ILPB2/415-955/10-2/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 5 sierpnia 2010 r. (data wpływu 10 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu świadczenia wyrównawczego - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 sierpnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu świadczenia wyrównawczego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W latach 1997-2002 Wnioskodawca był agentem ubezpieczeniowym i miał zawartą umowę agencyjną z Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. Po rozwiązaniu umowy Zainteresowany zwrócił się z roszczeniem o wypłatę świadczenia wyrównawczego przewidzianego w art. 764³ Kodeksu cywilnego.

Na mocy ww. przepisu agent może domagać się świadczenia wyrównawczego, jeśli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal korzyści z umów z tymi klientami. Świadczenie wyrównawcze ma rekompensować prowizję, która przysługiwałaby agentowi, gdyby nadal pozostawał w stosunku agencji.

Wnioskodawca wyjaśnił, iż sprawa skończyła się w sądzie. Na mocy wyroku sądu okręgowego z dnia 11 grudnia 2009 r. zostało zasądzone na Jego rzecz świadczenie wyrównawcze w kwocie 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota otrzymanego świadczenia wyrównawczego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota świadczenia wyrównawczego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenie wyrównawcze nie jest wynagrodzeniem, lecz zadośćuczynieniem za utracone korzyści. Prawo do uzyskania świadczenia wyrównawczego wynika z ustawy - Kodeks cywilny (art. 764³). Tym samym w ocenie Zainteresowanego spełnione są kryteria zwolnienia od podatku dochodowego wypłaconej kwoty, opisane w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem lit. a-g). Wnioskodawca uważa, iż żaden z wyjątków opisanych w lit. a-g) nie odnosi się do Jego sytuacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

W myśl art. 764^{3 §} 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent może żądać od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego, jeżeli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z tymi klientami. Roszczenie to przysługuje agentowi, jeżeli, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, a zwłaszcza utratę przez agenta prowizji od umów zawartych przez dającego zlecenie z tymi klientami, przemawiają za tym względy słuszności.

Jak wskazano wyżej dla objęcia zwolnieniem przedmiotowym, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanego odszkodowania (zadośćuczynienia) nie jest wystarczające, aby w przepisach prawa określone były same tylko przesłanki powodujące powstanie roszczenia. Konieczne jest bowiem określenie wysokości lub zasad ustalania tych odszkodowań. Tymczasem przepisy Kodeksu cywilnego nie określają wprost wysokości ani zasad ustalania otrzymanego przez Zainteresowanego świadczenia wyrównawczego.

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w latach 1997-2002 był agentem ubezpieczeniowym i miał zawartą umowę agencyjną z Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. Po rozwiązaniu umowy Zainteresowany wystąpił z roszczeniem o wypłatę świadczenia wyrównawczego przewidzianego w art. 764³ Kodeksu cywilnego. Dodał On, iż sprawa zakończyła się w sądzie. Wyrokiem sądu okręgowego z dnia 11 grudnia 2009 r. zasądzono na rzecz Wnioskodawcy świadczenie wyrównawcze w kwocie 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Należy zaznaczyć, iż świadczenie wyrównawcze stanowi pewnego rodzaju wyrównanie (zrekompensowanie) utraconego wynagrodzenia. Dotyczy więc utraconych korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zatem przychód w postaci świadczenia wyrównawczego nie korzysta również ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż kwota otrzymanego na podstawie wyroku sądu świadczenia wyrównawczego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.