem o zameldowaniu i z informacji uzyskanej w Urzędzie Skarbowym jednoznacznie wynikało, iż taka możliwość pojawi się dopiero po pozytywnej dla Niej interpretacji - odstępstwie od zasady określonej w ustawie a takową, Jej zdaniem może uzyskać jedynie za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej. Ponadto dodała, że jest wdową, ma 70 lat, nie posiada własnego samochodu dlatego cały proces sprawdzania zajął Jej tak wiele czasu. Wyraża prośbę o zrozumienie Jej obecnej sytuacji. Kwota, którą otrzymała ze sprzedaży przedmiotowego domu to 50 000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż jednej czwartej udziału otrzymanego w spadku, nabytego dnia 17 września 2008 r. po zmarłej matce, w domu własnościowym położonym w miejscowości L, zbytego dnia 3 lutego 2012 r., na podstawie aktu notarialnego - będzie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy też Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać z ulgi meldunkowej, skoro nie legitymuje się potwierdzeniem zameldowania pod ww. adresem lecz faktycznie jak wyżej wykazano zamieszkiwała wraz z rodzicami pod adresem L przez okres wskazany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązującej w 2007 r. i 2008 r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

* budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,

* lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udział w takim lokalu,

* spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,

* prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a-c) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 22.

Dodała Ona, że artykuł ten ma nadal zastosowanie przy zbyciu nieruchomości nabytych w tym okresie.

Zatem będzie mogła skorzystać z ulgi meldunkowej, nie legitymując się potwierdzeniem zameldowania pod ww. adresem lecz faktycznie, jak powyżej wykazano, okresem zamieszkiwania wraz z rodzicami pod adresem L, przez okres wskazany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Taka interpretacja przepisu zgodna będzie z zasadami współżycia społecznego, bowiem Wnioskodawczyni nie miała żadnego wpływu na okoliczność zameldowania Jej pod ww. adresem. Zainteresowana uważa, że istnieje także możliwość, iż czynność taka została dokonana przez Jej rodziców jednak ze względu na czas dokonania - miałoby to miejsce zaraz po wojnie - brak jest możliwości jednoznacznego wykazania tego faktu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i forma jej nabycia.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni w drodze spadku po zmarłej matce, w 2008 r. nabyła udział w nieruchomości (domu). Jak twierdzi Zainteresowana, w przedmiotowej nieruchomości zamieszkiwała w latach 1945-1959. Wnioskodawczyni nie posiada dokumentu potwierdzającego Jej zameldowanie na stały pobyt w tej nieruchomości. Nieruchomość została sprzedana w lutym 2012 r.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowy udział w nieruchomości (domu) Zainteresowana nabyła w 2008 r. w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.

W myśl bowiem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 209, poz. 1316), do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy zmienianej w art. 1 (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Stosownie do art. 30e ust. 1 w zw. z ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Natomiast w myśl art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

W myśl natomiast art. 22 ust. 6d ustawy podatkowej, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w cytowanym wyżej ust. 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Jednakże stosownie do przepisu art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

- jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

Zgodnie z art. 21 ust. 21 zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 126, ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatników uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, którzy złożą w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 tej ustawy, za rok podatkowy w którym nastąpiło odpłatne zbycie, oświadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. (oświadczenie o spełnieniu warunków do skorzystania z ulgi meldunkowej).

Podkreślić również należy, iż przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania. Tym samym nie uzależnia zameldowania od posiadania tytułu własności do nieruchomości lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest sam fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Bez znaczenia są także stosunki własnościowe istniejące w okresie tych 12 miesięcy.

Wobec powyższego, zwolnienie o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od spełnienia łącznie dwóch warunków:

Jeżeli zatem zostaną spełnione powyższe warunki podatnikowi przysługuje prawo do zwolnienia przychodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w trybie art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy (tzw. ulga meldunkowa).

Z przedstawionego we wniosku pytania oraz stanu faktycznego wynika, że wątpliwość Wnioskodawczyni budzi kwestia udokumentowania okresu zameldowania w zbytej w 2012 r. nieruchomości (domu).

Jak wskazuje Zainteresowana, z przyczyn od niej niezależnych, nie posiada dokumentu potwierdzającego Jej zameldowania na pobyt stały w opisanej nieruchomości przez okres 12 miesięcy przed datą jej zbycia.

