ILPB2/415-91/07-2/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko k.p.M. S.A., przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2007 r. (data wpływu 28 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 28 sierpnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - Spółka k.p.M. S.A. ("Spółka") - rozważa możliwość skorzystania z usługi cash poolingu świadczonej przez banki działające na terenie Polski.

Cash pooling jest złożonym rozwiązaniem z zakresu efektywnego zarządzania środkami finansowymi. Umożliwia optymalizację efektu odsetkowego w ramach grupy przedsiębiorstw.

Dzięki takiemu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków.

Banki oferują dla Spółki usługę cash poolingu w dwóch formach:

A. cash-pooling rzeczywisty (zero-balancing cash-pooling)

B. cash-pooling wirtualny (notional cash pooling).

Spółka przedstawiła następującą charakterystykę rzeczywistego cash poolingu:

* fizyczny transfer środków pomiędzy wszystkimi rachunkami uczestników,

* podmioty uczestniczące w usłudze posiadają rachunki w banku ("uczestnicy"),

* wielostronna umowa zawarta między bankiem a uczestnikami ("umowa"),

* konstrukcja opiera się na kodeksowych instytucjach wierzytelności i przejęcia długu,

* jeden z uczestników - Spółka obejmuje funkcję agenta rozliczeniowego ("agent"),

* agent posiada w banku dwa rachunki: jeden jako uczestnik a drugi jako agent ("rachunek rozliczeniowy"),

* rachunki uczestników prowadzone są w PLN,

* wszyscy uczestnicy i bank są rezydentami w rozumieniu prawa dewizowego,

* uczestnicy wykazujący danego dnia salda ujemne ("uczestnicy ujemni") będą mogli zoptymalizować koszty zaciągniętego kredytu, gdyż środki posiadane przez uczestników wykazujących saldo dodatnie ("uczestnicy dodatni") w rezultacie działania mechanizmu cash poolingu potraktowane zostaną przez bank jako środki zmniejszające lub eliminujące zadłużenie uczestników posiadających salda ujemne (kredytowe),

* bilansowanie sald ujemnych uczestników ujemnych środkami znajdującymi się na rachunkach uczestników dodatnich następować będzie każdego dnia roboczego automatycznie w sposób ustalony w umowie, bez konieczności składania przez uczestników dodatkowych dyspozycji.

Spółka przedstawiła następujące zasady funkcjonowania rzeczywistego cash poolingu:

* na koniec każdego dnia roboczego dokonywane będą dwa rodzaje czynności prawnych pomiędzy bankiem a agentem,

* w ramach pierwszego rodzaju czynności bank dokona przelewu na rzecz agenta swoich wierzytelności wobec uczestników ujemnych ("wierzytelności banku"). Przelew wierzytelności banku dokonany zostanie według wartości nominalnej tych wierzytelności. Bank obciąży rachunek rozliczeniowy agenta kwotą równą wartości nominalnej wierzytelności ("cena wierzytelności"), jako kwotą ekwiwalentną, płatną przez agenta za przelanie wierzytelności banku,

* drugi rodzaj czynności polegać będzie na przejęciu przez agenta od banku zobowiązań banku wobec uczestników dodatnich, także w wysokości nominalnej ("zobowiązania banku").

W wyniku przejęcia przez agenta zobowiązań banku, bank uzna rachunek rozliczeniowy kwotą wynagrodzenia za przejęcie przez agenta zobowiązań banku ("wynagrodzenie za przejęcie zobowiązań"),

* na podstawie tych czynności zostanie ustalone saldo netto rachunku rozliczeniowego, stanowiące różnicę pomiędzy ceną wierzytelności a wynagrodzeniem za przejęcie zobowiązań: saldo może wykazywać również wartość równą 0,00 zł.

* na początku każdego następnego dnia roboczego zostaną przeprowadzone operacje odwrotne. W zależności od stanu faktycznego bank przejmie zobowiązania wobec uczestników i obciąży rachunek rozliczeniowy kwotą odpowiadającą kwocie wynagrodzenia za przejęcie zobowiązań, zaś agent dokona na rzecz banku przelewu zwrotnego wierzytelności, w wyniku czego bank uzna rachunek rozliczeniowy kwotą odpowiadającą kwocie ceny wierzytelności,

* w przypadku salda dodatniego na rachunku agenta, w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego dnia roboczego, bank uzna tymi odsetkami rachunek agenta,

* w przypadku salda ujemnego na rachunku agenta, w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego dnia roboczego, bank obciąży tymi odsetkami rachunek agenta,

* ostatniego dnia roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi rachunek agenta został uznany lub obciążony podlegają podziałowi pomiędzy posiadaczy rachunków poprzez, odpowiednio, uznanie bądź obciążenie ich rachunków,

* wysokość oprocentowania sald dodatnich i ujemnych poszczególnych uczestników zostanie wyliczona dla każdego dnia, w którym takie saldo powstało, według następującej formuły:

(WIBOR 1 M x kwota salda) / 365,

* bank za wykonywanie czynności przewidzianych w umowie pobiera miesięczne wynagrodzenie w ustalonej wysokości,

* możliwy jest zapis w umowie mówiący o tym, że agent za wykonywanie czynności pobierze miesięczne wynagrodzenie w ustalonej wysokości od każdego posiadacza rachunku.

