ILPB2/415-84/12-4/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2012 r. (data wpływu: 19 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 kwietnia 2012 r. (data wpływu: 19 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 11 kwietnia 2012 r., nr ILPB2/415-84/12-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 11 kwietnia 2012 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 16 kwietnia 2012 r.), zaś w dniu 19 kwietnia 2012 r. (data nadania: 18 kwietnia 2012 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dnia 7 kwietnia 2010 r. Wnioskodawczyni zakupiła od gminy mieszkanie 1.

Dnia 14 marca 2011 r. Zainteresowana sprzedała mieszkanie 1.

Dnia 19 kwietnia 2011 r. o godz. 9:00 Wnioskodawczyni kupiła mieszkanie 2.

Tego samego dnia, tj. 19 kwietnia 2011 r., o godz. 10:00 Zainteresowana zamieniła mieszkanie 2 na mieszkanie 3.

Po zamianie mieszkania, Wnioskodawczyni poniosła wydatki na remont i modernizację mieszkania 3.

Uzupełniając wniosek, Zainteresowana wskazała, co następuje.

Wydatki na nabycie mieszkania 2 zostały poniesione z kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania 1 Wnioskodawczyni.

Wartości zamienionych mieszkań 2 i 3 były równe. Zgodnie z umową zamiany, stawający określili wartość przedmiotów zamiany na kwoty po 250 000 zł i oświadczyli, że umowę zawarli bez dopłaty.

Wydatki na remont mieszkania 3 Zainteresowanej zostały poniesione z kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania 1.

Wydatki na modernizację mieszkania 3 zostały przez Wnioskodawczynię poniesione ze sprzedaży mieszkania 1.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane wyżej wydatki związane z zakupem mieszkania 2 i zamianą na 3 oraz dokonane nakłady na remont i modernizację mieszkania 3 stanowią wydatki na własne cele mieszkaniowe, w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, tak, ponieważ Jej zamiarem było zamieszkanie w spokojniejszej dzielnicy miasta. Tym potrzebom odpowiadało mieszkanie córki Zainteresowanej. Ponieważ córka Wnioskodawczyni wyszła za mąż i zamieszkała w innym mieście, aby stać się właścicielką mieszkania 3, uzgodniły z córką, że za pieniądze uzyskane ze sprzedaży mieszkania 1 Zainteresowana dokona zakupu mieszkania w innym mieście o podobnej wartości, a następnie dokonają zamiany mieszkań. W ten sposób Zainteresowana osiągnęła cel zamieszkania w mieszkaniu 3 po Jej rodzicach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, podobnie jak inne akty prawne, nie zawiera definicji "odpłatnego zbycia" rzeczy lub praw. W celu ustalenia znaczenia tych terminów, należy więc posłużyć się wykładnia językową. Użyte w cytowanym przepisie "odpłatne zbycie" oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej nie musi jej jednak towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy.

Zgodnie z treścią art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zamiana jest czynnością prawną konsensualną, odpłatną i wzajemną, rodzi skutki zobowiązujące, a w warunkach określonych w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego - skutki rozporządzające. Tym samym, w swej istocie umowa zamiany jest niewątpliwie podobna do umowy sprzedaży. Świadczy o tym również fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stwierdza, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, tj. art. 155 § 1 tejże ustawy, zgodnie z którym umowa zamiany rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę. Fakt ten ukazuje liczne podobieństwa między wskazanymi umowami, ograniczając różnicę między nimi jedynie do formy zapłaty, którą w przypadku umowy sprzedaży stanowi wartość pieniężna, a w przypadku umowy zamiany - inna rzecz.

Wobec wyżej przedstawionych uregulowań, nie tylko sprzedaż, ale i również zamiana nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zamiana ta ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Nie ma przy tym znaczenia, czy zamieniane nieruchomości mają taką samą wartość, przez co między stronami umowy zamiany nie dochodzi do dopłat tytułem wyrównania wartości zamienianych nieruchomości. Zamiana bowiem niezależnie od tego, czy przedmiotem zamiany są nieruchomości mające taką samą wartość, czy też nie, stanowi formę odpłatnego zbycia, przez co wywołuje określone skutki podatkowe.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że dnia 7 kwietnia 2010 r. Wnioskodawczyni zakupiła od gminy mieszkanie 1. Dnia 14 marca 2011 r. Zainteresowana sprzedała mieszkanie 1. Dnia 19 kwietnia 2011 r. o godz. 9:00 Wnioskodawczyni kupiła mieszkanie 2. Tego samego dnia, tj. 19 kwietnia 2011 r., o godz. 10:00 Zainteresowana zamieniła mieszkanie 2 na mieszkanie 3. Po zamianie mieszkania, Wnioskodawczyni poniosła wydatki na remont i modernizację mieszkania 3.