W tym miejscu należy jeszcze raz podkreślić, iż jednym z warunków koniecznych skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest posiadanie przez podatnika w zbywanym lokalu lub budynku stałego zameldowania przez okres co najmniej 12 miesięcy.

Ustawodawca nie uzależnił tego zwolnienia od zamieszkiwania, lecz od zameldowania na pobyt stały w danym lokalu lub budynku.

Pojęcia zamieszkania i zameldowania na pobyt stały nie są pojęciami tożsamymi. Można bowiem faktycznie mieszkać w budynku lub lokalu i nie być w nim zameldowanym na pobyt stały, ale może się zdarzyć również sytuacja, w której osoba zameldowana na pobyt stały nie zamieszkuje faktycznie w danym budynku lub lokalu.

To jednak nie od zamieszkiwania zależy prawo do zwolnienia, lecz wyłącznie od zameldowania na pobyt stały.

Zauważyć ponadto należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia zameldowania. Kwestia ta uregulowana jest w ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993). Jak stanowi art. 4 pkt 1 ww. ustawy - obowiązek meldunkowy polega na zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego. Natomiast zgodnie z art. 4 pkt 3 tej ustawy - obowiązek meldunkowy polega na zameldowaniu o urodzeniu dziecka. Ponadto art. 10 ust. 1 tej ustawy stanowi, że - osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące najpóźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca. Natomiast stosownie do art. 14 ust. 2 cyt. ustawy - zgłoszenie urodzenia dziecka dokonane we właściwym urzędzie stanu cywilnego zastępuje zameldowanie. Datą zameldowania dziecka jest data sporządzenia aktu urodzenia. Zameldowania dokonuje organ gminy właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego matki dziecka lub tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa, a w przypadku braku miejsca pobytu stałego - organ właściwy ze względu na miejsce pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące.

W związku z powyższym, sam fakt przebywania w danym budynku nie decyduje o tym, że dana osoba jest w nim zameldowana na pobyt stały. Warunkiem koniecznym do zameldowania na pobyt stały jest potwierdzenie tego zameldowania przez właściwy organ gminy.

Tut. Organ zaznacza, iż zameldowania na pobyt stały - co niezwykle istotne - nie można domniemywać, ale trzeba je posiadać. Jeżeli podatnik nie posiadał lub nie posiada zameldowania na pobyt stały, to nie ma prawa do skorzystania z ulgi meldunkowej.

Bez znaczenia są przy tym powody, dla których takiego zameldowania nie posiada.

Nie jest dopuszczalne dowodzenie, że z faktu zamieszkiwania pod danym adresem przez wskazany okres można wywodzić, iż przez ten okres podatnik był zameldowany na pobyt stały.

Ustawodawca nie przewiduje, a tym samym nie zezwala na zastąpienie okresu zameldowania na pobyt stały dowodami, z których będzie można domniemywać tę okoliczność.

Wszelkie ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania, dlatego prawa do tychże ulg i zwolnień nie można domniemywać. Korzystanie z ulg i zwolnień nie jest obowiązkiem podatnika, lecz przywilejem. Jeśli nie może wypełnić warunku zwolnienia, to bez względu na przyczynę tej niemożności nie będzie mógł skutecznie skorzystać z ulgi (zwolnienia).

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni nie posiada potwierdzenia zameldowania na pobyt stały w przedmiotowej nieruchomości.

Ponieważ zameldowanie jest jednym z warunków do zwolnienia uzyskanego ze sprzedaży przychodu, a niedopuszczalnym jest wywodzenie tego zameldowania jedynie z faktu zamieszkiwania w zbywanym lokalu mieszkalnym, to należy stwierdzić, że Zainteresowanej nie przysługuje prawo skorzystania z ulgi meldunkowej, a przychód uzyskany ze sprzedaży przypadającego na Nią udziału w nieruchomości (domu) będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż przychód uzyskany ze sprzedaży jednej czwartej udziału w nieruchomości (domu), otrzymanego przez Wnioskodawczynię w spadku, w 2008 r. po zmarłej matce, położonym w miejscowości L, zbytego w 2012 r. - nie może korzystać z tzw. ulgi meldunkowej, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie został spełniony przez Nią wymóg określony w tym przepisie.

Jednocześnie tut. Organ pragnie nadmienić, że dokumenty dołączone przez Zainteresowaną do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.