Spółka przedstawiła następującą charakterystykę wirtualnego cash poolingu:

* brak fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami uczestników,

* podmioty uczestniczące w usłudze posiadają rachunki w banku ("uczestnicy") oraz rachunki pomocnicze, powiązane z rachunkami podstawowymi, służące wyłącznie do przeprowadzania rozliczeń związanych z umową,

* wielostronna umowa zawarta między bankiem a uczestnikami ("umowa"),

* dodatkowo umowy o kredyt w rachunku bieżącym dla uczestników z debetowym saldem,

* rachunki uczestników są prowadzone w PLN,

* wszyscy uczestnicy i bank są rezydentami w rozumieniu prawa dewizowego,

* uczestnicy wykazujący danego dnia salda ujemne ("uczestnicy ujemni") będą mogli zoptymalizować koszty zaciągniętego kredytu, gdyż środki posiadane przez uczestników wykazujących saldo dodatnie ("uczestnicy dodatni") w rezultacie działania mechanizmu cash poolingu potraktowane zostaną przez bank jako środki zmniejszające lub eliminujące zadłużenie uczestników posiadających salda ujemne (kredytowe),

* bilansowanie sald ujemnych uczestników ujemnych środkami znajdującymi się na rachunkach uczestników dodatnich następować będzie każdego dnia roboczego automatycznie w sposób ustalony w umowie, bez konieczności składania przez uczestników dodatkowych dyspozycji.

Spółka przedstawiła następujące zasady funkcjonowania wirtualnego cash poolingu:

nbspnbsp-na koniec każdego dnia roboczego bank wykona następujące czynności:

w następujący sposób:

Współczynnik udziału = niższa wartość bezwzględna sum wyższa wartość bezwzględna sum

(WIBOR 1 M x kwota salda)/ 365

* w pierwszym dniu roboczym po upływie, za który należne są odsetki,

bank uzna kwotą odsetek rachunki podstawowe tych uczestników, na których rachunkach powiązanych, w ciągu rozliczanego miesiąca, wystąpiło przynajmniej raz saldo ujemne. Odsetki naliczone zostaną od kwot sald ujemnych, według stopy procentowej, o której mowa wyżej, za każdy dzień, w którym saldo ujemne wystąpiło.

Bank obciąży kwotą odsetek rachunki podstawowe tych uczestników, na których to rachunkach powiązanych, w ciągu rozliczanego miesiąca, wystąpiło przynajmniej raz saldo ujemne. Odsetki naliczone zostaną od kwot sald ujemnych, według stopy procentowej, o której mowa wyżej, za każdy dzień, w którym saldo ujemne wystąpiło.

* Bank za wykonywanie czynności przewidzianych w umowie pobierze miesięczne wynagrodzenie w ustalonej wysokości.

W przypadku skorzystania przez Spółkę z wybranej usługi cash poolingu (rzeczywistego lub wirtualnego) Spółka przewiduje, że uczestnikami grupy (objętej ewentualną przyszłą umową) będą spółki krajowe powiązane kapitałowo w 100% lub w blisko 100%.

Ponadto niewykluczone jest, że niektóre, ale te same podmioty uczestniczące w grupie w dłuższym okresie czasu będą wykazywały salda ujemne swych rachunków, zaś niektóre podmioty będą w tym czasie wykazywały wyłącznie salda dodatnie swych rachunków.

Zgodnie z postanowieniami statutu Spółki oraz wypisami z KRS, zakres działalności Spółki obejmuje również pozostałe pośrednictwo finansowe, przy czym podstawowym zakresem działalności Spółki jest: kopalnictwo rud miedzi, produkcja miedzi, kopalnictwo soli, produkcja wyrobów miedzianych, produkcja metali szlachetnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przelewy wierzytelności/przejęcia długów - czynności w ramach rzeczywistego cash poolingu podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i czy brak fizycznego transferu środków w ramach wirtualnego cash poolingu wyklucza ww. opodatkowanie.

Zdaniem Wnioskodawcy art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) zawiera zamknięty katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W ocenie Spółki czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu, nie mieszczą się w katalogu czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Przedmiotowa umowa cash poolingu posiada pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne, jednakże brak jest podstaw do zakwalifikowania jej jako umowy pożyczki, która została wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Umowa pożyczki została uregulowana przepisami art. 720-724 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z postanowieniami art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Natomiast w przypadku umowy cash poolingu, nie zostają spełnione kryteria umożliwiające zakwalifikowanie tej umowy do umowy pożyczki, gdyż:

* mamy do czynienia z przynajmniej trzema podmiotami, tj. podmiotem posiadającym wolne środki, podmiotem posiadającym niedobór własnych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu,

* w transakcjach wykonywanych w ramach umowy cash poolingu uczestniczą wszystkie podmioty i dla każdego z nich powstają odrębne prawa i obowiązki,

* przy wykonywaniu ww. umowy brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony podmiot grupy. Uczestnik umowy posiadający wolne środki nie posiada wiedzy co do tego czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika grupy. Tak więc transakcje wykonywane w ramach ww. umowy cash poolingu nie mieszczą się w dyspozycji art. 1 ust. 1 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W zakresie stawki podatkowej dla czynności wykonywanej przez Wnioskodawcę w ramach cash poolingu w podatku od towarów i usług oraz konieczności zaliczenia do przychodów z tytułu częściowo nieodpłatnie otrzymanych świadczeń lub dochodów z tytułu korzystania z usług cash poolingu w podatku dochodowym od osób prawnych zostaną wydane odrębne interpretacje.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.