W rozpatrywanej sprawie zarówno sprzedaż mieszkania 1, jak i przeniesienie w drodze zamiany własności mieszkania 2 na mieszkanie 3 na inną osobę w zamian za mieszkanie 3, są więc odpłatnymi zbyciami zbywanych mieszkań, natomiast dla osób, które nabyły zbywane mieszkania - są nabyciami tychże mieszkań.

Zatem, ww. zbycia mieszkań (sprzedaż i zamiana) stanowią dla Zainteresowanej źródła przychodów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostały dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiły nabycia tychże mieszkań.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), złożonym we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 30 kwietnia następującego po roku podatkowym, wykazać:

Należny podatek wynikający z tego zeznania jest płatny w tym samym terminie, tj. do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy).

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Jednakże, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Tak więc, aby skorzystać z powyższego zwolnienia, wydatkowanie uzyskanego przychodu na własne cele mieszkaniowe powinno nastąpić nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Z postanowień art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

W odniesieniu do sprzedaży mieszkania 1, uzupełniając przedmiotowy wniosek Zainteresowana wskazała, iż z kwoty uzyskanej z tejże sprzedaży poniosła wydatki na:

* nabycie mieszkania 2,

* remont mieszkania 3,

* modernizację mieszkania 3.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. zwolnieniu przedmiotowym, wymaga, by wydatki te były poniesione na własne m.in. mieszkanie. Oznacza to, że w chwili ponoszenia tych wydatków osoba chcąca skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych musi mieć tytuł własności do danych nieruchomości.

Odnosząc przedstawione powyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, iż powołany powyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym, wiąże skutki prawne w postaci zwolnienia od opodatkowania z faktem przeznaczenia - w warunkach określonych w ustawie - uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dochodu, wyłącznie na cele wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Należy również stwierdzić, iż w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania poniesionego wydatku. Kwestia wydatkowania środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży m.in. mieszkania, powinna być dla celów podatkowych udokumentowana rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami, potwierdzającymi faktyczne wydatkowanie tych środków.

Tak więc, w sytuacji, gdy Wnioskodawczyni przychód uzyskany ze zbycia mieszkania, które nabyła w roku 2010, przeznaczyła w stosownym terminie na m.in. nabycie, remont i modernizację własnych mieszkań, na warunkach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 i ust. 25 pkt 1 lit. a i d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki te należy uznać za wydatki na cele mieszkaniowe, o których mowa w przedmiotowych przepisach.

Przechodząc z kolei do zbycia w drodze zamiany mieszkania 2 nabytego przez Wnioskodawczynię w 2011 r., wskazać należy, co następuje.

W myśl art. 21 ust. 25 pkt 3 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w powołanym wyżej ust. 1 pkt 131, uważa się wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej:

W związku z tym, zgodnie z cyt. art. 21 ust. 25 pkt 3 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się m.in. wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej mieszkania.

Mając na uwadze przepisy warunkujące przedmiotowe zwolnienie, należy zatem stwierdzić, iż mają one w przypadku Wnioskodawczyni zastosowanie odnośnie nabycia mieszkania 3.

Należy wyjaśnić, iż również w tym przypadku zwolnienie obejmować będzie taką część dochodu uzyskanego z tytułu zamiany, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych z odpłatnego zbycia w drodze zamiany przychodach.

Powstanie obowiązku podatkowego w przypadku uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia na mocy umowy zamiany jest uzależnione od wzajemnych relacji wartości nieruchomości zbytej i wartości nieruchomości nabytej w drodze zamiany.

Jeśli przychód z odpłatnego zbycia w drodze zamiany w całości zostaje przeznaczony na cele mieszkaniowe, za które w tym przypadku uważa się wartość otrzymanych w drodze zamiany nieruchomości lub praw wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 3, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód w całości korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, jedynie w sytuacji, gdy wartość nabywanej w drodze zamiany nieruchomości była równa lub przewyższała wartość nieruchomości zbywanej, podatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W uzupełnieniu analizowanego wniosku Zainteresowana wskazała, iż wartości zamienionych mieszkań 2 i 3 były równe.

Wobec powyższego, za uprawniający do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia wydatek poniesiony przez Wnioskodawczynię na cele, o których mowa ww. art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 3 lit.) a) ustawy - uznać należy wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany mieszkania 3.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto, informuje się, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.